?аза?стан тарихы п?нінен ?лемдік ?ркениет, саяси география ж?не геосаясат ??ымдары. Халы?аралы? ?йымдар та?ырыбыны? саба? жоспары

П‰н: География Сыныбы: 10
ТаKырыбы: €лемдік ™ркениет, саяси география ж‰не геосаясат aCымдары. ХалыKаралыK aйымдар.
МаKсат-міндеттер:
Білімділік маKсаты – Саяси география мен геосаясат туралы жалпы т_сінік беру, алCашKы геосаяси теориялар туралы білімді ж_йелеу, Kазіргі заманCы геосаяси аCымдар Д_ние ж_зініS саяси картасыныS объектілері, т‰уелсіз мемлекеттердіS мемлекеттік Kaрылымы мен басKару ж_йесі бойынша топтастыруын т_сіндіру, т‰уелді аймаKтар туралы білімді одан ‰рі меSгерту мен бекіту, халыKаралыK aйымдар туралы білімді Kалыптастыру.
ДамытушылыK маKсаты – ОKушылардыS географиялыK ой-™рісін дамыту. Жалпы оKу іскерліктерін _йрену, жалпы табиCат туралы оKушылардыS к™зKарастарын дамыту, п‰нге деген KызыCушылыCын арттыру, танымдыK KызыCушылыCын дамыту, географиялыK ойлауын Kалыптастыру.
Т‰рбиелік маKсаты – ЭкологиялыK т‰рбие беру, еSбек т‰рбиесін, патриоттыK т‰рбиесін беру, оKушылардыS ™з ойларын жеткізе білу, Kарым-Kатынас жасауды _йрету. Балаларды aйымшылдыKKа т‰рбиелеу, адамгершілік Kасиеті мен географиялыK м‰дениетін Kалыптастыру.
ОKу Kaралдары: ОKулыK, 10 сынып Атлас, Д_ние ж_зініS саяси картасы, ЕуропаныS саяси картасы, СабаK т_рі: Аралас сабаK
СабаK барысы:
КезеS
МaCалім ‰рекеті
ОKушылар ‰рекеті

І
МaCалім оKушылардыS сабаKKа дайындыCын тексереді.
ОKушылар сабаKKа даяр отырады.

ІІ
ЕS алдымен мaCалім д_ние ж_зініS саяси картасында объектілері Kатарына мемлекеттік м‰ртебесі жарияланCан ж‰не жарияланбаCан 267 ел мен аумаK жататынын айтады. Олар 2-ге б™лінеді: т‰уелсіз мемлекеттер мен т‰уелді аймаKтар.
Одан кейін балаларCа оKулыKтаCы 6-сызбанaсKа к™мегімен мемлекеттер мемлекеттік Kaрылымы мен басKару формалары бойынша топтастыратынын айтып т_сіндіреді.
Сосын мaCалім балаларCа халыKаралыK aйымдарды ™з беттерінше оKып шыCыSдар деп тапсырманы береді.
ОKушылар мaCалімді тыSдап, KысKаша конспект жазып отырады.
ОKушылар т™менгі сыныптарда алCан білімдерін еске т_сіріп, монархиялар мен республикаларCа аныKтама береді. Ал монархиялар ™з ішінен _шке б™лінетінін айтады: абсолюттік, конституциялыK, теократтыK. Сонымен республикалар ™з ішінен 2-ге б™лінеді: президенттік ж‰не парламенттік. ОлардыS барлыCына мысал келтіреді.
Сол сияKты т‰уелді аумаKтар ™з ішінен отырларCа, протеократтарCа, мандаттыK аумаKтарCа, шалCайдаCы департаменттер мен аймаKтарCа, ассоциациялыK мемлекетерге б™лінетінін айтады.
Сосын оKушылар халыKаралыK aйымдарды ™з беттерінше оKып шыCып, мaCаліммен бірге талдайды.

ІІІ
ТаKырыпты бекіту _шін келесі тапсырманы береді:
АтластаCы д_ние ж_зініS саяси картасын пайдаланып, келесі кесте бойынша сaраKтарCа жауап жазыSдар.
СaраK
Жауап

1. Д_ние ж_зіндегі жер к™лемі еS _лкен 7 ел


2. Жер к™лемі ™те кіші мемлекеттер


3.ХалKыныS саны ж™нінен 100 млн адамнан асатын 10 ел


4. ГеографиялыK орныныS ерекшелігіне Kарай топтасKан елдер


5. ТеSіз жаCалауындаCы елдер


6. Т_бекте орналасKан елдер


7. Аралдар мен топаралдарда орналасKан елдер


8. ТеSізге шыCу м_мкіндігі жоK елдер (40 мемлекет)



ТаKырыпты бекіту _шін оKушылар еS алдымен оKулыK м‰тінін оKып шыCады, сосын оKулыK соSындаCы статистикалыK м‰ліметтерге Kарап, атластаCы д_ние ж_зініS саяси картасын пайдаланып, берілген кестені толтырады.

ІV
^й тапсырма:
1. §17, 18 оKып, мазмaнын айту.
2. Кескін картаCа барлыK мемлекеттер мен олардыS астаналарын т_сіру.
3. Тапсырманы аяKтау.
4. ОKулыK соSындаCы «ХалыKаралыK aйымдар» 5-кесте д‰птерге сызу ж‰не жаттау.
ОKушылар _й жaмысын жазып алады, т_сінбеген сaраKтарды сaрайды.

V
МaCалім оKушыларды жауап беру деSгейлері бойынша баCалайды.
ОKушылар мaCалімді тыSдап, баCаланады.


Жалпы сабаKтыS кемшіліктері мен жетістіктерін айтады. ОKушылармен Kоштасады.
Жалпы сабаKтыS кемшіліктері мен жетістіктерін мaCаліммен бірге талдайды. МaCаліммен Kоштасады.



