Презентация внеклассного мероприятия на тему: Хомус (варган) — инструмент тувинцев


Хомус – чоннуң хөгжүмү Муниципалдыг ниити билиг албан чериБурен-Хем ортумак ниити билиг школазы Кичээлдиң сорулгалары:Тыва улустуң хөгжүм херексели хомус-биле таныжып, ооң тыптып келген төөгүзүн, ажык-дузазын, канчаар кылырын, ойнаарын өөренир.Тыва улустуң аас-чогаалы-биле хомустуң сырый харылзаазын шынзыдар.Уругларны бичиизинден тура-ла хомус – хөгжүм херексели деп, аңаа ынак, ойнап билир, келир үеде чараш мөзүлүг тыва национал чоргааралдыг кылдыр кижизидер.Хомустуң үнүн дыңнап, чарашсынып билир кылдыр кижизидер. Хомус – чоннуң хөгжүмү-дурХоругдатпас – өлүр тын чок! Холга туткаш, ойнай бээрге,Хөрек-чүрек хөлзеп келир.Каңдан кылган хомус дылыКаш чүзүн эдип орда,Чалыылар-даа, хоочуннар-дааЧазык-омак хүлүмзүрүүр. Хомустуң хевирлери: Ондар Маржымал – күш-ажылдың хоочуну, тыва хөгжүм -херекселдерин кылырынга республикада эң дээре мастерлерниң бирээзи чораан. Хомус – тыва улустуң аас-чогаалында: Тывыңарам:Аргамчы-биле шалбадааш,Аксымга эккеп ызырдым.Аянныг-ла ырлай берди,Арат-чонум таалай берди Дүрген чугаа: Хомусту хомустаХомуска хомустаХомуска хомустаашХомусту хойлап ал Узун тыныш: Бир хомусИйи хомусҮш хомус… Кожамыктар: Хола чаактыг хомузумнуХойлап алгаш чоруур-ла менЧес-ле чаактыг хомузумнуЧеңнеп алыр чаңныг-ла мен Хомус - эртем ажылында Хомус – өске чоннарда Хомустарның хевирлери: Якутияда «Ил хомус» музейиниң экспонаттары Хомус мөөрейиниң шаңналы Тывавысты алдаржыдып чоруур ыраажывыс Сайын-Хоо Намчылак Кичээнгейиңер дээш, улуу-биле четтирдим!