Разработка урока по истории на тему: 1916 ж. ?аза?станда?ы ?лт-азатты? ?оз?алыс (9 сынып)
JазаKстан тарихы. 9 – сынып
СабаK таKырыбы : §2.1916 ж. JазаKстандаCы aлт-азаттыK KозCалыс
МаKсаты:
Білімділік: ОKушылардыS 1916 жылCы aлт-азаттыK к™теріліс туралы білімдерін Kосымша ізденіс жaмыстары арKылы ж_йелеп бекіту ж‰не тарихи м‰ліметтерді пайдалана отырып Kорытындылау.
ДамытушылыK: ХХ CасырдыS басында отаршылдыKKа Kарсы aлт-азаттыK к_реске талдау жасап, топтамалар арKылы ой-™рісін дамытуCа баCыттау.
Т‰рбиелік: JазаK халKыныS тарихын оKып білуге, оKушылардыS бойына aлтжандылыK, отаншылдыK т‰рбие бере отырып, елін, жерін с_юге т‰рбиелеу.
СабаK т_рі: Ой толCау
€дісі: Топпен жaмыс істеу, тірек белгілері арKылы ™здік жaмыс, картамен жaмыс. К™рнекілік: Карта, KазаK зиялыларыныS с™здері, танымдыK топтамаCа арналCан суреттер, интерактивтік таKта.
П‰наралыK байланыс: ‰дебиет, география.
Барысы:
І. `йымдастыру кезеSі
А) дайындыK жaмыс;
Б) топKа б™лу. АсыK _лестіру арKылы.
СабаK барысы.
1-тапсырма:
І топ
1916 жылCы aлт-азаттыK KозCалыстыS алCы шарттары.
1916 жылCы aлт-азаттыK KозCалыстыS тууына ‰сер еткен жаCдайлар:
- Столыпин реформасы кезінде жергілікті халыKтыS егіншілікке жарамды жерін тартып алудыS кеS етек алуы;
- І д_ниеж_зілік соCыстыS халыK _шін ауыр зардаптары;
- д‰ст_рлі KазаK шаруаларыныS даCдарысKа aшырауы;
- ™лкені тонаудыS к_шейе т_суі, алым-салыKтыS к™беюі;
- орыстану саясатыныS асKынуы, aлттыK саяси теSсіздік.
1916 жылы к_нделікті заттардыS баCасы 4 есе к™терілді, киім баCасы 2-3 есе ™скен. АртыK жер KазынаныS пайдасына кетті. Мал шаруашылыCы Kaлдырап, жаKсы жерді алып KойCан соS, егіншілік азая т_сті. АграрлыK м‰селеніS шиеленісуі ж‰не aлттыK езгініS к_шеюі елді даCдарысKа тіреді.
JазаKстан ж‰не ОрталыK Азия халыKтарыныS 1916 жылы жалпы бaKаралыK сипат алCан aлт-азаттыK KозCалысы болды. `лттыK aрандар к™терілді.
ІІ топ
Жазалаушы жасаKтар Kимылы.
А.Н. Куропаткин патшаныS маусым жарлыCын Kандай кедергі болса да іске асырудан бас тартпайтындыCын м‰лімдеді. С™зінде тaрCан генерал-губернатор «бaратана» халыKтардыS к™терілісін KанCа бояумен ерекше к™зге т_сті.
Картадан к™рсету арKылы.
Жазалаушылар _ш баCытта: €ндіжан, Нарын, Черняев (Шымкент) баCыты арKылы Пішпек ТоKмаK баCытына.
Теміржолмен Семейге, Сергиополь-Лепсі-ВерныйCа аттанды.
ТорCай облысын басу _шін Лаврентьев бастаCан жазалау экспедициясы жасаKталды.
Кейіннен 1916 жылы 13 Kарашада Казань, Пермь, Орынбордан Kосымша полктар тартылды. АKмоламен Семейге Ягодин бастаCан 12 атты ‰скер ж_здіктері, 11 жаяу ‰скер роталары жіберілді. «Татыр» к™лініS маSындаCы шайKаста, патша ‰скерініS 1 ж_зіне тек Kылыш пен мылтыKпен KаруланCан 4 мыSдай к™терілісші Kарсы тaрды.
Жетісуда Фольбаум уезд бастыKтарына берілген бaйрыCында: «Б_лікті тез басу _шін ‰скерлер KозCалысKа KатысKан бір болыс елдіS ‰лденеше ж_з адамын бірден Kырып салып, _лгі к™рсеткені дaрыс болады», - деп атап к™рсеткен.
2-тапсырма. Тірек белгілері арKылы д‰лелдеу.
І топ ІІ топ
1916 ж. aлт-азаттыK 1916 жылCы KозCалыстыS
KозCалыстыS KозCаушы басталу себептері
к_штері Отаршыл патша
JазаK басKа aлт -дыKKа жар-
шаруалары ™кілдері Kарсы лыCы
жергілікті Kол™нершілер алым- жерінен
жaмысшы салыKтыS айрылуы
болыстар ™суі
батырлар
3-тапсырма. «ШыCармашылыK тапсырма»
І топ ІІ топ
ТорCайдаCы к™теріліс ж‰не ЖетісудаCы к™теріліс.
оныS ерекшелігін айту.
4-тапсырма.
JазаK зиялыларыныS к™зKарасыныS
ерекшелігі мен ортаK белгілерін
аныKтау.
Венн диаграммасы
Либерал-демократиялыK Революцияшыл-демократиялыK
5-тапсырма.
«ТaлCаларды танып біл». ОKушылардыS ізденістеріне м‰н беру. €ліби Жангелдин, Амангелді Иманов жайлы ‰Sгімелесу.
6-тапсырма. Jорытындылау
І топ ІІ топ
1916 жылCы aлт-азаттыK к™терілістіS Тарихи маSызы
жеSілу себептері.
БаCалау. Екі жaлдыз, бір тілек ‰дісі арKылы баCаланады.
ОKушылардыS топ бойынша;
Жеке оKушылардыS Kатысуын;
ШыCармашылыK ерекшеліктерін ескеру.
Рефлексия:
Б_гінгі сабаKтан алCан ‰серіSіз Kандай
Мені таS KалдырCан жаCдай
Мен _шін жаSа аKпарат
^йге тапсырма:
§2.ТаKырыпты оKып келу. Bаламтордан тарихи Kaжаттар, Kосымша деректер іздеу.
Т. РысKaлов
Т. Бокин
€. Майкотов
С. Мендешев
С. Сейфуллин
Б. Алманов,
€. Жангелдин,
т.б к™терілісті
жаKтап, ™здері
де Kатысты.
€.Б™кейханов
А.Байтaрсынов `лтыныS
М.Дулатов, т.б. Kамын
к™теріліске жеген,
шыCуCа Kарсы теSдік,
болды, отарлыK еркіндік,
империяCа азаттыK
парасатты _шін
ымыраластыK к_рескен
тактикасын KазаK
aсынып, халыKтыS зиялылары
этникалыK тaтас –
тыCын ойлады.
15