Ашы? саба? ?аза?станда темір д?уірінде ?мір с?рген тайпаларды? зерттелуі (6 сынып)

СабаKтыS таKырыбы: JазаKстанда темір д‰уірінде ™мір с_рген
тайпалардыS зерттелуі.
СабаKтыS маKсаты: а) АдамныS темірді ойлап тауып, одан Kaрал жасаCан кезеSі-темір д‰уірімен атнысKандарын еске т_сіріп, ерте темір д‰уірінде ™мір
с_рген тайпалар туралы маCлaмат беру.
‰) оKушылардыS ™ткен таKырыптардан алCан білімдерін пайдалана отырып, сaраK Kою, жаSа материалдармен байланыстыру арKылы,
ойлау Kабілетін, шыCармашылыK Kабілетін дамыту.
б) KазаK жерін мекендеген тайпаларCа тоKтала отырып, оKушыларды еліне деген с_йіспеншілікке т‰рбиелеу.
СабаKтыS к™рнекілігі: интерактивті таKта
СабаKтыS т_рі : аралас
СабаKтыS типі: жаSа білім беру
СабаKтыS ‰дісі: баяндау, сaраK-жауап, СТО технологиясы
І. `йымдастыру кезеSі
ІІ. ^й тапсырмасын тексеру:
Kола д‰уірінде шаруашылыKтыS Kандай т_рлері дамыды?
Jола д‰уіріндегі металл ™ндірудіS дамуын неден к™реміз?
Jола д‰уіріндегі ру-тайпалар Kоныстары мен _й салуда Kандай
т‰сілдерді Kолданды?
Jола д‰уіріндегі KоCамдыK KатынастардыS дамуын неден байKауCа
болады?
ІІІ. ЖаSа сабаK жоспары:
темір д‰уіріне сипаттама
жазба деректер
тарихнамасы
саK тайпаларыныS археологиялыK ескерткіштерініS зерттелуі
Тасмола м‰дениеті
JоCамныS ілгері жылжуы мен шаруашылыKтыS дамуына байланысты Kоладан жасалCан Kaрал-жабдыKтар тaрмыста жаSа жаSа Kажеттіліктерді KанаCаттандыра алмады.сондыKтан адамдар темірді Kорытып _йреніп, одан Kaрал-жабдыKтар жасай бастады.
JазаKстанда ™мір с_рген ру-тайпалардыS ішінде аты белгілісі- саKтар. Б.з.д. 8-4 Cасырларда саK тайпалары ОрталыK Азия мен JазаKстан жерін мекендеген. Бaл туралы гректіS Геродоты, Страбон, парсы жазба деректері мен KытайдыS Хань кітабында кездеседі.
Темір д‰уірініS ескерткіштерін зерттеуде орыс CалымдарыныS сіSірген еSбегі зор. JазаKстандаCы темір д‰уірініS ескерткіштерін ат салысKан атаKты орыс Cалымдары Миллер, Паллас, Радлов болды. Кейінгі кезде самашев бастаCан зерттеушілер, Франция археологтармен бірлескен жaмыстарыныS н‰тижесін атауCа болады.
АрхеологиялыK ескерткіштер Жетісу мен ОSт_стік JазаKстанда: JарCалы-1, JарашоKы, Бесшатыр, Есік. Арал мен ОSт_стік JазаKстанда `йCараK пен Т_гіскен. ОSт_стік Алтай мен БaKтырмада Май‰мір, Берел, JaлажорCа. ОрталыK JазаKстанда Тасмола м‰дениеті
ІV. ^й тапсырмасын тексеру:
«ДеSгейлік сынаK» ойыны І деSгей (міндетті деSгей)
темірді Kорыту _шін Kажет еS жоCарCы температура: а)1330 ‰)1530 б)1830
Геродот саKтарды Kалай атаCан: а)ж_йрік атты турлар; ‰)азиялыK скифтер; б)Kaдіретті еркектер
саKтардыS алCашKы атаKты философы Анахарсис ™мір с_рген уаKыт: а) б.з.б.VІІ-VІC ‰) б.з.б.VІ-VC б) б.з.б.VІІі-VІІC
^шінші Алтын адам JазаKстанныS Kай ™Sірінен тапты: а)оSт_стік; ‰)батыс; б)шыCыс
саKтар малдыS Kай т_рін к™п ™сірген: а)шошKа ‰)ірі Kара б)жылKы пен Kой
ІІ деSгей (алгоритмдік деSгей)
Парсы жазба деректері бойынша саK тайпаларыныS алып жатKан аумаCын толтыр

ІІІ. деSгей (эвристикалыK деSгей)
М. JадырбаевтыS пікірі бойынша Тасмола м‰дениетін _ш кезеSге б™лу себебі неде?
ТолыKтыру тестісі бойынша тапсырма орында : Арал мен ОSт_стік JазаKстан аумаCында массагеттердіS ескерткештері СырдарияныS т™менгі аCысында `йCараK пен Т_гіскен Kыратында орналасKан.
Бaл кімніS с™зі? : «Бaл к™шпенділер к™п жаCдайда бостандыKта, еркін ж_руді, т‰уелсіз болуды Kалайды. Олар ™з жерін жер шаруашылыCымен айналысатындарCа беріп, олардан алынатын алым-салыKтыS дaрыс Kайтарылуына Kарсы соCысады. Алым-салыKты алCанныS ™зінде баю _шін емес, к_нделікті тaрмыс жаCдайларын ™теу _шін Cана алатын еді.» Страбон
«Алтын адам» жанынан табылCан к_міс тостаCандаCы жазуды оKыCан профессор: а)Аманжолов ‰)Акышев б)Самашев
JaлажорCа обасы Kай кезеSге жатады: а)б.з.б.7-6CC ‰)б.з.б. 5-4 CC б)б.з.б.3-1 CC
ІV деSгей (шыCармашылыK деSгей)
СаKтар малдыS етін сол малдыS Kарнына салып, жерге к™міп, _стіне от жаCып пісірген соCан aKсас Kазіргі заманда бар ма?

V.^йге тапсырма:
§6 оKып келу
Jола д‰уірімен темір д‰уірініS aKсастыCы мен айырмашылыCын жазып келу.

VІ. БаCалау.





А.Хaсайынов атындаCы ортажалпы білім беретін мектебі







АшыK сабаK

6 сынып


ТаKырыбы:

«JазаKстанда темір д‰уірінде ™мір с_рген тайпалардыS зерттелуі»


ЕрмекKалиев B.Х.













2014-15 оKу жылы









13PAGE 15


13PAGE 14315