Презентация. О.С?рсенбайды? Ба?ыт ??сы повесіндегі диалектизм с?здер ?ылыми жоба 30 бет
О.Сәрсенбайдың «Бақыт құсы» повесіндегідиалект сөздер
Оразбек Сәрсенбаев, жазушы: «Ең қиын нәрсе – өзіңнің заманың туралы жазу»
Зерттеудің мақсатыО.Сәрсенбайдың «Бақыт құсы» повесіндегі жергілікті тіл ерекшеліктерінің жұмсалуын анықтау. Оларға сипаттама жасау отырып, тақырыптар бойынша саралау.
Диалект (грек тіліндегі dialektos — әңгіме, сөз дегенді білдіреді)- жергілікті немесе әлеуметтік негіздерде бөлінген ұжымдардағы аралас-құраластық жасау құралы ретіндегі тіл ерекшелігі. Диалект – тілдің тууы мен өмір сүруінің аса маңызды формасы, ол шаруа, тұрмыстық және өндірістік қарым-қатынастар жасауының негізінде пайда болған алғашқы ұлттық тілдің ерекше белгісі.
Жергілікті тұрғындар тіліндегі лексикалық ерекшеліктер бірнеше топқа бөлінеді:фразеологиялық ерекшеліктер – белгілі бір аймаққа ғана тән, сол жерде ғана түсінікті болатын тұрақты сөз тіркестері.этнографизмдердің жалпыхалықтық тілде баламасы болмайтындықтан, оларды сипаттама түрінде ғана беруге болады;этнографиялық ерекшеліктер – белгілі бір аймаққа ғана тән, басқа жерлерде қолданылмайтын немесе олардан түбегейлі ерекшеленетін заттар мен құбылыстардың аттары. семантикалық ерекшеліктер – белгілі бір тұрғындардың тілінде жалпыхалықтық қолданыстан бөлек мағынасы бар сөздер;
Кейіпкер образын жандандыра түсу тәсілдерінің бірі – оның тілінде сол өңірдің жергілікті ерекшеліктерін беру. Әрбір субъектінің жасына, қызметіне, өмір сүрген ортасына, күнделікті тіршілігіне қарай сөз қолданысы да басқалардан ерекшеленетіні белгілі. Жазушы тілін, сөз қолдану ерекшеліктерін сөз еткенде, ең алдымен, екі факті:а) белгілі бір сөздерді қолдануда автордың өзіндік позициясын, мақсатын түсіндіру;ә) автор бейнесінің ерекшеліктеріне мән беру.
Оразбек Сәрсенбайдың біз қарастырып отырған «Бақыт құсы» повесіндегі материалдық мәдениетке қатысты диалектизмдерді зерттеу жұмысымызда төмендегідей топтарға бөліп қарастырдық:2) Фразеологиялық тіркестер арқылы жасалған диалектизмдер.3) Жануарлар, өсімдік атаулары мен жер бедері атауларындағы диалектизмдер4) Көркем мәтіндегі рухани мәдениетке қатысты диалектизмдердің қолданысы1) Ыдыс-аяқ және үй-жай атауларындағы диалектизмдер.
Оқушы ғылыми жобасы туралыЗаман талабына сай оқушылардың өзіндік ізденімпаздық қырларын дамыта түсетін нәрсе – ғылыми жобалар. Осы мақсатта сараланып, жүйеленген ғылыми жобалар топтамасы оқушылардың тереңірек ізденуіне бағыт-бағдар береді. Ғылыми жобалар жалпы қойылатын талапқа сай дайындалған.Уорд нұсқасы, аңдатпалар, пікірлері, күнделігі және көрнекі жасалынған тұсаукесері (презентация) ғылыми жобаның құрылымы жүйеленген толық нұсқасын құрайды. Ғылыми жобаның толық нұсқасын жүктеу ақылы. Ол үшін халық банкінің 4402 5735 5419 3229 шотына (ЖСН 750115401055) немесеQiwi кошелек арқылы 8-701-859-48-75 (телефонға емес) номеріне 2500 теңге аударып, осы номерге телефон соғып, қажетті ғылыми жобаңызды айтасыз немесе saulealt@mail.ru поштасына не ватсапқа түбіртектің сканерленген түрін салып, қажетті ғылыми жоба тақырыбын жазып жібересіз.Хабар алынысымен Сіздің поштаңызға қалаған ғылыми жобаңыздың толық нұсқасы салынады. Сондай-ақ, өзіңізде бар ғылыми жобаның толық нұсқасымен айырбас жасауға болады, сіз онымен сайтымыздың толыға түсуіне көмектесесіз!!! Ғылыми жобаның толық нұсқасын talshin.ukoz.net сайты арқылы да ала аласыз!Осы сайттан басқа да сан алуан тақырыптағы қызықты ғылыми жобаларды кезіктіре аласыз!