Презентация па башкирскому языку на тему Ду??ы? кеше ут?ы? кеше


43-с2 д1рес Ду43ы8 кеше - ут3ы8 кеше.:ылымды5 шарт 32йк1леше. Дулы6 й1шк1 6арамайБирелг1н 39881р81н д2р24 32йл1мд1р т282п я8ы7ы8, баш6орт теленд1 32йл1м т282л2ш2н а5латы7ы8. Бик, ду4тарым, мине5, к9п.Ду4тарым, й1шт1, т2рл2. Бына,1хир1те,1с1йемде5, ысын, л1, мине5, ду4ым.Ул, к9п, а5лар7а, н1м1л1р8е, 2йр1тте, ми51. Ду4лы6 й1шк1 6арамайБирелг1н 39881р81н д2р24 32йл1мд1р т282п я8ы7ы8, баш6орт теленд1 32йл1м т282л2ш2н а5латы7ы8. Бик, ду4тарым, мине5, к9п.Ду4тарым, й1шт1, т2рл2. Бына,1хир1те,1с1йемде5, ысын, л1, мине5, ду4ым.Ул, к9п, а5лар7а, н1м1л1р8е, 2йр1тте, ми51. (8е5де тикшер9т1лг1н к9неге98е5 д2р24 яуаптары Мине5 ду4тарым бик к9п.Ду4тарым т2рл2 й1шт1.Бына 1с1йемде5 1хир1те л1 мине5 ысын ду4ым.Ул ми51 к9п н1м1л1р8е а5лар7а 2йр1тте. Скажи мне кто твой друг - я скажу тебе кто ты М161лде баш6орт телен1 т1ржем1 итеге8, я8ып алы7ы8.М161лде5 м171н13ен а5латы7ы8.Ми4алдар килтереге8. Бирелг1н м161лде5 я6ынса т1ржем13е Кемде5 арба3ына ултыр3а5 , шуны5 йырын йырлар3ы5. Насар ипт1шт1рБирелг1н тексты у6ы7ы8, т1ржем1 итеге8. Тексты дауам итеге8. Ата3ы улыны5 насар ипт1шт1р мен1н й2р29ен 3и8еп 6ала. «Улым, -ти, -улар мен1н ду4лашма, улар 3ине аламалы66а 2йр1тер.» «Д2р24, -ти улы,- улар насар кешел1р,л1кин мине5 ар6ала т281л3енд1р 2с2н, юрамал улар мен1н й2р2й2м». Шул са6 ата3ы бер-нис1 серек алма ят6ан к1рзинде ала, улар ара3ына бер ал3ыу алма мен1н та8а таш 3ала. 2с к2н 9тк1с, бына ним1 к9р1л1р. Ал3ыу алма ярты3ына тиклем серег1н, 1 таш 98г1рм1г1н. -№е8 нисек уйлай3ы7ы8, ата кеше ошо ва6ытта улына ним1 тине ик1н, 98 фекере5 мен1н урта6лаш. Ата кешене5 улына 1йтк1н 39881ре «К9р8е5ме, улым. !г1р 3ин ошо таш ке9ек ны6 бул3а5, 98 тел1ге5де тормош6а ашыра алыр3ы5. !г1р 81 инде алма ке9ек йомша6 бул3а5, 98е5 алама ипт1шт1р ара3ында бо8олор3о5,»- ти ата3ы улына. Бирелг1н 32йл1мд1р81 6ылымдар8ы табы7ы8, т1ржем1 итеге8, улар8ы5 нинд1й ял7аузар яр8амында барлы66а киле9ен 31м нинд1й м171н1 бире9ен а5латы7ы8. !г1р 3ин ошо таш ке9ек ны6 бул3а5, 98 тел1ге5де тормош6а ашыра алыр3ы5. !г1р алма ке9ек йомша6 бул3а5, 98е5 алама ипт1шт1р ара3ында бо8олор3о5. - Бирелг1н 32йл1мд1р8е5 я6ынса т1ржем13еСравните два предложения и дайте ответы на следующие вопросы -Какие вспомогательные слова и на башкирском , и на русском языках повторяются.