Рабочая программа. На башкирском языке.

Мәхмүт ауылы урта дөйөм белем биреү мәктәбе муниципаль мәғәриф ҡаҙна учреждениеһы
Ҡаралды МБ ултырышында.
Етәсеһе_________/ Һибәтуллина М.Й.
«____»_____________20 Килешелде УТЭ буйынса директор урынбаҫары Иҡсанова Р.С._________________
«___»_____________201 Раҫланды мәктәп директоры Асҡаров С.Н.____________
Приказ №______
«___»__________201 й
2-се класс өсөн
“Әҙәби уҡыу “ предметынан
эш программаһы
1.Аңлатма яҙыу
Иң төп шарттарҙың береһе-телде өйрәнеү өсөн мөмкинселектәр тыуҙырыу, сөнки тел аралашыу ҡоралы ғына түгел, ә йәмғиәттең йәшәйен,үҫешен көйләүсе сара булып тора.Телде белеү-ҙур каҙаныш , йәшәйешеңде, интеллектуаль үҫешеңде көйләүсе мөһим шарт ул.
Уҡыу-фекерләү һәм телмәр эшмәкәрлегенең төп төрҙәренең береһе.Шуға күрә,башланғыс мәктәптә уҡыу дәрестәре,фән булараҡ,балаға белем биреү,төрлө яҡлап үҫешен тәьмин итеү һәм тәрбиәләүҙә мөһим урын алырға тейеш.
Уҡыу дәрестәренең төп маҡсаты - китап уҡыу эшмәкәрлеген формалаштырыу,укыу техникаһын камиллаштырыу,балаларҙы китап уҡыуға ылыҡтырыу,һөйләү һәм аралашыу телмәрен үҫтереү,үҙ аллы ижад итеүгә мөмкинселектәр,шарттар булдырыу.
-мәҙәниәтле уҡыу күнекмәләрен үҙләштереү,тексты аңлау,китапҡа һәм китап уҡыуға ҡыҙыҡһыныу тәрбиәләү
-һөйөү эшмәкәрлегенә,яҙыу-аралашыу культураһына эйә булырға өйрәтеү
-әҙәби әҫәрҙәрҙә бирелгән хәл-ваҡиғаларға ҡарата әхлаҡи-эстетик тойғолар һәм зауыҡ тәрбиәләү.
-әхләки ҡиммәттәрҙе формалаштырыу,әҙәбиәт менән танышыуҙан йәм табырға ,әҙәби әҫәрҙең рухи асылын аңлатырға өйрәтеү.
2.Эш программаһы түбәндәге документтарға таянып төҙөлдө:
- Дөйөм белем биреү Федераль Дәүләт белем биреү стандарттары талаптары;
-Дөйөм белеү биреү учреждениеяларының санитар-эпидемиологик талаптарына ярашлы(РФ баш врач тарафынан раҫланған 29.12.10 189);
-Мәхмүт мәктәбенең уҡыу планына;
-Мәхмүт мәктәбенең 2014-2015 уҡыу йылының йыллыҡ календарь уҡыу графигына;
- Яңы стандарттар буйынса дөйөм белем биреү мәктәптәренең 1-4-се кластары өсөн уҡыу программаһына,Сынбулатова ФШ, Мәүлийәрова ӘТ,Дәүләтшина МС. Өфө:Китап.
-Дәреслек “Әҙәби уҡыу”-Сынбулатова ФШ, Дәүләтшина МС, Өфө, Китап-2014.
-Эш дәфтәре:1,2.
3. “Әҙәби уҡыу” предметының уҡыу планы буйынса бирелеше:
“Әҙәби уҡыу” дәресенә аҙнаһына-2 , уҡыу йылына-68 бирелә.
