Саба? жоспары ?азіргі заман?ы дербес компьютерді? с?улетіні? даму ?рдісі
Сабақ №9
Күні____________
Сабақтың тақырыбы: Қазіргі заманғы дербес компьютердің сәулетінің даму үрдісі.
Сабақтың мақсаты:
Білімділік: Компьютердің құрылымы және жұмыс істеу принципі, дербес компьютердің
құрылымы және оның жұмыс істеу принципі, микропроцессор (МП) ішкі жад, сыртқы жад, жүйелік шина, сыртқы құрылғылар, қосымша құрылғылар, өңдеу принциптері туралы білімдерін қалыптастыру;
Тәрбиелілік: Жан-жақты болуға, өз бетімен жұмыс істеуге тәрбиелеу;
Дамытушылық: Оқушылардың есте сақтау және зейіндік қабілеттерін дамыту, пәнге
деген қызығушылығьш арттыру.
Сабақтың түрі: Практикум элементтерінің көмегімен демонстрациялау, баяндау
арқылы түсіндіру.
Сабақта қолданылатын көрнекті құралдар : компьютер, оқулық, практикум,
Сабақтың өту барысы:
Ұйымдастыру кезеңі.
Үйге берілген тапсырманы тексеру
Жаңа тақырыпты түсіндіру
Тапсырмаларды орындау
5.Үйге тапсырма, бағалау
Өткен сабақтар бойынша қайталау сұрақтары:
1. Компьютердің логикалық элементі дегеніміз не?
2. ЖӘНЕ, НЕМЕСЕ, ЕМЕС схемалары деген не?
3. ЖӘНЕ, НЕМЕСЕ, ЕМЕС схемаларының ақиқаттық кестесін көрсет?
4. Компьютер үшін триггер қандай қызмет атқарады?
5. Триггер схемасын көрсет.
6. Қосындылауыш деген не?
7. Акиқаттық кесте нені білдіреді?
Жаңа сабақ
МИКРОПРОЦЕССОР (МП)
Микропроцессор – дербес компьютердің орталық блогы, машинаның барлық блоктарының жұмысын басқаруға және арифметикалық – логикалық операциялар орындауға арналған.
Басқару құрылғысы барлық компьютердің жұмысын реттейді, яғни белгілі басқару сигналдарын құрастырады және дер кезінде беріп тұрады, ұяшықтары адресін ұйымдастырады және осы адресті ЭЕМ-нің блоктарына беріп тұрады.
Арифметикалық – логикалық құрылғы – сандық және символдық ақпараттарға арифметикалық – логикалық операциялар орындауды жүзеге асырады.
Процессордың сипаттамасы
Разрядтылық
Тактілік жиілік
Такт – Процессордың белгілі бір операцияны орындауына кететін уақыт бірлігі.
Тактілік жиілік - Бір тактіге неғұрлым аз уақыт кетсе немесе процессордың тактілік
жиілігі неғұрлым жоғары болса, ақпарат өңдеу соғұрлым тез өтеді.
Жад регистрлері - Ақпарат өңдеу барысында процессорға түскен деректерді сақтауға
арналған жадтың ішкі ұяшықтары.
Процессордың разрядтылығы — Бір тактіге процессор өңдей алатын байттар мөлшері.
Разрядтылық неғұрлым үлкен болса, компьютер бір такт ішінде соғұрлым көп ақпарат
өңдей алады.
Дербес пайдаланылатын компьютердің өнімділігі - ішкі жадтың көлеміне,
процессордың тактілік жиілігіне, процессордың разрядтылығына, кеңарна өңдеу соғұрлым тез өтеді.
ІШКІ ЖАД
СЫРТҚЫ ЖАД Қатқыл магниттік дискілер (винчестерлер) Иілгіш магниттік дискілер (флоппи-дискілер немесе дискеттер) Лазерлік дискілер (СD-RОМ) Магнит тік таспалар
(стример лер)
МІНДЕТІ Сақтау, жазу, оқу өшіру Сақтау, жазу, оқу өшіру Сақтау, жазу, оқу Сактау, жазу, оқу
КӨЛЕМІ 20-180 Гбайт 1,44 Мбайт 700 Мбайт Таспа ұзындығ ымен
шектелге н
У МҮМКІНДІГІ АҚПАР
АТТЫ
ӨЗГЕРТ
Иә Иә Иә жоқ
Ішкі(жедел) жад-негізі
Жедел жадтау құрылғысы – ақпаратты уақытша жазуға, жадтауға және оқуға арналған. Компьютерді ажыратқанда жедел жадтау құрылғысының ішіндегісі өшіріледі.
Тұрақты жадтау құрылғысы – тұрақты және анықтамалық ақпаратты сақтауға, ақпаратты оқуға (алуға) арналған. Онда ақпаратты өзгертуге болмайды.
ЖҮЙЕЛІК ШИНА
Ақпараттық кеңарна (шина)
Шинаның разрядтылығы ондағы сымдардың санына тәуелді.
Деректерді оқығанда процессор адрес шинасы бойынша ішкі жадқа ұяшық адресін береді, және деректер шинасы бойынша ұяшықтағыны алады. Дерек жазғанда процессор адрес шинасы бойынша ішкі жадқа адресін береді, ал деректер шинасы бойынша осы ұяшыққа жазылатын ақпарат жібереді.
Процессор Ішкі жад
Деректер Компьютердің жұмыс істеу принципін жалпы түрде алғашқы рет 1946 жылы американдық ғалым Джоно Фон Нейман жазған. Программалық басқару принципі мыналардан тұрады:
1061085106045енгізу құрылғыларының көмегімен компьютердің ішкі жадынапрограмма жазылады;
процессор программаның бастапқы нұсұқаулары бар ішкі жадтыңұяшықтарындағыны шығарып оқиды:
ол нұсқауларды орындайды, олар:
деректермен операциялар (арифметикалык логикалық);
жадтан деректерді оқу (амалдарды орындаудеректерді жадқа жазу үшін (операцияларды орындау)
жадқа енгізу құрылғысы арқылы дерек енгізу)шығару құрылғыларына жадтан дерек шығару;
Осылайша процессор нұсқаулар мен программалық автоматты түрде орындайды - бұл программалық басқару принцпі.
Жаңа сабаққа орындалатын тапсырмалар: практикум (5.1-5.5 тапсырмалар)
Жаңа сабақты бекіту
1.Процессор қандай қызмет атқарады?
Микропроцессордың құрылымына қандай қүрылғылар кіреді?
Арифметикалық-логикалық құрылғы қандай қызмет атқарады?
Басқару құрылғысы не істейді?
Тактілік жиілік деген не?
Процессордың разрядтылығы деген не?
Ішкі жадта ақпарат қалай сақталады?
Жад ұяшығы дегеніміз не? Оның өлшемі қандай?
Ақпараттық кеңарна деген не?
Жүйелік шинаның негізгі қызметтерін атаңдар.
Ақпаратты ішкі жадқа шығарып оқу және жазу қалай жүреді?
Қауіпсіздік ережесі неше пункттен тұрады?
Өрт болған жағдайда қандай алғашқы көмек көрсетуге болады?
Көзбен экранның арақашықтығы қанша см болу керек?
Ереженің 2-ші пунктінде не жайында айтылған?
VI)Үйге тапсырма беру, бағалау
§9мазмұндау