Презентация по национально — региональному компоненту Шагаа


Использование потенциала пальчиковых игр для развития речи детей младшего дошкольного возраста Воспитатель: Саая Элдепмаа Семис-ооловна Муниципальное бюджетное дошкольное образовательное учреждение МБДОУ д/с «Светлячок» г.Ак-Довурак – 2013г Муниципальное бюджетное дошкольное образовательное учреждение д/с «Светлячок» 2015 Шагаа байырлалы!Улуг болуктун уругларынын байырлалы Кижизидикчи башкылары: Делег-оол А.О Саая Э.С Проблемой проекта является низкий уровень развития речи у детей младшего дошкольного возраста.Ученые установили, что уровень развития речи детей находится в прямой зависимости от степени сформированности тонких движений пальцев рук. Этот факт должен использоваться в работе с детьми и там, где развитие речи происходит своевременно, и особенно там, где имеется отставание, задержка развития моторной стороны речи. Рекомендуется стимулировать речевое развитие детей путем тренировки движений пальцев рук. Шагаа-биле!"Сорулгазы:1.Шагаа-деп чул дээрзи- биле уругларны таныштырар; 2. Тыва улустун чаагай чанчылдарын, езулалдарын, йорээлдерин уругларга дамчыдар; 3. Уругларнын аас-дылын сайзырадыр; 4. Азырал дириг амытаннарга ынак болурунга кижизидер;Дерилгези: тыва огнун чартыы, огнун эт-херекселдери, тос карак, артыш, аяктар, хонек, тавакта тыва далган,саржаг, боорзак,суттен кылган ак чемнер. Байырлалдын чорудуу:Башкарыкчы биле уруглар залче кирип ора аалчылар биле чолукшуур. ( ол уеде сыгыт-хоомейлиг аялга дынналып турар). Башкарыкчы -Амыргын-на бе? -Амыр-амыр! (уруглар оожум олуттарынга олуруп алырлар). Башкарыкчы:Шагнын чаагай эргилдези шагаа хуну унуп келди! Шаг чаагай, Шагаа чаагай!Оршээ! Эки чуве бээр келзин,бак чуве ынай турзун! Оршээ- оршээ курай-курай!!!Шагаа-Найыр будуузундеОйнаалынар-хоглээлинерЭрги чылды удевишаанЧаа чылды уткуулунар Актуальность проекта заключается в формировании и развитии речи дошкольников, с включением в учебно-игровую деятельность игрового метода обучения (пальчиковые игры). Наиболее продуктивными для решения поставленной проблемы являются пальчиковые игры, которые при организации учебно-воспитательного процесса дают наиболее значимый эффект в работе с детьми. (Аът чылы кирип келир)Аът чылы: - Амыр-ла бе уруглар !Уруглар: - амыр-ла амыр !Аът чылы: Бээр менче дыннанар, Будун чылды силерге Бугудеге баран болдум. Мени танып корунерем Кайы чылдын демдээ-дир мен уруглар?Уруглар: -Аът! Аът чылы: Силернин удеп турар чылынар-дыр мен. Силернин–биле байырлажыр ойум келди уруглар, чоруур бертинде уруглар биле ойнап-хоглеп алыр дээш келдим. Ынчангаштын мээн-биле ойнаптаалынарам уруглар. Оюн: «Ортеннэжир» Аът чылы: Ажыл-херээм будурдум А мээн чоруур ойум келди Эки ойнап-хогленер уруглар, байырлыг ! Цель работы: выявление роли пальчиковых игр для развития речи детей младшего дошкольного возраста Аялга -биле Хой чылы кирип келир.Хой чылы: Шагаа- биле амыр-менди эргим чонум! (могейер)Шагдан тура маннаанынарЧаа-чыл-даа моорлап келдимХой чылы силерге менУутунмас улуг олча кежиктиОг-буленерге оорушку маннайны, Сонневишаан чедип келдим. Шагаа хуну моорейлиг Адыг-чарыш маргылдаалыгЧадан адып,багдан тыртып Адааннажып моорейлежиил!Оюн «Баг тыртыжары» ( уруглар 2 болукке болуп алгаш ойнаар). Хой чылы: Хой дег чаагай сеткилдиг малХовар дээрзин боданарам.Хонну биче, чаны кортук Хоокуй мени кээргенерем. Экииргек-даа , дузааргак-даа Эки-ле мал хойдур ийин.Башкарыкчы: Хундуткелдиг хой чылым, дорже эртип моорланар! А бис аян ырдан ырлап бээр бис, бе уруглар? Кууселдеде ыры: "Хоглуг ыры".  Башкарыкчы: Уруглар, чаа моорлап келген чылывыска улегер домактардан чугаалап берээлинер. Задачи 1. Подготовить методический материал, план работы, картотеку пальчиковых игр.2. Провести пальчиковые игры с детьми в разных видах деятельности.3. Развитие речи у детей младшего дошкольного возраста. Алды хонган черинАдам чурту дивесИйи хонган черин Ием чурту дивес. М.