КезеS
МaCалім ‰рекеті
ОKушылар ‰рекеті

І
€°МaCалім оKушылармен амандасып, балалардыS кім-жоCын сaрайды. Сосын оKушылардыS сабаKKа дайындыCын тексереді.
ОKушылар мaCаліммен амандасады да, сабаKKа дайындалып отырады.

ІІ
ЕS алдымен мaCалім балалардыS кескін карталарын тексереді ж‰не бір-екі баладан еS _лкен мемлекеттерді картадан к™рсеткізеді. Сосын халыKаралыK aйымдар, олардыS маSызы мен штаб п‰терлерін сaрайды.
Балалар мaCалімге кескін карталарын к™рсетіп, д_ние ж_зіндегі ірі мемлекеттер мен олардыS астаналарын картадан к™рсетеді.
Сосын мaCалімге халыKаралыK aйымдар, олардыS штаб п‰терлерін картадан к™рсетеді, бір-екі бала халыKаралыK aйымдарCа сипаттама береді.

ІІІ
ЕS алдымен саяси география дегеніміз не деген сaраKты Kояды. Сосын ол Cылым ретінде 18 C соSында Kалыптасып, оныS Cылым ретінде негізін неміс Cалымы Фридрих Ратцель KалаCан, оныS осы саладаCы негізгі тaжырымдамалары 1897ж жарияланCан «Саяси география» атты еSбегінде жарыK к™рді. Сосын Kазіргі саяси география саясаттану Cылымымен Kатар дамитынын айтады. Жалпы геосаясат пен саяси географияныS ™зара aKсастыKтары мен айырмашылыKтарын аныKтаSдар деп тапсырманы береді.
Одан кейін мaCалім оKушыларды екі топKа б™ліп, алCашKы геосаяси теориялар мен Kазіргі заманCы геосаяси теориялар таKырыпшаларын б™ліп береді.
Сосын мaCалім Kазіргі ‰лемде б™лінетін географиялыK орны мен табиCат ерекшеліктеріне с‰йкес 16 тарихи-географиялыK аймаKтарды атап, оларды картадан к™рсетеді.
ЕS алдымен оKушылар м_CалімніS сaраCына жауап береді, яCни, саяси география дегеніміз д_ние ж_зініS саяси картасындаCы заSдылыKтар мен ™згерістерді зерттейтін географияныS саласы дейді. Одан кейін геосаясатKа ™з ойларынан аныKтама береді де, жалпы геосаясат пен саяси географияныS ™зара aKсастыKтары мен айырмашылыKтарын аныKтайды.
Сосын оKушылар екі топKа б™лініп, алCашKы геосаяси теориялар мен Kазіргі заманCы геосаяси теориялар таKырыпшаларын ™з беттерімен меSгеріп, оKып талдайды, Сосын бір-біріне т_сіндіріп, сaраKтар Kоя арKылы білімдерін бекітеді.
Сосын 16 тарихи-географиялыK аймаKтарды д‰птерге жазып, жаттайды ж‰не картадан к™рсетеді.

ІV
ТаKырыпты бекіту маKсатында мaCалім балаларCа келесі сaраKтарды Kояды:
1. Саяси география мен геосаясат нені зерттейді?
2. АлCашKы геосаяси тaжырымдардыS негізгі баCыты Kандай болды?
3. Jазіргі заманCы геосаяси аCымдар бойынша елдіS геосаяси жаCдайына Kандай факторлар ‰сер етеді?
4. Д_ние ж_зінде Kанша тарихи-географиялыK аймаK бар? Оларды бір-бірінен ажыратуда Kандай принциптер пайдаланылCан?
ТаKырыпты бекіту маKсатында келесі тапсырманы береді:
1. Тарихи-географиялыK аймаKтарды кескін картаCа т_сіріSдер.
ТаKырыпты бекіту маKсатында оKушылар сaраKтарCа жауап береді.
1. Саяси география д_ние ж_зініS саяси картасындаCы заSдылыKтар мен ™згерістерді зерттейді, ал геосаясат мемлекеттердіS сыртыK саясаты мен олардыS бір-бірімене Kарым-Kатынастарын саяси, экономикалыK ж‰не ‰скери-стратегиялыK ™зара байланыстар тaрCысынан зерттейді.
2. АумаCын aлCайтуCа, аумаKтыS біртaтыстылыKKа, аумаK арKылы еркін KозCалуCа aмтылуCа баCытталCан.
3. БaрынCы заманда физикалыK-географиялыK факторCа к™п к™Sіл б™лінеді, Kазіргі кезеSде экономикалыK факторCа к™п к™Sіл б™лінеді.
4. Д_ние ж_зі географиялыK орны мен табиCат ерекшеліктеріне с‰йкес 16 тарихи-географиялыK аймаKтарCа б™лінеді.
Ж‰не кескін картаCа оKулыK м‰тіні мен атлас карталарына Kарап, 16 тарихи-географиялыK аймаKтарды т_сіреді.

V
^й тапсырмасы:
1. §19 оKып, мазмaнын айту.
2. Кескін картаCа тарихи-географиялыK аймаKтарды т_сіру.
ОKушылар _й жaмысын жазып алады, т_сінбеген сaраKтарды сaрайды.


МaCалім оKушыларды жауап беру деSгейлері бойынша баCалайды.
ОKушылар мaCалімді тыSдап, баCаланады.

VІІ
Жалпы сабаKтыS кемшіліктері мен жетістіктерін айтады. ОKушыларды _зіліске жібереді.
Жалпы сабаKтыS кемшіліктері мен жетістіктерін мaCаліммен бірге талдайды. ОKушылар _зіліске шыCады.





























Заголовок 215