Негіздер. Негіздерді? ??рамы, химиялы? ?асиеттері. Оларды? ?олданылуы. 8 сынып
Елекенова Сауле Далеловна химия п‰ні мaCалімі
Астана Kаласы, №56 мектеп-лицейі
8 сынып. Химия.
СабаKтыS таKырыбы:Негіздер.НегіздердіS Kaрамы,химиялыK Kасиеттері.ОлардыS Kолданылуы. СабаKтыS маKсаты:Негіздер Kaрамы,алу жолдары,химиялыK Kасиеттері,жіктелуі,Kолданылуы туралы білім беру.
ОKыту мен т‰рбиелеудіS міндеттері:
Білімділік:ОKушыларCа негіздер туралы ж‰не негіздердіS химиялыK Kасиеттері мен Kaрамы,жіктелуі,Kолданылуы туралы маCлaматтар беру.
ДамытушылыK:Негіздерді салыстыру,талдау арKылы жаSа білімді ж_йелеуге,топтардыS бірлесіп жaмыс істеуге даCдыландыру.
Т‰рбиелік:ОKушыларды ™зара сыйластыKKа,бір-бірін тыSдай білуге т‰рбиелеу.
Jaрал-жабдыKтар,к™рнекіліктер: Слайдтар,электрондыK оKулыKтар,жaмбаKтар,зертханалыK Kaралдар, натрий металы,натрий гидроксиді,индикаторлар,тaздар.
СабаKтыS т_рі:ЖаSа таKырыпты таныстыру сабаCы.
СабаKтыS ‰діс-т‰сілі:с™здік,к™рнекілік,химиялыK т‰жірибе,сaраK-жауап.
СабаKтыS барысы :
1.`йымдастыру кезеSі.
а)с‰лемдесу,т_гендеу
‰)сабаK маKсатымен таныстыру.
2.^й тапсырмасын сaрау.
а)Су туралы белгілі адамдардыS ойлары.(лирикалыK музыка ойнап тaрады)
-Су сеніS т_сіS жоK,д‰міS жоK,иісіS жоK.Сені сипаттау м_мкін емес.БіраK сен ™мірдіS м‰нісіS,™мірдіS с‰нісіS.Сен ™мірге керек затсыS деудіS Kажеті жоK.Сен ™зіS ™мірсіS!Сенімен бізге к_ш,Kуат келеді.СеніS к™мегіSмен біздіS ж_регіміздіS бaлаKтарыныS к™здері ашылCандай болады.(халыK емшісі Иванов)
-Су-жер бетіндегі тіршілік к™зі.Су-біртaтас ж‰не б™лінбейтін зат.ЖоK!Су-сутек пен оттектен тaрады.(Антуан Лавуазье)
-СудыS Kасиеттері-ерітінділердіS Kасиеттерін аныKтайды.(Д.И.Менделеев)
-Сіздердікі дaрыс,біраK ол аз.АшылмаCан сыры ‰лі к™п сияKты.(Сванте Аррениус)
‰)Адам аCзасындаCы судыS маSыздылыCы.
Тірі аCза жасушасыныS 80% ,KанныS – 90%, бaлшыK еттіS – 75%,с_йектіS –
28% судан тaрады.АCза _немі сумен жаSарып,толыKтырылып тaрады.
ТасбаKа аCзасы 1 жылда ,т_йе аCзасы 3 айда, адам аCзасы 1 айда жаSарады.
Адам сусыз 3 к_н,тамаKсыз 1 ай тіршілік ете алады.К_н сайын ересек адам
3 литрден астам су ішуі керек.Су – тіршіліктіS Kажетті шарты,тіршілік факторы.
б)"АCын суда арамдыK жоK"- дейді халыK.Бaл с™йлемніS маCынасын т_сіндір.
АCынды су ™зін-™зі тазарта алады.Себебі,суда ™сетін жасыл ™сімдіктер,мысалы жасыл балдырлар судаCы к™мірKышKыл газын ,аCзалыK
заттарды сіSіріп оттегін б™леді ж‰не суды тазартады.БіраK Kазіргі уаKытта
суCа Kaйылатын ластаушы заттар к™п.Олар ™нерк‰сіптіS, шахтаныS, кен
орындарыныS, мaнай ™нерк‰сібініS, теміржол ж‰не авток™ліктердіS жуындылары.Осылайша, KалдыKтар молайCан соS су ™зін-™зі тазарта
алмайтын к_йге жетті.СондыKтан суды ластаудан саKтайтын, лас суды тазартатын арнайы KaрылCылар орнату Kажеттігі туындады.JР-ныS
"JоршаCан ортаны KорCау" туралы ЗаSында ж‰не JР-ныS экологиялыK
Кодексінде жерасты ж‰не жер_сті суларын KорCауCа айKын жоспарлы баCыт
берілген. Ол ‰рбір Kалада ™ндіріс орындары Kасынан сутазартKыш
KондырCылар салу арKылы іске асуда.