Алдын-Сай Хоптактын караа коску,Хопчунун домаа хой. Айран Донгур ог дээш ойба,Торелин –биле таныш,Чадыр ог дээш ойбаЧоннун-биле таныш. Алиса Эжишкилер найыралы Эртине дагны тургузар. Андрей Сагыштын бичези херекСаванын улуу херек Тарина Дуннмалыг кижи дышУгбалыг кижи ус. Виктория Чадаг чорба , аъттыг чор,Чааскаан чорба , эштиг чор . Алдар Шевер кижи мактадыр ,Чевен кижи бактадыр. Айса Чашпаа кижинин созу хой Чалгаа кижинин чылдаа хой Женя Ковук харнын даажы чымчак, Хоглуг эштин чаны чарашСурэн Дыннаанын чулчурбас –хоп болур.Корбээнин хооретпес – меге болур Артас Чоруй, чоруй ооренир,Чорук чорааш ооренир Чолдуг Гипотеза – использование пальчиковых игр будет способствовать развитию речи детей младшего дошкольного возраста:- подбора пальчиковых игр способствующих развитию мелкой моторики руки; - систематическое проведение пальчиковых игр с детьми в разных видах деятельности. Башкарыкчы : Шагнын соолгу эргилдези чыкылама кышты солуур. Чырык чаагай частын башкы Шагаа айы, чаа-чыл-дыр. Тыва-сам: «Тевек»Башкарыкчы: Шагаа дээрге тыва чоннун Чаагай кузел, чанчылы-дыр Айнын чаазын, хуннун эртезин Алгап-йорээн байырлал-дыр. (Дангына биле Аза-кадай сывыртажып кирип келир) Башкарыкчы: Ойт, канчап бардын шулбус? Дангынаны канчаарын ол? Аза-кадай: Аалымче алырым ол. Мында уругларнын хойун (урурларны коруп турар), шоодайымга сынмас эвес бе? Дангынаны апарып кааш шоодайлардан экээйн. (дээш дангынага баар). Башкарыкчы: Оршээп кор, шулбус.Дангынаны хостап кор. Байырлалда уругларнын дангыназын апаарынга кайыын боор, берип кор. Аза-кадай: -Чок! Байырлал-даа болза бербес мен. Башкарыкчы: - Ам канчаар улус боор бис. Хой чылы: -Адыр, адыр канчап барды, дангынаны хостап алырда шулбуска тывызыктан тыптырыптар бис, бе уруглар? Бээр дынна, шулбус, уругларнын тывызыктарын тып корем: Методы исследования: Анализ литературы по изучаемой теме.Педагогический эксперимент, включающий:- выявление уровня развития мелкой моторики руки у детей;- статистическую обработку полученных экспериментальных данных. 1)Чем чивес- чарашпай Черге чорбас-чарашпайЧучак хептиг –чарашпй Чугаазы чок –чарашпай (ойнаар-кыс) Карина 5)Кулугурнун Кулаан долгаарБарасканнынБаарын суйбаар (Игил, бызаанчы)Олчаана 2)Ог иштинде алдын кадынОйнап-ойнап удуй берди (ОТ)Олча 6)Алдын –Холдун ортузунда Адыр сандан ыяштын будуу он ийиБудук санында ужен кушкаш ,Кушкаш бурузунунаксында чээрби дорт тараа (12 ай,30 хонук, 24 шак) Тамирлан 3)Алдын теректин Адыры он ийи Унген бурузуУш чус алдан беш. (Чыл, айлар, хонуктар) 7)Дорт алышкы Дорт чузун. (Чылдын дорт уези: кыш, час , чай, кус) Чолдуг 4)Тии чок торгум,Дизии чок чинчим. (дээр, сылдыстар) 8)Аптарам ишти Ак кажыктарлыг (Диш) Методы исследования: Анализ литературы по изучаемой теме.Педагогический эксперимент, включающий:- выявление уровня развития мелкой моторики руки у детей;- статистическую обработку полученных экспериментальных данных. Аза-кадай: -1) Ойнаар-кыс-ла дыр. 2) От, 3)Чыл, айлар, хонуктар, Дээр, сылдыстар,5)Игил, бызаанчы, 6)12 ай, 30 хонук,24 шак, 7)Чылдын дорт уези: кыш, час, чай,кус, 8) Диш. Ха-ха-хаа. тып кааптым. Хой: Дыка-ла мерген болдун ам чараш дангыналарнын танцы самын коргеш, дангынаны биске бээр боор сен аа шулбус? Уруглар самы:" Аяк-шайым ". Аза-кадай: - амытаннын ажы-толун Аргажокка хунаажы бээр Алыс бодум аскаксымаар Акшый берген кадай боор мен. (ол уеде башкарыкчы уругларны бодунун артынче тургузуп ап турар) Тыва оюн:"Аскак- кадай". Аза- кадай: - Шылай бердим , ма-ма Дангынанар ап алынар. Мен чорууйн . ( чоруй баар) Дангына: - Мени шулбустан хостап алганынар дээш четтирдим, уруглар . Шагаа дээрге тыва чоннун Чаагай кузел чанчылы дырАртыжаныр ,айдызанырКайгамчыктыг байырлал-дыр.Ынчангаштын артыш деп ырывыс ырлаптаалынар уруглар.