А? Орданы?, Мо?олстанны?, ?біл?айыр ханды?ыны?, Но?ай ордасыны? мемлекеттік-?кімшілік ??рылысы

Жаңа оқу жылы жемісті,Мерейі үстем жыл болсын.Шәкірттеріміз өрісті,Елім дер қыз бен ұл болсын.Құрметті әріптестер! Мекен – жайы: Оңтүстік Қазақстан облысы Т.Рысқұлов ауылы Мектебі: М. Ломоносов атындағы мектеп-гимназиясы Жакыпбекова Салтанат Бердалиевна Ақпан айының 25- і§ 28 Ақ Орданың, Моғолстанның, Әбілқайырхандығының, Ноғай ордасының мемлекеттік-әкімшілік құрылысы7 сынып Сабақтың мақсаты:Білімділік: Қазақстан жерінде өмір сүрген мемлекеттердің әлеуметтік құрылысы, жерге меншік қатынастар, салықтар мен міндеткерліктер, мемлекеттік- әкімшілік құрылысы жөнінде түсінік беру.Тәрбиелік: Өз елінің тарихын білумен қатар, құрметтеуге, ұлтжандылыққа, адамгершілікке тәрбиелеу.Дамытушылық: Оқушылардың тарихи оқиғалар жөнінде өз көзқарасын қалыптастырып, ой қорытуға дағдыландыру. Түрлі тірек-сызбалар, түрлі танымдық тапсырмалар арқылы оқушылардың тарихи танымын кеңейту, өткен және қазіргі оқиғалармен салыстыра білуге үйрету. Сабақтың түрі: Аралас сабақСабақтың әдіс-тәсілдері: Уақыт –сызбасы, тірек-сызбалар арқылы жаңа сабақты түсіндіру, мағынаны ажырату, салыстыру, пікір-сайыс, танымдық ойындар.Пән аралық байланыс: Ежелгі дүние тарихы, география Сабақ моделіСабақ барысыҰйымдастыру кезеңіҮй тапсырмасын сұрау әдістеріЖаңа сабақты түсіндіру әдісіСабаққа қатысып отырған оқушыларды ұйымдастыруОқу құралдарын түгелдеу, реттеуКесте толтыруАуызша талдатуКартамен жұмысӨткен сабақпен байланыстыра түсіндіру.Ойын элементтерін қолдану арқылы.Картаны , сызбаларды қолдана отырып түсіндіруБекіту. Ойындар. Тапсырмалар.Оқушылардың білімдерін анықтау, бағалау. I. Ұйымдастыру бөлімі.Мемлекет атауыӨмір сүрген кезеңіОрналасқан жеріАстанасыМемлекет билеушілеріСаяси тарихыАлтын ОрдаАқ ОрдаМоғолстанӘбілқайыр хандығыНоғай ОрдасыА) әрбір мемлекеттке бір-бір оқушыдан шығарып, толтыру. Ауызша талдату. Ә) Мемлекеттерді картадан көрсету.
Жаңа сабаққа көшу
Жоспары:1.Мемлекеттердің әлеуметтік құрылысы2.Жерге меншіктік қатынастар3.Салықтар мен міндеткерліктер4.Қоғамдық-әкімшілік құрылысы. Алтын Орда мемлекеті ыдыраған кезде қандай хандықтар құрылды?Бүгінгі тақырып бойынша не білеміз? Оқушылардың ой пікірін тыңдау. І. Мемлекетті басқару құрылысы ІІ. Жерге меншіктік қатынастар туралыЖЕРИЕЛЕНУДІҢТҮРЛЕРІМемлекеттік жерІнжуВакфтық жерлерШаруалардың мүліктік жерлеріСойырғал, иқтаТікелей ханның қарамағындағы жерлерШыңғыс тұқымдарының жасау ретінде алған жерлеріДін иелерінің қарамағындағы жерлерОтырықшылық аудандардағы егіншілік жерлерӘскери немесе мемлекеттік басқару ісінде ханға адал қызмет істегені үшін берілетін жерНегізгі түрлері ІІІ. Салық түрлері және міндеткерліктерӘскерді қамтамасыз етуТағарЖан басына, мал басынаЖер көлемінеҚұшырҚаланС тА үЛ рЫ лҚ е Т рЫ і ҢЗекетМұсылмандардың кемтарларғаБажХараджЖер, егінЖер, егін ІV. Қоғамдық және әкімшілік құрылысыЛауазым атауыАтқарған қызметтеріҰлысбек Мұрагерді таққа отырғызу, әскер басқару, көрші мемлекеттермен дипломатиялық қатынастар жасауАтабекХан баласы- мұрагердің тәрбиешісіКөкілташ Мұрагердің «тел бауыры»Наиб, Моғол хандығындаЖастайынан сайланған хандарға ақыл-кеңес берушіЖасауылЖиын –той, мерекелерде тәртіп, салт-дәстүрдің сақталуын қадағалаушыІшік аға басыСарай қызметінің басшысыИнақ Хан кеңесіМиршикар Ханның аңшылық ісін басқарушыДаруғалар Алым-салық жинап, тәртіпті қадағалаушы Бекіту: №1. Әр оқушыға таратылып беріледі.Жаңа сөздерҚате жауапДұрыс жауапҚұрылтайӘскер басқаратын, дипломатиялық қатынас жасайтын лауазымды адамЯсыОтырықшылардан алынатын жер салығыТағарДін иелерінің жерлеріҚұшырЕң жоғарғы жиын жылына 1 рет шақырылдыҚаланОтырықшылардан алынатын жер салығыЗекетХан баласы-мұрагердің тәрбиешісіХараджСарай қызметкерінің басшысыБажЗаң жинағыҰлысбекХан кеңесшісіАтабекМұсылмандардың кемтарлар үшін мешітке беретін ақшасыКөкілташХандарға ақыл-кеңес берушіНаибХанның аңшылық ісін басқарушысыЖасауылӘскерді қамтамасыз ету үшін жиналатын салықІшік аға басыМемлекетке адал қызмет істегені үшін сыйға берілген жерИнақАлым-салық жинап, тәртіпті қадағалаушыМишикарЖан басы салығы және мал салығыДаруғарЖер көлеміне байланысты егіншілерден жиналатын салықВакфЖиын-той, мерекелерде тәртіп, салт-дәстүрдің сақталуын қадағалаушыИқтаМұрагердің «тел бауыры» №2. Дискуссиялық өрнек. Келісемін Келіспеймін1.Хандық билік мұрагерлік жолмен берілді. +2.Хан кеңесшісінің уәзірі болған жоқ. +3.Түрік тайпаларының басшыларын баһадүр деп атады +4. Қарапайым халық «қараша» аталды +5. «Інжудің» мағынасы «жасау» +6. Жазба деректеріне қарап жер иеліктерін 6 топқа бөлеміз +7. Салықтардың халыққа әсері болған жоқ +8. Тағар, құшыр, зекет-егін салығы +9. «Ұлыс» сөзі «ел» деген мағына білдіреді + №3. Симатикалық карта. Мағынаны айыру. Топтық жұмыс. Жер атауыЛауазым атауыСалық атауыҰлысбек+Атабек+Тағар+Инақ+Ваф+Даруғалар+Зекет+Баж+Иқта+Миршикар+Харадж+Инжу+Құшыр+Қалан+Жасауыл + Үйге тапсырма:§28. Ақ Орданың, Моғолстанның, Әбілқайыр хандығының, Ноғай Ордасының мемлекеттік-әкімшілік құрылысы. Назарларыңызға рахмет!