3.ЖаSа сабаK.ПроблемалыK ізденіс.(демонстрация,хим.т‰жірибе,жaмбаK,
слайдтар)
АK т_йір айналады тыным таппай,
Ж_гіреді су бетінде орын жоKтай.
Жауабы:2Na+2H2O=2NaOH+H2(натрий гидроксиді ж‰не сутек газы).
-Балалар,біз бaл т‰жірибе арKылы б_гінгі сабаCымыздыS таKырыбын аштыK.
(СабаKтыS таKырыбы таKтаCа жазылады)
- Jaрамы:Б_гінгі сабаCымызда:(слайд)
- NаОН,Mg(ОН)2,Аl(ОН)3.Негіздер дегеніміз-Kaрамында металл атомдары гидроксотоппен KосылCан к_рделі заттар.Жалпы формуласы –
Ме(ОН)n,n=1,2,3.
-Жіктелуі:(слайд) Негіздер:1.Суда еритін негіздер(сілтілер)NaOH,КОН,LіОН
2.Суда ерімейтін негіздер Сu(ОН)2,Bе(ОН)3
-ИндикатордыS ‰сері.СынауыKтарда негіздер берілген,индикатор арKылы
т_стерін баKылап,кестеге т_сіріSіз.(сілтімен жaмыс жасаудыS Kауіпсіздік
ережесі)
№ индикатор
Негіздік орта
1.Фенолфталейн
таSKурай
2.Лакмус
к™к
3.Метилоранж
сары
-НегіздердіS химиялыK Kасиеттері(т‰жірибе арKылы к™рсету,слайдтар):
а)NaOH+НCl=NaCl+Н2О еритін ж‰не ерімейтін негіздердіS ортаK
Kасиеттері,бейтараптану реакциясы
‰)Сu(ОН)2+2НСl=CuCl2+2Н2О
б)Суда ерімейтін негіздер термиялыK тaраKсыз:
Сu(ОН)2=CuO+Н2О
в)СілтілердіS KышKылдыK оксидтермен ‰рекеттесуі:
Са(ОН)2 +СО2 =СаСО3 +Н2О (с™ндірілген ‰к)
г)СілтілердіS тaздармен ‰рекеттесуі:
2NaOH+СuSO4=Cu(ОН)2+Na2SO4
-Jолданылуы:а).NaOH – сабын ™ндірісінде,жібек алу,KаCаз алу,мaнай
™німдерін тазарту.
‰)КОН – сaйыK сабын,аккумулятор,хлор ‰гін алу.
б)Са(ОН)2 – Kaрылыста,зиянкестерді жою.
4.
Бекіту (жаSа таKырыпты бекітуге арналCан деSгейлік тапсырмалар).
А –деSгей.
1.Негіздер деген –
а)Kaрамында металл атомдары гидроксотоппен KосылCан к_рделі зат.
‰)Kaрамында сутек атомымен KышKылдыK KалдыCы бар к_рделі зат.
б)екі элементтен тaрады,біреуі міндетті т_рде оттек болып келеді.
2.Калий гидроксидініS молярлыK массасы:
а)65; ‰)56; б)57.
3.Сілті ерітіндісінде фенолфталеин т_сі Kалай ™згереді?
а)сары; ‰)Kызыл; б)таSKурай.
4.Бейтараптану реакциясы:
а)негіз+KышKыл; ‰)негіз+KышKылдыK оксид; б)негіз+су.
5.Натрий гидроксиді:
а)суда ерімейді; ‰)суда жаKсы ериді; б)суда аз ериді.
€ – деSгей.
ХимиялыK айналымды ж_зеге асыр :
Са СаО Са(ОН)2 СаСО3
Cu СuO CuCI2 Cu(OH)2 CuO
Б – деSгей.
Массасы 196г мыс(ІІ) гидроксиді ыдыраCанда мыс (ІІ) оксидініS Kандай зат
м™лшері т_зіледі?
Жауабы: 2 моль.
5.БаCалау.
6.^йге тапсырма.§42-43.1-5 тапсырма.