Кууселдеде ыры «Артыш» (Дангына уруглар,оолдар ырлажып кааптарга ). Дангына: Чинчи шуру чажырары Чиге солун оюн ол-дур Ону манаа ойнаалынар Оолдар кыстар бээрленер. Тыва оюн: "Чинчи чажырары". Ам Шагаа дугайында шулуктерден чугаалап берээлинер уруглар аалдап келген аалчыларывыска. Уругларнын шулуктери: Методы исследования: Анализ литературы по изучаемой теме.Педагогический эксперимент, включающий:- выявление уровня развития мелкой моторики руки у детей;- статистическую обработку полученных экспериментальных данных. Шагдан тура дойлаарывысШагаа хуну унуп келди.Дашкаар унуп, силгиленип,Даштыг черге сандан салып,Суттен чажып, отка оргуп,Чудулгевис сагыылынар. АРЖААН Амыр-менди чолукпушаан,Ак чем амзап, йорээл салчыыл.Алгы дожеп, шанак мунуп,Артыы дагдан чунгулаалы.Даалы, кажык, тевек ойнап,Талалажып кагжыылынар. Дан-Хаяа Энелерим, огбелеримЭдек тутчуп, чунгуланар.Ажы-толдун омаан коруп,Амыр-дыш ап, чалыытканар. Сайын-БелекАарыг-аржык чагдавазын,Айыыл-халап таварбазын!Бурган башкы ыдыктап каанБуян-кежик бодаразын!Бурун тыва ёзу-билеМурнувуска согуржуулу! КаринаЧарлып болбас ыдыктыгЧанчылывыс кагбаал,Сагыызын дег камнаал,Салгалдарга дамчыдаал! Буяна Шагаа хуну моорейлиг,Адыг-чарыш маргылдаалыг,Чадан адаал, багдан кагаал,Адааннажып тевек тевээл. Надзык-ДоржуКажык ойнап даалылаал,Кагжып оруп, шыдыраалаал.Шуру шуутчуп, чинчи тыпчып,Шупту хоглеп, ойнаалынар. Долма Шагнын чаагай эргилдезиШагаа хуну унуп келди.Чанчыл ындыг: артыш-саннынЧаагай чыдын айдызанар.Хырбачанар дооранар,Ужа, тоштен чоогланар,Кырган, чалы, улуг-биче,Ужур ындыг, чолукшунар Сат Алдын-Сай Методы исследования: Анализ литературы по изучаемой теме.Педагогический эксперимент, включающий:- выявление уровня развития мелкой моторики руки у детей;- статистическую обработку полученных экспериментальных данных. Башкарыкчы: Айым чаазы, хунум эртени! Эрги чылды удеп тур бис Чаа чылды уткуп тур бис Унуп келген хой чылы Улуг ууле , аас-кежикти хайырлазын Оршээ оршээ,курай курай !!! Методы исследования: Анализ литературы по изучаемой теме.Педагогический эксперимент, включающий:- выявление уровня развития мелкой моторики руки у детей;- статистическую обработку полученных экспериментальных данных. Методы исследования: Анализ литературы по изучаемой теме.Педагогический эксперимент, включающий:- выявление уровня развития мелкой моторики руки у детей;- статистическую обработку полученных экспериментальных данных. Методы исследования: Анализ литературы по изучаемой теме.Педагогический эксперимент, включающий:- выявление уровня развития мелкой моторики руки у детей;- статистическую обработку полученных экспериментальных данных. Методы исследования: Анализ литературы по изучаемой теме.Педагогический эксперимент, включающий:- выявление уровня развития мелкой моторики руки у детей;- статистическую обработку полученных экспериментальных данных. Методы исследования: Анализ литературы по изучаемой теме.Педагогический эксперимент, включающий:- выявление уровня развития мелкой моторики руки у детей;- статистическую обработку полученных экспериментальных данных. Методы исследования: Анализ литературы по изучаемой теме.Педагогический эксперимент, включающий:- выявление уровня развития мелкой моторики руки у детей;- статистическую обработку полученных экспериментальных данных. Методы исследования: Анализ литературы по изучаемой теме.Педагогический эксперимент, включающий:- выявление уровня развития мелкой моторики руки у детей;- статистическую обработку полученных экспериментальных данных. Методы исследования: Анализ литературы по изучаемой теме.Педагогический эксперимент, включающий:- выявление уровня развития мелкой моторики руки у детей;- статистическую обработку полученных экспериментальных данных. Методы исследования: Анализ литературы по изучаемой теме.Педагогический эксперимент, включающий:- выявление уровня развития мелкой моторики руки у детей;- статистическую обработку полученных экспериментальных данных. Коргенинер дээш четтирдивис!