4. Уҡыу йөкмәткеһенең ҡиммәттәр йүнәлеше
Башланғыс мәктәптә уҡыу предметы булараҡ «Әҙәби уҡыу» дәрестәре белем биреүгә генә түгел, ә тәрбиәүи ҡиммәттәргә лә ҙур әһәмиәт бирә:
-ғүмерҙең ҡиммәте - кеше ғүмере иң юғары ҡиммәт итеп баһалалау;
-изгелек ҡиммәте – тирә-йүндә кешеләргә миһырбанлы, ярҙамсыл, игелекле булыу;
-тәбиғәттең ҡиммәте – үҙеңде тәбиғәттең бер өлөшө итеп тойоу, тәбиғәткә ҡарата һаҡсыл мөнәсәбәтте нәфис әҙәбиәт һәм фәнни-популяр тексттар аша тәрбиәләү;
-ғаиләнең ҡиммәттәре- әҙәби белемдең йөкмәткеһә аша ғаиләгә, туғандарға ҡарата яҡшы мөнәсәбәт булдырыуға, ихтирам һәм яуаплылыҡ, рәхмәтле булыу, яратыу тойғоларын формалаштырыуға булышлыҡ итеү;
-патриотлыҡ ҡиммәте - Башҡортостанды һөйөү, Тыуған илгә хеҙмәт итергә әҙер булыу.
5. Предметты үҙләштереүҙең шәхси,метапредмет һәм предмет һөҙөмтәләре:
Шәхси үҫеш кимәле: баланы шәхес итеп үҫтереү,кешелек сифаттарын тәрбиәләү.Уны үҙ аллы үҫешкә камиллашыу оҫталығына өйрәтеү.һөҙөмтәлә уҡымышлы,үҙ еренең, иленең,халҡының ҡиммәттәренә төшөнгән,уны һанлаған һәм һаҡлаған,яҡлаған социум итеп формалаштырыуға башланғыс нигеҙ һалыу.
Был йүнәлештә башланғыс мәктәп уҡыусыһына уҡыуҙың һәм белем алыуҙың мөһимлеген,үҫеш өсөн кәрәклеген аңлатырға ,китап уҡырға ғәҙәтләнеү,ҡыҙыҡһыныу теләген булдырырға,үҙ-үҙеңде һәм тормошто аңлауҙы сығанағы итеп ҡабул итергә,тарихи-мәҙәни ваҡиғаларҙы,кешелек ҡиммәттәре менән әҙәбиәттәге айырым сәнғәт төрө икәнен белергә өйрәтергә кәрәк.
Метапредмет кимәле: универсаль эш төрҙәренә өйрәтеү: танып белеү,регулятив һәм коммуникатив эшмәкәрлек,йәғни баланы үҙ аллы уҡыуға,белем алырға өйрәтеү.
Предмет кимәле:уҡыу предметын өйрәнеүҙә яңы белем үҙләштереү,уны анализлау һәм ҡулланыу өлкәһендә тейешле тәжрибә туплау.
Предметты өйрәнеүҙең һөҙөмтәләре түбәндәгеләр:
-компетентлы уҡыуҙы формалаштырыу
-уҡыу техникаһын үҙләштереү
-уҡылған йәки тыңланған әҙәби әҫәрҙе аңлау алымдарына эйә булыу
-әҙәби әҫәрҙе,фәнни-популяр уҡыу текстарын анализлау һәм үҙгәртеү күнекмәләренә эйә булыу.
-үҙеңде ҡыҙыҡҡындырған әҙәбиәтте үҙ аллы һайлап алыу.
-һүҙлектәр,белешмәләр менән эш итә белеү
- үҙеңде ижади эшмәкәрлеккә һәләтле,белемле китап уҡыусы итеп тойоу
-монологтар төҙөү,текстың йөкметкеһен план буйынса һөйләү
-һүрәтләү,хикәйәләү,хөкөмләү элеменнтарын индереп,бәләкәй текстар төҙөү
-шиғырҙы яттан һөйләү һәм таныш булмаған аудиторияла сығыш яһау күнекмәләренә эйә булыу.
