Открытый урок по информатике на тему: Санау ж?йелері.Онды?, екілік,сегіздік ж?не оналтылы?
К_ні: 12.09.2014ж
Сыныбы: 8 «А,€,Б»
П‰ні: Информатика
П‰н мaCалімі: Жайнаров Нургали Ершораевич
ОJО, МаKтарал ауданы, «Т_ркістан» ЖОМКММ
ТаKырып: Санау ж_йелері.ОндыK, екілік,сегіздік ж‰не оналтылыK..
МаKсат: ОKушылардыS санау ж_йелері туралы білімдерін Kалыптастыру. ОндыK, екілік, сегіздік ж‰не оналтылыK санау ж_йелерімен таныстыру.
Міндеттер:
Білімділік – ОKушылардыS санау ж_йелерімен таныстыру, санау ж_йесімен жaмыс жасап _йрету
ДамытушылыK –ОKушылардыS санау ж_йелерін Kолдана білу даCдыларын дамыту.
Т‰рбиелік – ОKушылардыS деген дaрыс Kатынасын т‰рбиелеу. ЕSбекке деген сезімдерін, Отан с_йгіштікке т‰рбиелеу.
СабаK т_рі: Лекция сабаK
СабаK типі: аралас сабаK
€діс-т‰сілдер: т_сіндірмелі – иллюстративті, к™рнекілік
Jaрал-жабдыKтар компьютер, _лестірме KаCздар.
ПайдаланылCан ‰дебиеттер: 1) Н.Т. Ермеков, Н.Ф.Стифутина Информатика 8 сынып, оKулыK;
2)Н.Т.Ермеков, С.Б.Пилипенко,Информатика, €дістемелік нaсKау, 8 сынып.
3) Н.Т.Ермеков, С.Б.Пилипенко,Информатика, ДидактикалыK материалдар, 8 сынып.
СабаK барысы
`йымдастыру кезеSі (2 мин):
а) оKушылар тізімі;
б) сабаK барысымен таныстыру.
^й тапсырмасын тексеру.(3-5 мин)
«АKпарат» т_сінігін тaрмыстыK, Cылыми, жаратылыстану ж‰не техникалыK маCынада Kалай т_сінесіSдер?
АKпарат ™лшеудіS Kандай т‰сілдері бар?
Адам аKпаратпен Kандай ‰рекет т_рлерін орындайды?
АKпараттыK процесс деген не?
АKпараттыS Kандай Kасиеттерін білесіSдер?
ЖаSа таKырыпKа кіріспе(3-5 мин)
ЖаSа таKырыпты т_сіндіру(3-5 мин)
Сандарды цифр деп аталатын арнайы символдардыS к™мегімен бейнелеу KабылданCан. Сандарды атау ж‰не жазу ережелері мен ‰дістерініS жинаCын – санау ж_йесі деп аталады.
Санау ж_йелері екі топKа б™лінеді: позициялыK ж‰не позициялыK емес.
ПозициялыK емес санау ж_йесінде санныS ‰рбір цифрыныS м‰ні оныS алатын орнына байланысты емес. Мaндай санау ж_йесініS мысалы ретінде ритмдік ж_йені алуCа болады.
ПозициялыK емес санау ж_йесінде арифметикалыK амалдарды орындау ед‰уір к_рделі болCандыKтан, б_кіл д_ние ж_зі біртіндеп позициялыK санау ж_йесіне ауысты.
ПозициялыK санау ж_йесінде цифрдыS м‰ні оныS орнына т‰уелді. Мысалы, 737,3 санындаCы бірінші тaрCан 7 ж_здікті, ал екіншісі – 7 бірлікті, ал _шіншісі – бірліктіS 7 ондыK _лесін білдіреді. Кез келген позициялыK санау ж_йесі ™зініS негізімен сипатталады.
ПозициялыK санау ж_йесініS негізі деп онда Kолданылатын цифрлар санын айтады.
ОндыK санау ж_йесінде сан жазу _шін он цифр Kолданылдаы: 0, 1, 2, 3, 4, 5, 6, 7, 8, 9.
ОндыK ж_йе позициялыK болып табылады, ™йткені, ондыK санныS жазылуында цифрдыS м‰ні оныS позициясына немесе сандаCы орнына байланысты. СанныS цифрына б™лінетін позицияны разряд деп атайды.
Мысалы, 425 саныныS жазуы санныS 4 ж_здіктен, 2 ондыKтан ж‰не 5 бірліктен тaратынын білдіреді. Компьютерде, ‰детте ондыK емес, позициялыK екілік санау ж_йесі, яCни, негізгі «2» санау ж_йесі Kолданылады.
Екілік ж_йеде кез келген сан 0 мен 1 цифрларыныS к™мегімен жазылады да, екілік сан деп аталады.
Екілік санныS ‰рбір разрядын бит деп атайды. Екілік санау ж_йесініS маSызды KaндылыCы – цифрларды физикалыK кескіндеудіS ыSCайлылыCы ж‰некомпьютер KaрылCысыныS, атап айтKанда екілік сандармен арифметикалыK ж‰не логикалыK операцияларды орындауCа арналCан арифметикалыK-логикалыK KaрылCысыныS KарапайымдылыCы.
Сегіздік санау ж_йесінде, яCни негізі «8» санау ж_йесінде сандар сегіз цифрдыS к™мегімен к™рсетіледі: 0,1,2,3,4,5,6,7. мысалы, 357 сегіздік санында жеті бірлік, бес сегіз ж‰не квадратталCан _ш сегіз бар.
Екілік санау ж_йесі компьютерден тыс KолдануCа Kолайсыз екенін білеміз. Екілік сандарды жазуды KысKарту _шін негізі 16 санау ж_йесін Kолданады. Бaл ж_йені оналтылыK деп атайды. ОналтылыK позициялыK санау ж_йесінде санды жазу _шін ондыK санау ж_йесініS цифрлары 0,1,2,3,4,5,6,7,8,9 ж‰не жетпейтін алты цифрды белгілеу _шін 10,11,12,13,14,15 ондыK сандарыныS м‰ніне с‰йкес латын алфавитініS алCашKы ‰ріптері: A,B,C,D,E,F Kолданылады. Мысалы, 3E5A1.
Сергіту жаттыCулары (2 мин)
5) ЖаSа таKырыпты бекіту (10-15 мин)
Тапсырмалар мен сaраKтар:
1. Санау ж_йесі деп нені айтады?
2. ПозициялыK санау ж_йесініS позициялыK емес санау ж_йесініS айырмашылыCы неде?
3. ПозициялыK санау ж_йесініS негізі деп нені айтады?
4. ОндыK санау ж_йесі деген не?
5. Екілік санау ж_йесі деген не?
6. Сегіздік санау ж_йесі деген не?
7. ОналтылыK санай ж_йесі деген не?
6)СабаKты Kорытындылау
ОKушыларCа санау ж_йелері ж‰не оныS т_рлері туралы жалпы маCлaмат беру.
7)^йге тапсырма § 2.1, бет. 13-18
15