Тренингті алда?ы келе жат?ан б?рімізді? де бір жа?ынан ?уана, бір жа?ынан ?ор?ыныш сезіммен не болады, ?алай болады деген сезімдермен, ойлармен, ?обалжып ж?ргендіктен сол ?обалжуды болдырмау, арылу ма?сатында бір-біріне, ?зіне, жалпы сыныбы

Қ.Әбдіғұлов атындағы № 34 мектеп жасына дейінгі шағын орталығы бар жалпы білім беретін орта мектеп-гимназиясы педагог-психологінің қараша айында жоспар бойынша 11 сынып оқушыларымен ҰБТ-ке дайындау мақсатында жүргізілген № 3 сабақ семинар – тренинг
«Шешілмейтін жағдай жоқ»
Тренингті алдағы келе жатқан бәріміздің де бір жағынан қуана, бір жағынан қорқыныш сезіммен не болады, қалай болады деген сезімдермен, ойлармен, қобалжып жүргендіктен сол қобалжуды болдырмау, арылу мақсатында бір-біріне, өзіне, жалпы сыныбына жүрек жарды тілегін мимика, жест арқылы шеңберде тұрып білдіруден бастау.
1 жаттығу «Бір-біріне мимика арқылы, жест арқылы жақсы тілектерін білдіру »
Мақсаты: дұрыс ұйымдастыруға, топтың бірігуіне, көңіл күйдің көтерілуіне септігін тигізу.

2 жаттығу Келесі экранға қараңыздар сіздерге 4 сурет көрсетіледі. Осының ішінен өздеріңізге ұнаған біреуін ғана таңдаңыз. Таңдау барысында кейбірімізге екі зат ұнауы мүмкін бірақ сіз соның ішіндегі сәл де болса басымырақ ұнаған біреуін ғана таңдаңыз.

Топқа бөлу: Суретте сәбіз,ағаш,кофе,жұмыртқаның қайсысы өздеріне ұнайды сол затты таңдау арқылы 4 топқа бөлу. Топқа бөлінгеннен кейін аңыз әңгімені айта отырып таңдаған дары бойынша мінез-құлықттарын анықтау.
Сәбіз, жұмыртқа, ағаш, кофе аңызы
Бірде ұстазға шәкірті келіп былай дейді: Ұстаз, мен шаршадым, менің өмірім ауыр, күнен-күнге қиындап барады, өмірдің ағысына қарсы жүріп шаршадым, бұдан ары шыдай алар емеспін... Не істесем болады?
Ұстазы жауаптың орнына отқа төрт бірдей ыдыс қойып оың ішін суға толтырады. Әр қайсысының ішіне сәбіз,кофе,ағаш,жұмыртқа салады. Біраз уақыттан кейін судан шығарады да шәкіртінен сұрайды: -Не өзгерді?
Шәкірті: - жұмыртқа мен сәбіз пісіп кетті, ағаш өзгермеді, ал кофе еріп кетті
Ұстаз:-жоқ бұл тек сыртынан қарағанда ғана. Басында қатты болған сәбіз қайнаған суда жұмсарды. Нәзік жұмыртқа қаттыға айналды, иә ағаш еш өзгермеді. Сырт келбеттері өзгермеді, тек қаты қайнаған судың әсері мен ғана өзгеріп шыға келді. Сол сияқты адамдар да сыртқы келбетімен күшті көрініп күштілер қайта әлсіз болып беки түседі. Ал, кофе ше?-деп сұрады шәкірті.
О –о - бұл ең айтарлық! Кофенің дәндері жәй суды дәмді етіп өзгертіп, және хош иісті еліктіргіш сусынға айналдырды.
“Су- бұл біздің өміріміз. От- бұл өзгеріс пен қолайсыз сәттеріміз. Сәібіз, ағаш, жұмыртқа, кофе-бұл адамдар типі. Олардың барлығы өмірдің қиын сәттірінде , кездерінде әр түрлі болып өзгереді.”
Сәбіз - Адам
Бұндайлар көп. Қарапайым өмірде бұл адамдар қатты сияқты болып көрінеді. Өмірдің кейбір ұйқы-тұйқы қиыншылық кездерінде олар жұмсақ және тайғақ яғни сөзінде тұрмайтындар болып келеді. Қолдарынан ештеңе келмесе қолдарын бір сілтеп ұнжырғалары түсіп айналасындағылардың барлығына кінә артады. Сәл “тәртіп бойынша қаталдық болса" болды ешнәрсеге қарамастан... олар айғай-сүреңге салып, психологиялық тұрғыдан өзін жайсыз сезінеді. Бұндай "сәбіздер“"сән құмар" болады, өзге адамдар сияқты бәрі болғанын қалайды, осындайлардың арқасында саудагерлер, саясаткерлер өз жай-күйлерін жасайды .
Ағаш - Адам
Мұндайлар аз. Бұл адамдар ешқашан өзгермейді, қандай жағдай болмасын өз қалпында өзгеріссіз қалады. Өздерін сабырлы, байсалды , бірқалыпты ұстайды. Осындай адамдардаың арқасында өмірде қандай жағдай болмасын қараның артында ақ, ақтың артында қара барын түсінеді.
Жұмыртқа - Адам
Бұлар сондай адамдар өмірлік шырғалаңдар мен қиыншылықтары кімді шыңдап, мықтылап шығаратын! Мынадай адамдар өте-өте азғантай. тап мынадай адамдар әдеттегі өмірде ешкім емес, ал в ауыр кезеңдерде кенет "қатады" , «қатаяды» және "сыртқы жай-жапсарды" мақсатты түрде жеңеді.
Кофе – Адам
О –о - бұл ең айтарлық! Осы кофе сияқты айрықша ерекше адамдар да бар. Өмірдің қиындығына өзгере қоймайтын. Керісінше олар өздері жаңа және айрықша тамаша өмірлік жағдайдан білім мен пайданы ала отырып өзгертетіндер.
Міне, біз 4 топқа бөліндік және әр қайсымыздың мінездерімізді де білдік. Әр топ өз көшбасшы,спикер,бақылаушы,тайм-киперлеріңізді тағайындап алыңыздар. (олардың міндетін түсіндіру)