-Какое значение нам дают эти два предложения. Чтобы определить, задайте вопрос.-Обратите внимание на правописание предложений. Если ты будешь крепким /прочным,силен характером/, как этот камень , то ты сможешь добиться своей цели.Если ты будешь мягким /слабым/, то сам среди плохих друзей /товарищей/ испортишься. Я6ынса яуаптар !г1р – если …,то Бул3а5 –если ты будешь…,то Слово !Г!Р /если/ нам ставит УСЛОВИЕПосле окончаний условногонаклонения ставится запятая. :а7и81не д1фт1реге8г1 я8ып алы7ы8:ылымды5 шарт 32йк1лешеУсловное наклонение глагола Условное наклонение /шарт 32йк1леше/ образуется прибавлением к корню /основе/ окончаний -№А,-№!. /кит-31 - если уйдет/Затем прибавляется окончание соответствующего лица. Часто в начале предложения используется слово !Г!Р. /1г1р кит-31 – если уйдет/ Ду43ы8 кеше – ут3ы8 кеше. - Был 1йтемде нисек а5лай3ы7ы8, фекереге8 мен1н урта6лашы7ы8.Лексик м171н13ен а5латы7ы8.«!г1р кешене5 ду4ы булма3а…» тиг1н тема7а мини – инша я8ы7ы8. №2йл1мд1р8е у6ы7ы8,т1ржем1 итеге8,шарт 32йк1лешенд1ге 6ылымдар8ы табы7ы8. Ду4ы5 3ине к1м3ет31, ул 3и51 насар ипт1ш.Ду4ы5 31р ва6ыт 3и51 9пк1л131, и5 т1981 71йепте 98е5д1н э8л1.Ду4тары5 к9п бул3а, 98е5 2с2н я6шы.Ду4ы5 б1л1г1 тары3а, 31р ва6ыт у7а яр8ам итерг1 тырыш. Я5ы 39881р8е 6абатла, д1фт1ре51 я8. 71йеп- вина9пк1л1-рг1- обижатьсяТ281л-ерг1- поправляться, исправлятьсяБ1л1г1 тары-р7а- попасть в бедуКе9ек- какЭ8л1-рг1- искатьТырыш- старайся, постарайся Бирелг1н 39881р мен1н 32йл1мд1р т282г28 Яр8ам итерг1, 6ыуаныр7а, ду4лашыр7а, 6отлар7а, булыр7а,Тейеш,Э8л1рг1,Т281лерг1. Диалогты дауам итеге8. - Мин я5ы 7ына был м1кт1пк1 у6ыр7а килдем. Таныштарым да, ду4тарым да ю6. !г1р мине5 мен1н ду4лашыр7а тел1315, мин бик шат булыр инем. -Мин –Тимур. ! 3ин кем була3ы5. -Мине5 исемем Илдар. Я6шылап танышыр7а тел1315, … . К9неге98е эшл1ге8Н2кт1л1р урынына тейешле ял7ау8ар 6уйып я8ы7ы8 Айту7анды5 ата3ы урмандан яралы 6уян бала3ы алып 6айтты. К2нд1р 9т… л1, 6уян 6ул7а эй1л1ш1 алманы. Бер к2н Айту7андар7а ду4ы Динар 98ене5 Муйна7ын эй1ртеп килде. :уянды к9рг1с, эт яр3ыны. Кеск1й 6уян бала3ы а8бар7а табан 6асты. Ул нисек кен1 тырыш… ла, яр3ы7ан эт 6улынан 6отола алманы. Муйна6 б1л1к1й 6уянды тотоп алды ла,2йр2лт2п ерг1 ташланы. :уян бала3ыны5 ялбарыулы тауышын ишет… л1, ни тип кен1 Айту7ан яр8ам7а са6ыр.. ла, Динар килм1не. Айту7анды5 9пк1л1г1нен 3и8… л1, Динар 2нд1шм1не. !