6. Предмет йөкмәткеһе:
Бүлек Сәғәт һаны
Уҡы, эшлә, аҡыл йый! 4 сәғәт.
Халҡым йыйған ынйылар 5 сәғәт.
Йомғаклау 1 сәғәт.
Әкиәт уҡырға яратам 13 сәғәт.
Шып-шым булдыҡ, тынғанбыҙ, беҙ бит шиғыр тыңлайбыҙ 7 сәғәт.
Тәбиғәт-матурлыҡ, байлыҡ; һаҡлаһын уны бар халыҡ 8 сәғәт.
Әҙәп төбө- матур ғәҙәт 16 сәғәт.
Тыуған йортом, ерем- минең күңел нурым! 6 сәғәт.
Байлыҡ, муллык- тормош етеш, хеҙмәттән алынған емеш 8 сәғәт.
7. Тематик план.
№ тема Дәрес һаны УЭТ План буйынса дата Фактик дата 1 Һаумы,мәктәп! Мин уҡыусы . Ф.Туғыҙбаева. 1 -танып белеү, регулятив һәм коммуникатив эшмәкәрлек,йәғни баланы үҙ аллы уҡыуға,белем алырға өйрәтеү.
-әҙәбиәттен, мәҡәләләрҙән белемде арттырырҙай материалдар ,мәғлүмәттәр таба алыу;
- әҙәби әҫәрҙәрҙе анализлау;
- Текстың төп фекерен асыҡлау;
-үҙеңдең фекереңдн, уйыңды әңгәмәсеңә еткерә алыу;
- тирә-йүн, тәбиғәт менен гармонияла йәшәү ҡағиҙләрен үҙләштереү;
-йәмғиәттәге тәртип һәм әһлаҡ ҡағиҙәләрен белеү;
-аңлы анализлау эшмәкәрлеген булдырыу;
- Компетентлы уҡыуҙы формалаштырыу;
-уҡыу техникаһын үҙләштереү;
-монологтар төҙөү; 1 аҙна 2 Ф. Иҫәнғолов. Баҫҡыс. 1 1 аҙна 3 З.Күскилдина. Ҡанатһыҙ турғай. 1 2 аҙна 4 Шакир Биҡҡолов. Кешегә кәрәк белем. 1 2 аҙна 5 Бишек йырҙары. 1 3 аҙна 6 Уйындар. 1 3 аҙна 7 Бармаҡтар менән уйындар. 1 4 аҙна 8 Шаяртыуҙар. 1 4 аҙна 9 Таҡмаҡтар. 1 5 аҙна 10 Йомғаҡлау дәресе. 1 5 аҙна 11 А.Йәғәфәрова. Беҙ әкиәт тыңлайбыҙ. 1 6 аҙна 12-13 Төлкө менән әтәс. 2 6-7 аҙна 14-15 Айыу менән Айыукәс мәктәпкә бара. 2 7-8 аҙна 16 Батыр малай. 1 8 аҙна 17 Саҡырылмаған ҡунаҡ. 1 9 аҙна 18 Күгәрсен күҙҙәре. 1 9 аҙна 19 Төлкө менән ҡырмыҫҡа. 1 10 аҙна 20 Терпе ниңә энәле. 1 10 аҙна 21 Ай аҡылға ултыртты. 1 11 аҙна 22 Төлкө менән кәзә тәкәһе. 1 11 аҙна 23 Йомғаҡлау дәресе. 1 12 аҙна 24 Ф.Туғыҙбаева. Әсәйемдең ҡулы күп. 1 12 аҙна 25 М.Хисмәтуллина шиғырҙары 1 13 аҙна 26 А.Игебаев шиғырҙары. 1 13 аҙна 27 С.Ғәләүетдинов шиғырҙары 1 14 аҙна 28 Ф.