Урок по тувинскому языку на тему Т?? болгаш дугаар сан аттары

Кичээлдин темазы: Тун болгаш дугаар сан аттары.
Кичээлдин сорулгазы: Чувенин тун санын болгаш чурум-чыскаалын, дугаарын илередир сан аттарын айтырыглар дузазы-биле бот-боттарындан ылгап билирдирер, дугаар сан аттарынын тургустунганын практика кырында коргузуп, таныштырар, уругларнын аас болгаш бижимел чугаазын сайзырадып сан аттары-биле байыдар, бот-боттарын хундулежир болурунга кижизидер.
Планаттынган туннелдери:
Оореникчи сан аттарын билип, оларны домактын иштинден тып, шын айтырыгларны салып билир;
Школазынга болгаш ооредилге ажыл-чорудулгазынга эки хамаарылгалыг, сонуургалдыг болурун хеврлээр;
Ооредилгенин сорулгаларын салып билиринге, бодунун ажыл-чорудулгазынын туннелин унелеп билиринге ооренир;
Салдынган айтырыгларнын утказын шын медереп билип, анаа дуушкен шын харыыны аас-биле тургузуп билири, башкынын салган айтырыгларынгахарыылап билири, номдан херек медээни тып билири;
Дерилгези: ном, ажылчын кыдырааш, проектор, экран, карточкаларКичээлдин чорудуу:
Орг. кезээ:
- Бо кичээлде удуур бис бе?
- Бо кичээлде кичээнгейлиг болур бис бе?
- Бо кичээлде эштеривиске дузлажып, демниг ажылдаар бис бе?
- Бо кичээлде чалгаарар бис бе?
- Бо кичээлде шалыпкын ажылдаар бис бе?
Бажынга онаалга хыналдазы:
- Онаалгада бир саналгалыг тывызыктарны чугаалаалынар.
Катаптаашкын:
- Сан ады деп чул?
- Сан ады кандыг айтырыгларга хаарыыларыл?
- Сан аттары домакка кандыг чугаа кезээ-биле холбашкан чоруурул?
- Домактарда сан аттарын тываалынар.
Угбам сугнун эрткен кыжын хою чус башка онааштыр тозан сес хураганныг болган. Школага ажылдап эгелээнимнин бирги хунун черле утпас мен. Алдын дорттун бирги ээлчээ-даа эгеледи, могелер четтикпейн-не турлар. Он бир айнын хонуу – ужен.
Чаа тема:
- Ооредилге номунун 101 дугаар арында дурумну номчулунар. Тун сан аттарын чувелер узун санын коргузерде ажыглаар бис. Чижээ: класста каш кижи барыл? Суурда каш кудумчулар барыл? Дугаар сан аттары чувелернин чурумун, дугаарын айтыр. Чижээ: Силер каш дугаарлыг бажында чурттап турар силер? Физкультура кичээлинде чыскаалда каш дугаарында турар силер?
- Дараазында сан аттарын улегер ёзугаар 2 болукке чараалынар: алды, алдыгы, он дугаар, чээрби, чус алдан, тос тугаар, тоску, уш чус, мун, алдан дугаар.
Тун аттары Дугаар сан аттарыАлды, ... алдыгы, ...
-Уш-уш тун болгаш дугаар сан аттарындан немээр.
Чараштыр бижилге:
Быжыглаашкын:
- 264 мергежилге.
- 265 мергежилгени аас-биле кылыылынар.
Бот ажыл:
- Хой сек орнунда чогуур чуве аттарын тып бижиир.
1 . Малчын 100 … 120… алган 2 . Бо дуне 35 .. соок болган. 3 . Фермага 50 .. шефтер келген. 4 . Класс бурузунде 36 … бар.
Оюн.
- Башкы тун болгаш дугаар сан аттарын холуй адаар. Дугаар сан аттарын эскерип кааш, оореникчилер он холун кодурер.
Кичээлдин рефлексиязы.
- Домактарны тонудурунер:
- Тун сан ады дээрге ...
- Дугаар сан ады дээрге ...
- Бо кичээлде мен ....
- Мен кичээлде эштеримге ...
Онаалга бээри.
Тыва улустун санаарынын эге хемчегелерин тайылбырлап бижип эккээр.