Презентация к сценарии по внеклассному мероприятию Чувашские праздники и обряды


Чăвашсен йăли-йěркисемпе уявěсем Ăсчахсен конкурсě Алăра ĕз пултăр, пузра ăс пултăр! Сурхури уявě хăзан пулать? 1. Кěркунне 2. Зуркунне 3. Хěлле Чяк ячěсем мěнпе зыхăннă? 1.Ыр-хаярсен ячěсемпе, тěрлě пулăмсемпе.2. Ыр-хаярсен ячěсемпе, тěрлě пулăмсемпе, пěр-пěр зынна халалласа ирттернě йăла – йěркепе, мěнле парне кянипе.3. Ыр-хаярсен ячěпе, мěнле парне кянипе.4.Ыр-хаярсен ячěпе, тěрлě пулăмсемпе, мěнле парне кянипе. Ака-суха  ěзěсем, вěсемпе  зыхăннă йăла-йěркесем? 1)Вăрлăх пăтти, ача чякě, карта пăтти2) Вăрлăх  пăтти, ака чякě, ака  пăтти, вăрлăх  кăларни 3) Вăрлăх пăтти, ача чякě, карта пăтти, вăрлăх  кăларни 4) ) Вăрлăх  пăтти, ака чякě, ака  пăтти, вăрлăх  кăларни, никěс пăтти Авал чяк парни кярекен выльăх юнне хушса пěзернě апат-зимěз?1. Затма икерчи .2. Пяремеч 3. Чăкăт.4. Юсман. Киремет картине кěмелли алăксем1.Зурзěр енчи алăк юхан шыв енче вырназнă, хěвел тухăз енчи алăкран чяк парни кямелли выльăхсене хăваласа кěртнě, хěвел анăзěнчи алăкран зынсем кěрсе тухнă.2.Зурзěр енчи алăк юхан шыв енче вырназнă, хěвел тухăз енчи алăкран зынсем кěрсе тухнă , хěвел анăзěнчи алăкран чяк парни кямелли выльăхсене хăваласа кěртнě.3. Кăнтăр енчи алăк юхан шыв енче вырназнă, хěвел тухăз енчи алăкран чяк парни кямелли выльăхсене хăваласа кěртнě, хěвел анăзěнчи алăкран зынсем кěрсе тухнă.4. Зурзěр енчи алăк вăрман енче вырназнă, хěвел тухăз енчи алăкран чяк парни кямелли выльăхсене хăваласа кěртнě, хěвел анăзěнчи алăкран зынсем кěрсе тухнă. Ĕлěк Акатуй мěнле тěллевпе ирттернě?1.Зěнě зул пуз суйлама.2. Зумăр зутарас тěллевпе.3.Запăзура зěнтерес тěллевпе.4. Тăшмана зěнтернине паллă тума. Чăвашсен туй йăли – йěрки тăрăх:1.Хěре пярте каччăн ашшě завăтса кěнě.2. Каччă хěре пярте йăтса кěнě.3. Хěрпе каччă алăран завăтăнса пярте пěрле кěнě.4. Малтан каччи кěнě, кайран хěрне завăтса кěнě. Тăван ене каялла заврăнса зитес шанчăкпа ял вěзěнчи ватă юман тавра заврăннă. Симěс туратсем, апат-зимěз (сăй), урапасем, зăва (масар). Запла ĕлĕк чăвашсем … юнкун пузланă та пĕр эрне уявланă. Ача-пăча ял тăрăх кĕрпе , зу пузтарать. Шыв хĕрне каяззĕ. Виз- тăватă хуранпа пăтă пĕзереззĕ. Пăтă пизиччен ача- пăча пĕр-пĕринпе пĕрне-пĕри шывпа сапмалла вылять, пĕрне-пĕри шыва тĕрте-тĕрте ярать. Пăтă пизет, ваттисем чяклеззĕ. Зерзи чĕппи тытса килсе ăна зĕрĕк зăпата зине лартса шывпа юхтарса яраззĕ. Унтан пăттине ларса зиеззě те татах шывла выляззě… Кашни  уявăн  хăйěн  вăхăчě, хăйěн  йăли-йěрки.   Тěслěхрен,  кунпа  зěр  танлашнă хыззăн  е  пуш  уйăхěн  21-22-мěшě  хыззăн  калăм, сěрен, вирěм  уявěсене  ирттернě. Зуллахи  кун  таврăннă чухне, зěртме  уйăхěн 21-22-мěшěсенче … уявланă. Вăл икě эрнене  пынă. ……. кěрсен вун икě  кун  хушши зěре тивме, тăпра хускатма, кěпе-йěм  зума, курăк  татма,   кун  зутипе вучах  чěртме юраман. Зак йăлана  ана  пěтěленнине ( зěр  йывăрланнине ) хисеплесе ирттернě. Аслă чякре, уй  чякěнче, зумăр  чякěнче   хресченсем  зялти  турăран  тулăх  тыр-пул, сывă  выльăх-чěрлěх  ыйтнă. Замрăксем  казсерен уява  тухнă, вăйăсем  вылянă. Хывни, чяклеме, пуз сырни, зăварни, шыв зулĕ, тавăрна, хях, килĕшни, пăлчав Ака пăтти ирттернě чухне зěр айне чавса чикнě апат-зимěз Кун ирттермĕш, чун йăпатмăш.Пяртре кимĕ ярăнать. Пизмен, касман, сĕтел зине хуман, ăна зимен зын юлман.