3 жаттығу бейне көрініс «Шешілмейтін жағдай жоқ»
Қандай жағдай болмасын , қандай іс болмасын шешілмейтіні болмайтынын алдағы уақыттағы күткен нәрсенің бәрінің соңында түннен кейін күн туатын сияқты бәрімізді де қуаныш күтіп тұрғанын,адам болғаннан кейін барлығымыз бақытты, бай, ұзақ өмір сүргіміз келеітінін, осының бәріне жету үшін, барлығымыз тек қана жақсы ойлауымыз, жақсы сөйлеуіміз, жақсылық істеуіміз керек екенін айтып түсіндіру мақсатында. Психолог Шахиджанянның «Шешілмейтін жағдай жоқ» тақырыптарында бейне көрінісін көрсету. Тапсырма бейне көрініс арқылы әр топ өз ойларын ортаға салу,қорғау.

3 жаттығу Аяқталмаған сөйлемдер әдісі . (сауалнама)
Мақсаты: оқушы қарым - қатынасының және іс- әрекетінің әртүрлі аймағындағы қорқыныштарды зерттеу.
1. Мен ҰБТ-ы туралы ойласам .....
2. Мен мектепке келе жатқанда.....
3. Қоңырау соғылған сәтте.....
4 . Мен мұғалімді көрсем.....
5. Тест сұрақтарына жауап бергенде мен.....
6 . Сабақ, тест талдағанда.....
7 . Мен төмен балл алғанда...
8 . Мұғалім сұрақ қойғанда мен....
Қорытынды: берілген сөйлемдердің аяқталуында баланың мұғалім білуге тиісті өте маңызды эмоционалдық көңіл - күйі көрініс береді.
4 жаттығу Жеке тұлға сіздерге түрлі-түсті қағазадар таратылып берілді ендеше келесі тапсырма
Қазір көздеріңізді жұмыңыздар мен не айтамын сол тапсырмады тек көздеріңізді жұму арқылы жасайсыздар.
Қағазды екі бүктеңіз
Бұрышын жыртыңыз,
Тағы бүктеңіз
Бұрышын жыртыңыз,
Тағы бүктеңіз
Тағы бір бұрышын жыртыңыз
Енді көздеріңізді ашып бүктелген қағазыңыздан не шықты соны бәріне көрсетіңіз
Әр кімде өзінің оюы шықты, бірақ бәрі бір тапсырма орындады. Осыдан қорытындылай келе бізге тапсырма бірдей берілгенімен әр адам ол жеке тұлға өз пікіріміз, өз ойымыз бар сол арқылы өмірге деген көз қарасымызда әр түрлі.

5 жаттығу Тренинг соңында кері байланыс орнату.Жүрекке әр қайсымыз бір-бірімізге деген жүрек жарды тілегімізбен бүгінгі күннен алған әсерімізбен бөлісеміз.

Педагог-психолог Танагузова Ұлбосын Аутжановна