Презентация ?аза?станны? аласа ж?не биік таулы ?лкелері
§16. Аласа таулы өлкелер§17. Биік таулы өлкелер
Батыстан шығысқа карай 1200 кмБатысында ені 900 кмшығысында — 350 км
Сарыарқа — Қазақстан жеріндегі ең ежелгі, мүжілген аласа таулы өлке. Абсолюттік орташа биіктігі 500-600 м. Оған миллиондаған жылдар бойы жел мен жаңбыр, ыстык пен аяз, қар мен ағын су күшті әсер еткен. Бір кездегі биік таулар сыртқы күштердің әсерінен мүжіліп, алуан түрлі жер бедерлері қалыптасқан. Аласа таулар, қырқалар, ұсак шоқылар, жазықтар пайда болды.
Ұлытау АқсораңШыңғыстауҚарқаралыКөкшетау қыраты
Мұғалжар тауларыМұғалжар
Мұғалжар Тауы– Оралдың оңтүстік жалғасы, Ақтөбе облысы аумағында солтүстіктен оңтүстікке қарай 400 км-ге созылып жатыр. Ені 200 км-дей. Орташа биіктігі 300 м.Ең биік жері – Үлкен Боқтыбай тауы (657 м). Солтүстігінде жіңішке бұйрат түрінде басталып, әрі қарай бір-біріне жарыса орналасқан екі қатар тізбекке бөлінеді. Олардың арасын беті сәл белесті ойыс бөледі (ені 15 – 20 км). Жоталар кей жерлерде бір-бірімен төбелер жүйесі арқылы жалғасады.
Мұғалжар тауы қойнауында мыс, никель, марганец, сирек металдардың, фосфорит және тас көмірдің кен орындары барланған. Олардың кейбіреулері (никель, фосфорит, т.б.) өндірілуде
МАҢҒЫСТАУ ТАУЛАРЫ
Алтай тау жүйесі
style.rotation
Жер бедерінің ерекшеліктеріне қарай қазақстандық Алтай аудандарыКенді Алтай Оңтүстік Алтай Қалба жотасы
шекеседіСолтүстігінде Бұқтырма өзеніменОңтүстігінде Зайсан, Қара Ертіс өзеніменШығысында Үкөк тау қыратыменБатысында Қалба жотасыменОңтүстік Алтай
Солтүстік тау бөлігінің жоталарыОңтүстік тау бөлігінің жоталарыТарбағатай (2739м)Сарымсақты (3373м)Нарын (2386м)Оңтүстік Алтай (3483м)Сарытау (3300м)Күршім (2644м)
Кенді Алтай – Оңтүстік Алтайдың солтүстік – шығыс бетінде Үлбі (2300м)Иванов (2775м)Үбі (2100м)тау жоталарынан тұрады
Сауыр - Тарбағатай
Тянь-Шань тауыТянь- Шань таулы өлкесі.
Тянь-Шань тауыСолтүстік Тянь-Шань - Кетпен, Күнгей Алатау, Іле Алатауы, Қырғыз Алатауы мен Шу-Іле тауларынан тұрады. Солтүстік Тянь-Шань жоталары 4,5 мың метрден биік: Теріскей Алатауы (5218 м), Іле Алатауы (4973 м), Қырғыз Алатауы (4875 м). Кейбір жоталар тауаралық қазаншұңқырларда доға тәріздес иіліп орналасқан.
Кетпен жотасыОңтүстік батыстан шығысқа қарай 300 км-ге созылып жатыр.Ең биік жері Небесная тауы (3652 м).Эффузиялық жыныстардан, әктас, граниттен түзілген.
Іле алатауыТянь-Шаньның солтүстігіндегі ең биік тау жотасы.Шығыстан батысқа қарай қанша км созылып жатыр?Ең биік нүктесі: Талғар