г1р ипт1шене5 у7а яр8ам итм14ен бел… , Айту7ан уны5 мен1н ду4лашма7ан да булыр ине 1ле. (8е5де тикшер (т31 , тырыш3а, ишет31,са6ыр3а, 3и831, бел31 Схема7а 6арап, 6ай3ы ва6ытта -№А й1ки-№! ял7ау8ары 6улланылыуын а5латы7ы8 А,У,Ы,О -№А !,(,И,Э/Е,2 -№! :а7и81не д1фт1рг1 я8ы7ы8 Если в корне глагола повелительного наклонения твёрдые гласные А,У,Ы,О, то используется в глаголах условного наклонения окончание -№А. са6ыр-3а, тор-3аЕсли в корне глагола повелительного наклонения мягкие гласные !,(,И,Э/Е,2 ,то – окончание -№!. ишет-31, к2т-31 Прочитайте текст. Переведите. Ду4тар.М.С1лимов. -?аяз, ду4 итеп кен1 1йт 1ле, я6шы у6ыу8ы5 сере ним1л1? - И, Фл9р ду4, нисек а5латайым? Бына, м141л1н, мин кешене5 тормошон 2й т2829 мен1н са7ыштырыр инем. №1р кем 98ен1 йорт 3алыр7а тейеш. Уны т2829 2с2н ны6лы 6орал - белем к1р1к. -Й1 инде, тура3ын 7ына 1йт. -Тура3ын 1йтк1нд1, Фл9р ду4, беренсе синыфтан тырышыр к1р1к, с2нки шунда белемг1 ниге8 3алына. :оролманы5 ниге8е ны6 бул3а, уны5 79мерле булыуын 98е5 бел13е5. Тырышыр к1р1к. !г1р ипт1шт1ре5д1н артта 6ал3а5, улар ял итк1нд1, йо6ла7анда, аша7анда, 3ин у6ыр7а тейеш3е5. - Тим1к, ятлар7а? Прочитайте текст, переведите -Ю6, ятлама46а! !г1р ятла3а5, башы5да бер н1м1 л1 6алмай, онотола. Бирелг1н тема буйынса ф1нни, 181би 141р81р у6ы3а5, кино 6ара3а5, ме5 арты6 фай8алы. -:ай8а инде ми51…№ине5 мен1н ярышып булмай. -Ни51 3ин кемд1н к1м? Тел1315, 3ин д1 я6шы у6ый ала3ы5. Тик ял6ауыра63ы5. Фл9р 6ы8ар8ы. Ду4ынан т1н6ит 398е ишете9е ауыр ине, л1кин 9пк1л1м1не. Элек малай8ар ду4 т9гел инел1р. Фл9р Альберт исемле малай мен1н ду4 булдылар.Улар д1рест1н 6асып, т1м1ке тартып й2р2й инел1р. ?аяз Фл9р8е 1кренл1п 98е я7ына ау8ар8ы. Кемде5 арба3ына ултыр3а5, шуны5 йырын йырлар3ы5, ти81р бит. Фл9р 81 1кренл1п ?аязды5 йырын йырлай башланы. -Бел13е5ме, ?аяз, ду4 нинд1й булыр7а тейеш? -!йт ! -Бына 3ине5 ке9ек! 3орау8ар7а яуап биреге8 Малай8ар8ы ысын ду4тар тип 1йтеп буламы? Ни 2с2н? Ду4 булып 6алыр 2с2н кеше нинд1й булыр7а тейеш?Ду4ы5 3ине т1н6итл131, 3ин ни эшл1р ине5? Шарт 32йк1лешенд1ге 6ылымдар8ы табы7ы8. Улар8ы5 я3алышын а5латы7ы8. 2йг1 эш Я5ы 39881р8е ятлар7а.«Кемде5 арба3ына ултыр3а5, шуны5 йырын йырлар3ы5» м161лен1 таянып ижади эш эшл1рг1 /инша, 39р1т, ребус 3.б./