Ата-аналар?а арнал?ан «Баланы? 3 жаста?ы да?дарысын ?алай же?уге болады?» жадынамасы


Ата-аналарға арналған «Баланың 3 жастағы дағдарысын қалай жеңуге болады?» жадынамасы
3 жастағы дағдарыс бұл – өз балаңыздың теріс тұқым қуалаушылығы немесе туабітті «зияндылығының» көрінісі емес, ол өзін сынаудың, күш-жігері мен жеке мәнін бекітудің табиғи қажеттігі. Бұл өз балаңыздың тұлға болып қалыптасуының өмірлік кезеңі.
Отбасының барлық мүшелерінің тәрбиелеудін бір тактикасын
қабылдағаны өте маңызды. Бала неліктен анам болған кезде «болмайды», ал әжем болғанда «болады» деп ойламауы керек.бала өзінің мінез-құлқымен ата-аналарын тексергендей болады: мүмкін болатын шығар? Балаға бір рет қана рұқсат берсеңіз, кейіннен қиын болуы мүмкін.
Отбасының барлық ересек мүшелерінің беделін қолдаңыз. Егерде,
мүмкін әкесі дұрыс жасамаған болса, оған баланың көзінше ұрысуға болмайды. Одан да кейін, шетке шығарып алып, қандай қателік жібергенін талқылаған дұрыс. Әйтпесе бала ата-ананың әрқайсысының әлсіз жерлерін біліп алып, кейіннен оның пікірімен санасуды қояды.
Қатаң күн тәртібін бекітіңіз. Бұл ата-ананың әдеттен баладан
орындауын талап ететін киіну, ойыншықтарын жинау, тісін тазалау сияқты істерімен күресті жоюға алып келеді. Баладан одан талап етілгенді өз еркімен істей қояды деп күтуге болмайды. Бұл жаста қайталау қажет, оның бекітілген күн тәртібін өзінің бастамасымен үйренгенге дейін, балаға барлығын төзімділікпен және табандылықпен барлығын қайта-қайта көрсету керек.
Баланың нашар мінез-құлқына асыра назар аудармаңыз және оны
жасытпаңыз. Бірақ шектен шығуға – барлығына рұқсат беруге де болмайды.
Абсолютты тиымдар салу мен оны қатаң сақтауда дәйекті болыңыз, ол
кезде пікірталасқа орын қалмауы керек (плитаны, үтікті, теледидарды қоспау, сіріңке, от тұтатқышыты ұстамау, ауладан тыс шықпау және т.с.с.)
Ата-ананың салған тиымдары тек сөзбен ғана емес, белгілі бір үй
жағдайын жасау арқылы да енгізілуі керек екендігін ұмытпаңыздар. Ешқандай қатты сөздер, түсініктер, қолдарын қағып жіберулер өсіп келе жатқан зерттеушінің құмарлығына әсер ете алмайды. Бала әдемі мүсіншеге созған қолдарын қағып жіберген ата-ананы түсінбей, оған ренжиді. Одан да сынғыш және қауіпті заттарды баланың қолы жетпейтін жерге жинап тастаған дұрыс. Абсалютті тиымдар салудың арқасында бала санасында өз мүмкіндіктерінің шекарасы пайда болады. Бала ата-анасының өз өмірін реттегенін біледі, сондықтан да өзінің белсенділігін табиғи қуатпен және ішкі тиымдарының жоқтығымен көрсете беруі мүмкін.
Өзіңіздің жағымсыз эмоцияларыңызға ұстамды болыңыз, өзіңізді-өзіңіз
қадағалаңыз. Баланың көптеген сөздер мен қылықтарды сіздің артыңыздан қайталайтындығын ұмытпаңыз, егерде анасы аса эмоционалды болса, онда қызы да солай болуы мүмкін. Бала еркелеген кезде оны намысқа шақыруға, әсіресе оған айқайлауға болмайды. Одан да баланың көңілін аулаңыз, ал ол тынышталған кезде оның қандай нашар қылық жасағанын түсіндіріңіз. Кез келген жағдайда сабырлы болыңыз, тіпті бұл мүмкін емес болғанның өзінде де, ұстамдылық танытыңыз.
Балаға отбасының толыққанды мүшесі ретінде қараңыз: одан ақыл
сұраңыз, оның пікіріне құлақ асыңыз. Егерде үш жастағылардың дағдарысына көңіл аудармай, балаңызға көмектеспесеңіз, онда дағдарыс ұзаққа созылып, бала тілазарға айналуы мүмкін.
Балаға бір нәрсе істегенде тәуелсіз болуға мүмкіндік беріңіз, оған үш
жасқа келгенге дейінгіден де көп құқықтар беріңіз. Бүлдіршін ата-анасының сенімін сезінсін.
Баламен қарым-қатынасты ойын түріне айналдырыңыз. Қолдарын
жуғысы келмесе, оған қуыршақты (немесе аюды) үлгі етіңіз, ойыншықтың қолын жуыңыз . Ал балаға қуыршақты (аюды) ұстап тұруға немесе қуыршаққа қалай қолды дұрыс жууды көрсетуін сұраңыз. Бала тамақ жегісі келмесе, тағы да ойыншықты отырғызып, қуыршаққа (аюға) баланың тамақ беруін өтініңіз. «Ыстық емес пе екен деп, қара» деген сөздер арқылы баланың тағамды татып көруін сұраңыз, содан кейін ол қызығып, өзі де жей бастайды.
Үш жастағылардың дағдарысы кезінде ата-аналардың ұраны «Шыдамдылық, шыдамдылық және тағы да шыдамдылық!» болу керек. Тап осы кезеңде ата-аналарға (әсіресе, негізінен балалық бүліктің барлық күші оған қарсы бағытталатын, балаға ең жақын болатын аналарға) ұстамдылық және өзін сыйлата білуді білуі сияқты қасиеттер әсіресе қажет.