Туғыҙбаева. Балыҡсы Айтуған бабай. 1 14 аҙна 29 Бесәйҙең өйө яна.... 1 15 аҙна 30 Йомғаҡлау дәресе. 1 15 аҙна 31 Б.Ноғоманов. Урман китабы. 1 16 аҙна 32 А.Игебаев.Урмансы малай. 1 16 аҙна 33 Ғ.Ишбулатов.Шыҡыйыусы,шәп йүгереүсе ҡоштар. 1 17 аҙна 34 Ф.Иҫәнғолов. Тыңлауһыҙ сана менән саңғы. 1 17 аҙна 35 А.Йәғәфәрова.Сәнскелле күлдәк. 1 18 аҙна 36 Ф.Фатҡуллина.Ҡарҙағы яҙыуҙар. 1 18 аҙна 37 Н.Игеҙйәнова.Тирәк. 1 19 аҙна 38 Йомғаҡлау дәресе. 1 19 аҙна 39 Ф.Иҫәнғолов. Флүрәнең ғәйебе нимәлә 1 20 аҙна 40 Ф.Фәтҡуллина Ҡунаҡ табыны. 1 20 аҙна 41 С.Яҡупов.Кем маҡтансыҡ. 1 21 аҙна 42-43 А.Йәғәфәрова. Дуҫлыҡ менән шаярмайҙар. 2 21 аҙна
22 аҙна 44 Г.Яҡупова Рәхмәт яуғанда. 1 22 аҙна 45 Ф.Иҫәнғолов. Батырҙар. 1 23 аҙна 46 Ф.Иҫәнғолов. Ҡыҙҙар менән уйнарға яраймы. 1 23 аҙна 47 К.Ильясов Тиҫкәре. 1 24 аҙна 48 З.Күскилдина. Ҡасҡан әйберҙәр. 1 24 аҙна 49 Ф. Иҫәнғолов. Ғәбиттең сере нимәлә. 1 25 аҙна 50 Ф. Иҫәнғолов. Һин ни эшләр инең. 1 25 аҙна 51 Ф.Туғыҙбаева. Үсегеүсән бер Малай. 1 26 аҙна 52 Ф. Иҫәнғолов. Һин нимә тип яуап бирер инең. 1 26 аҙна 53 Ж.Кейекбаев.Оморҙаҡ бабай. 1 27 аҙна 54 Йомғаҡлау дәресе. 1 27 аҙна 55 Мин йәшәйем Уралда. 1 28 аҙна 56 Баш ҡала шундай матур. 1 28 аҙна 57 Өфө- беҙҙең баш ҡалабыҙ. 1 29 аҙна 58 Тыуған яҡтарым һәйбәт. М.Садиҡова. 1 29 аҙна 59 Өй туйы. З.Кискилдина. 1 30 аҙна 60 Ерҙе ҡаплап,сәскә,үлән үҫкән,
Тәбиғәттең нуры миңә күскән. 1 30 аҙна 61 Өлгөргәнлек һынауы. Ф.Иҫәнғолов. 1 31 аҙна 62 Икмәк.Әпәкәй. 1 31 аҙна 63 Көтөлмәгән осрашыу.А.Йәғәфәрова. 1 32 аҙна 64 Янғын.Н.Игеҙйәнова. 1 32 аҙна 65 Әсә рәхмәте. Әхтәм Ихсан. 1 33 аҙна 66 Ярғанат. Г.Яҡупова. 1 33 аҙна 67 Сер. Г.Ситдиҡова. 1 34 аҙна 68 Йомғаҡлау дәресе. 1 34 аҙна8.Техник саралар һәм ҡулланылған әҙәбиәт:
-Компьютер;
-Дәреслек «Әҙәби уҡыу» Сынбулатова
-эш дәфтәре-1,2 киҫәк;
-Дисктар;
-яҙыусыларҙың портреттары;
-Сюжетлы һүрәттәр.
-«Аманат», «Аҡбуҙат» журналдары.