Разработка занятия. Без табигать дуслары.

Елга буйлап экскурсия.

Без
табигать
дуслары.

МБДОУ№10 "Алтынч‰ч" балалар бакчасы т‰рбиячесе
Галявова Р.М.ныS эш т‰Gриб‰се.


Максат:
БалаларныS, _зебезнеS тир‰лект‰, су буенда _с_че _семлекл‰р,кошлар, б™ж‰кл‰р, хайваннар турындагы белемн‰рен тир‰н‰йт_ k‰м ныгыту. Табигатьк‰ сакчыл караш k‰м м‰х‰бб‰т т‰рбиял‰_. Табигатьк‰ кагылышлы м‰каль, табышмак, ‰йтемн‰р турындагы белемн‰рен _стер_.
Fиkазлау:
Ш.Галиев "К_б‰л‰к", И.Ш‰йм™х‰мм‰тов "Мактанчык бака", Ф.К‰рим "К_б‰л‰к", Б.Рэхмэт "Матур G‰й кил безг‰",Х.Вахит"Болында"С.Гыйльметдинова"Тузганак", В.Гаршин "Ил гиз_че бака", А.Алиш "Алдакчы Наиль"
Иск‰рм‰:
Экскурсияга барырга 1 атна алдан ‰зерлек эшл‰ре алып барыла. К_рс‰телг‰н шигырь k‰м ‰киятл‰р бел‰н таныштыру. €Sг‰м‰л‰р _тк‰р_: "Бигр‰к ямьле су буе", "Кошлар безнеS дусларыбыз", "Балык тотканда", "Табигать тиSсез х‰зин‰".

Экскурсия барышы:
- Балалар,без б_ген берг‰л‰п елга буйлап с‰ях‰т ит‰рбез. С‰ях‰т барышында кошларны, агачларны, _л‰нн‰рне, б™G‰кл‰рне, гомум‰н, су буен к_з‰терб‰з.
- Кайсыгыз ‰йт‰, х‰зер елныS кайсы вакыты? Ни ™чен б™тен Gир ямь-яшел? € кайсы ай?
F‰й айларын санау.
- Б_ген числоныS нич‰се?
- € атнаныS кайсы к™не?
1 тукталыш. Чишм‰ буе.
- Карагыз ‰ле, балалар, табигать нинди матур. Б™тен д™ньяга (Gир ™стен‰) ямь-яшелд‰н х‰тф‰ япкандай. € тау астында (яр астында) чишм‰ чылтырый.
- € сез чишм‰ турында нинди шигырь бел‰сез ‰ле? €йд‰гез с™йл‰п алыйк:
Чишм‰. €хм‰т Исхак.
а)Тау астында чишм‰без
Су алырга т™ш‰без.
Татлы суын без аныS
Бик яратып эч‰без.
б) Тир‰-юньд‰ге _л‰нн‰рне, агачларны, елгаларны к_з‰т_. Туган як табиг‰те бел‰н хозурлану.
- Елга буенда шаулап _сеп утыручы агачларныS исеме ничек? (Таллар)
- ТалныS яшь ботакларын, яфракларын кайсы хайван бик ярата? (Куян)
- € мен‰ бусы безнеS бакча арты. Илдар абыегыз яр буена 10лап т™п яшь тал _сентесе утырткан. Бернич‰ дист‰ елдан соS алар да биек шаулап торучы таллар булырлар. ^зл‰ренеS бакча артына С‰м‰рканов Ильдус абыегыз да яшь таллар утырткан. Санагыз ‰де,нич‰_ ик‰н? (10)
- Балалар, безнеS татар халкында агач утырту бик изге эшл‰рд‰н санала. Кеше булдыра алганча к_бр‰к итеп кил‰се буынга агач утыртып калдырырга тиеш.
- Бу нинди _л‰н ик‰н?
- МеSъяфрак.
- Ул дару _л‰не. Аны эч авыртканнан кулланалар.
- € мен‰ бусы нинди яфрак?
- ^ги ана яфрагы.
- € бел‰сезме, аны н‰рс‰ ™чен кулланалар?
- Бу дару _л‰не. АныS т™н‰тм‰сен салкын тиг‰нд‰, ют‰лл‰г‰нд‰ эч‰л‰р.
- € бусы бака яфрагы, - диде Эльвира. Минем ‰ни бу яфракны эче (ашказаны) авыртканда кайнатып эч‰.
- €йе, балалар, бака яфрагы бик к_п авырулардан д‰ва...
- € бу зур яфраклы _л‰н н‰рс‰ мик‰н?
- €рекм‰н.
- € ‰рекм‰нне кул-аяклар сызлаганда, т‰нн‰р салкын тиеп авыртканда т‰нг‰ ябып, т™ренеп яталар.
- Мен‰ бу сары ч‰ч‰кле _л‰ннеS яфракларын без чебил‰рг‰ ашатабыз, - диде Рамис.
- € исеме ничек соS аныS?
- Тузганак.
- Балалар, су тузганагы турында ‰кият бел‰сезме?
- Кайсыгыз с™йли? Яле, Динара.
- БулдырдыS. Балалар, ‰ сезг‰ тузганакныS мактануы ошадымы? Дим‰к, бик мактанырга ярамый ик‰н? (юк)
€йе, исемен Gисемен‰ туры китереп "Тузганак" дип исем бирг‰нн‰р бу _л‰нг‰. Ул да дару _л‰не.
2 нче тукталыш. Тау битенд‰.
а) К_м‰к уен уйнау: "Чума _рд‰к, чума каз"
б) €Sг‰м‰ кору:
- Су буена ялгызыS килерг‰ ярыймы?
- Бер_зеS ген‰ балыкка барырга ярыймы? (юк)
- Ни ™чен ярамый? (Суда бату куркынычы бар)
- "Алдакчы Наиль" турында исегезг‰ т™шерегез ‰ле. €Sг‰м‰ кору.
в) К_м‰к шигырь ятлау:
Б.Р‰хм‰т. "Матур G‰й,кил безг‰"
Матур G‰й,кил безг‰
Кил,кил тизр‰к син безг‰,
Г™лл‰р бел‰н биз‰п Gирне
Ч‰ч‰кл‰р бир син безг‰.
- € к_б‰л‰к турында нинди Gыр бел‰сез?

