Презентация по биологий на тему ?сімдік — ?мір н?рі, ?мір с?ні
Өсімдік – өмір нәрі, өмір-сәні. ДАМЫТУШЫЛЫҚ: Оқыту кезінде түрлі тапсырмалар мен жұмыстардыбере отырып, ойлау жәнешығармашылық қабілеттеріндамыту, пәнге қызығушылығын арттыру ТӘРБИЕЛІК: Қоршаған ортаны, өсімдіктер дүниесін қорғауға тәрбиелеу БІЛІМДІЛІК:Өсімдіктер дүниесі бөлімінен алғанбілімді жүйелеп, қорытындылау. С А Б А Қ Т Ы Ң М А Қ С А Т Ы : Сабақтың типі:Қорытындылау сабағы Сабақтың түрі:Ішінара ізденіс сабағы Сабақтың әдісі:Интербелсенді, баяндау, тест, сұрақ – жауап, топпен жұмыс Сабақтың көрнекілігі: интербелсенді тақта, электронды оқулық, үлестірмелі қағаздар, суреттер, оқушыға көмекші материалдар Пәнаралық байланыс: география, экология, әдебиет, химия І. Ұйымдастыру кезеңіІІ. Қызығушылықты ояту Өсімдіктер әлеміне саяхатІІІ. «Мағынаны тану» ІV. Миға шабуыл«Білім кілті танымдылықта»V. Оқушылар білімін бағалау«Еңбегіне қарай өнбегі» VІ. Үйге тапсырма: «Оқу түбі тоқу» І топ Астық тұқымдастарыІІ топ Бөлме өсімдіктеріІІІ топ ЖемістерІV топ КөкөністерV топ Ашық тұқымдылар Астық дақылдар Бөлме өсімдіктері Жеміс-жидектер Көкөністер Самырсын Шырша Қарағай Қос масақшалы қылша Балқарағай Ашық тұқымды өсімдіктер Менің биологиялық поштама назар аударыңыздар! 1 - топ1. Ұлпалары мен мүшелері жақсы жетілген өсімдіктер қай сатыға жатқызылады?2. Тұқымы бар жемісі жоқ өсімдіктер қалай аталады?3. Жабық тұқымды өсімдіктердің тұқымы жетілетін орын қалай аталады?4. Картоптың отаны?5. Жапырақ тақтасы қауырсын тәрізді бірнеше қайтара тілімделген споралы өсімдік2 - топ1.Қарағай неше үйлі өсімдік?2.Қызылша тамырының атауы3.Жапырағы тікенге айналған қандай өсімдік? 4.Жауқазын қандай тұқымдасқа жатады? 5.Қызанақтың отаны? 3 - топ1. Мүктерді зерттейтін ғылым 2. Сабағы көп буын және буынаралықтан тұратын споралы өсімдік 3. Бұта болып өсетін ашық тұқымды өсімдік 4. Көкнәр жемісі қалай аталады? 5. Тұқымында екі тұқымжарнағы болса қалай аталады?4 - топ1. Шымтезек мүгінің екінші аты 2. Бұршақ тұқымдасындағы біріккен күлте қалай аталады? 3.Қазақстан Қызыл кітабына тіркелген ашық тұқымды өсімдікті ата? 4. Қырықбуынның масақтары бар өркені қалай аталады? 5.Қызғалдақтың отаны?5 - топ1. Жақын түрлер қандай топқа біріктіріледі? 2. Мақтаның тұқымдасы? 3. Мүктерде тамыр қызметін атқаратын мүше4.Арпа қандай тұқымдасқа жатады? 5. Бамбук талшығынан не жасайды? Зымыран сұрақтар № 1 Ғажайып бестік Алғаш ғарышқа ұшқан өсімдік «Екінші нан» деген атауы бар өсімдік? Бұл өсімдікті «ашық дала патшасы» деп атайды? Бұршақ тұқымдастарының тамырында болады? Қарағай мен пияз, сарымсақтан бөлінетін ерекше ұшпа заттар? 1 2 3 4 5 № 2 Мәдени өсімдіктердің сан алуандылығын және шығуорталығын зерттеді. Ол бес континентті айналып шығып, дүние жүзінің 52 елдерінде болды. Ол өсімдіктердің 400-ге жуық түрінің ОңтүстікАзияда, 200 –ге жуық түрінің Оңтүстік Америкадамәденилендірілгенін дәлелдеді. Сөйтіп әйгілі ғалым мәдени өсімдіктердің шығуорталықтарын зерттеді. Қазақстанда қант қызылшасы мен кендірді биологиялық сұрыптау жағынана ғылыми тұрғыда сипаттаған алғашқы ғалым Негізгі ғылыми еңбектері өсімдіктер генетикасы мен селекциясына арнаған. Н.И.Вавилов Кәрім Мыңбаев № 3 Қызылорда облысы Қызылту колхозының звено жетекшісі күріш егуден дүниежүзілік рекорд жасады. Екі мәрте Еңбек ері, Мемлекеттік сыйлықтың иегері әр гектардан 174 центнерден күріш алды. Ол әйгілі тары өсіруші болған. Ол тарының әр гектарынан 165-175 центнерге дейін түсім жинаған. Ыбырай Жақаев Ш.Берсиев Ол ең алғаш микроскопты ашқан, өсімдік жасушасының құрылысын зерттеген.