"€йт ‰ле, к_б‰л‰к" Gырын башкару.
К_б‰л‰кл‰рне к_з‰т_. АларныS т™сл‰рен‰ игътибар ит_.
К_б‰л‰к турында шигырь ятлау:
Ч‰ч‰кк‰ кунган к_б‰л‰к
К_зен йомып утырмый,
Канат G‰еп очып кит‰,
ЕласаS да тоттырмый.
г) - Балалар, ‰ х‰зер " Табышмак ‰йт‰м, уйлап тап" уенын уйнарбыз.
1. Агач б™г‰, кулы юк
Й™ри торган юлы юк
Ачуланса - сызгыра,
Тузаннарны туздыра. (Gил)

Суда й™зми т_з‰ алмый,
Су ™стенд‰ й™з‰ алмый
Й™зми т_зм‰с кем булыр?
К™меш к_лм‰к - шул булыр. (балык)

F‰йнеS буе бал Gыя,
КышныS буе х‰л Gыя. (бал корты)

Чуар, йомшак к_лм‰ге,
ТотсаS уSа биз‰ге
Тоттырмый. Кит‰ очып,
Я кала Gирд‰ посып. (к_б‰л‰к)

Елга ™стенн‰н очып _т_че акчарлакларны к_з‰т_. Fирд‰ге, _семлекл‰рд‰ге б™G‰кл‰рне к_з‰т_, чикертк‰ тавышын тыSлау.
- Балалар, сезг‰ Уразай авылыныS табигате (су буе) ошыймы?
- Ни ™чен ошый? Табигатьне яраткач, нишл‰рг‰ кир‰к? К_б‰л‰кл‰рне, б™G‰кл‰рне р‰нGетер идегезме? €йе, табигатьне, авылыбызныS г_з‰ллеген к_з карасыдай сакларга кир‰к.
- € суга таш, пыяла ватыклары, балчык ташларга ярыймы? Ни ™чен?
- Сезг‰ б_генге экскурсия ошадымы? Ни ™чен? Без н‰рс‰л‰р к_рдек? Нинди _семлекл‰рне, кошларны, агачларны белдек?
- Аларны кир‰км‰ск‰ сындырырга, ™з‰рг‰, таптарга ярыймы?
- Ярамый. Алар табигатьне матурлыйлар, безг‰ шатлык, куаныч ™стил‰р. Без аларны яратабыз k‰м саклыйбыз.



15