Нидерландық микробиолог Антон Левенгук қызылша қызылша мақта қауын інжугүл қызғалдақ асбұршақ Ақ лапыз қызанақ пиаз алма № 4 Бұршаққын Қауашақ Сүйекті шырынды Қабақ Құрғақжаңғ/ы Бұршаққап жидек Көпжаңғақ-шалы Раушангүлділер Алабота Шаршыгүлділер Көкнәр Асқабақтұқымдастар Бұршақтұқымдастар Құлқайыргүлділер Алқа тұқымдастар семантикалық карта Мақта Қауын Қызғалдақ Асбұршақ Ақ лапыз Қызылша інжугүл қызанақ пияз алма Раушангүлділер Алаботатұқымдасы Інжугүлділер Лалагүлділертұқымд Асқабақтұқымдас Бұршақтұқымдас Құлқайыргүлділер Алқатұқымдас Бұршаққын Қауашақ Сүйектішырынды Қабақ Құрғақжаңғ/ы Бұршаққап жидек Көпжаңғақшалы Раушангүлділер Алабота Шаршыгүлділер Көкнәр Асқабақтұқымдастар Бұршақтұқымдастар Құлқайыргүлділер Алқа тұқым-тастар Семантикалық карта Топ басшыларына тапсырма 5.Өсімдіктер экологиясы туралы не білесің? 4.Өсімдіктер түрлерінің жойылу себептерін ата? 1.Өсімдіктерді қорғау жайлы мақал-мәтел 3.Өсімдіктердің 5-түрлі маңызын ата? 2.Өсімдіктерді қорғау туралы тиым сөздер Жүйесіз жайылымдарды пайдалану жайылымдардың дегенерациясына әкеледі және ылғалды және жел эрозиясына ұшыратады.Өсімдіктер дүниесінің өсуіне өндірістік қалдықтар да үлкен әсерін тигізеді. Атмосфералық ауаға түсіп, олар нәтижесінде өсімдіктерде шөгеді. Өсімдіктердің өсуі 2 есеге дейін кемуі мүмкін. Бидайдың түсті металлургия орналасқан аудандарында өнімділігі 40-50 пайыз, ал ал олардың құрамындағы ақуыздың мөлшері 25-35 пайызға төмен. Өсімдіктерді жою және бүлдіру жиі байқалады. Өсімдіктер дүниесіне сонымен қатар гүлдерді жаппай жинау, жүйесіз келулер мен табиғат аясында демалулар да әсер етеді. Өсімдіктер экологиясы Адам меңгермейтін білім бар ма?Жойқын істі тындырар күшің бар да.Оқы, үйрен, жас ұрпақ, бәрін меңгерАлға қойған мақсатың, ісің бар да! Ең,ең,ең.. Ең,ең,ең,... Ең,ең,ең,.. Баньян ағашы 2.Ең тез жылдам өсетін өсімдік? Бамбук ағашы 3.Ең биік ағаш? ЭВКАЛИПТ 4.Қай өсімдіктің жапырағы ең ұзын? Ротанг пальмасы 5.Дүниедегі ағаш атаулының ең қаттысы? Самшит (темір ағаш) Арнольди Раффлеза Қанды тіс өсімдігі 8.Әлемдегі ең иісі жағымсыз өсімдік? Аморфофаллус Вольфия гүлі 10.Ең үлкен шырынды жеміс? 1. Өсімдіктің көбею мүшелері а) тамыр ә) жапырақ б) сабақ в) гүл, жеміс 2.Тұқымның ішіндегі қор заты: а) ұрық ә)тамырша б)эндосперм в)тұқым жарнақ 3. Дүние жүзінде ағаштардың ең көп түрі өсетін аймақ: а) Солтүстік Америка ә) Оңтүстік Америка б) Евразия в) Австралия 4.Ең ұзақ жасайтын ағаш? а) Қайың ә) Емен б) Қарағай в) Шырша 5.Қазақстанның тұңғыш Қызыл Кітабы жарыққа шыққан жыл а)1978 ә) 1981 б) 1991 в) 1980 Тест тапсырмалары 6. Фотосинтездің негізін салған: а) Ван Гельмонт ә) Тимирьязов б) Р. Гук в) Мичурин7. Дала символы саналатын иісі Қазақстанның Отаны иісіне бағаланатын өсімдіка) бидайық ә)көкпек б)жусан в)алтын тамыр 8. Ең ұзақ жасайтын ағаш?а) қайың ә) емен б) қарағай в) шырша9. Күн гүлі қалай аталады?а) күнбағыс ә) мақта б) күріш в) тары10.Бактериаларды өлтіретін ұлпа заттар шығаратын өсімдіка) қарағай б) қайың ә) емен в) шырша 1-в2-б3-в4-б5-а6-ә7-б8-ә9-а10-а Тест жауаптары -Өсімдікке күн сәулесі, көмірқышқыл газы, судың әсерінен оргаикалық заттар түзіліп, ауаға бос оттекті бөледі. -Өсімдік-жер бетінің ажарын аша түсетін, сәнін келтіретін жасыл әлем. -Өсімдік-денсаулыққа қажетті дәрі-дәрмек қоймасы.-Өсімдік- адам ағзасына нәр беретін дәруменнің көзі. -Өсімдіктен адам күнделікті тұрмыста керегіне жарататын киім, жихаз, отын, бұйымдар алады.-Өсімдік-адамдар мен ұшқан құс, жүгірген аңға баспана. Сабақты қорытындылау “Өсімдік – өмір кілті” тақырыбына рефератОқулықтағы біліміңді сына тестін шығару.“Өсімдіктер” сөзжұмбақ жасау.