Ашы? саба?: Был?арыдан бойт?мар жасау

МаSCыстау облысы
Мaнайлы ауданы,
№ 8 орта мектептіS технология
п‰нініS мaCалімі Сарманов Б.С.
Технология 5 сынып
АшыK сабаK «БылCарыдан бойтaмар жасау»
СабаKтыS таKырыбы : БылCарыдан бойтaмар жасау
СабаKтыS маKсаты:
1.Білімділік: ОKушыларды былCарыдан тігілген бойтaмармен таныстыру. БылCарыны тігу,желімдеу т‰сілдерін _йрету.
2.ДамытушылыK: ОKушылардыS шыCармашылыK Kабілетін дамыту.
3.Т‰рбиелік: ОKушыларды еSбекс_йгіштікке,aKыптылыKKа,тазалыKKа, к™ркем ™нерді сезіне білуге тербиелеу.
СабаKтыS т_рі: сарамандыK сабаK,
СабаKтыS ‰дісі: баяндау,сaраK-жауап алысу,
К™рнекіліктер:ОKулыK,сызCыш,Kалам,‰рт_рлі _лгілер,_лкен-кіші Kайшылар, жібек жіп,біз,оймаK,былCары материалы,ПВА ж‰не МАСТЕР желімі т.б.
СабаKтыS барысы:
I.`йымдастыру б™лімі
1.Амандасу,т_гендеу,
2.Сынып тазалыCын тексеру,
3.ОKушылардыS назарын ™зіSе аудару.
II .^й тапсырмасын сaрау.
1.Ою-™рнек дегеніміз не?
2.Jандай aлттыK оюлардыS аттарын білесіSдер?
3.АCашKа ою-™рнек т_сіру _шін Kандай еSбек Kaралдары Kажет?

III. ЖаSа сабаK.
БылCары – мал терілерін химиялыK ж‰не механикалыK ‰дістермен ™Sдеу арKылы алынатын Kымбат материал.Одан ата-бабаларымыз ер-тaрман,сырт киім,аяK киім,белбеулер т.б. жасаCан. БылCарыны Kалай аламыз?
ТерініS ж_нін к_йдіріп т_сіреді,шелі сылынып,Kыртысы жазылады.ТерініS ортаSCы Kабаты ™Sдеу арKылы былCары алынады.JасаS /Kатты/ былCары ірі мал терісінен жасалады: ™гіз,сиыр,т_йе т.б. ЖaмсаK былCарыCа: Kой,ешкі,бaзау,жылKы терілері жатады.
БылCары ™Sдеу.
Мал терілерін илеп,бояп,™S беру ертеден келе жатKан,™те жаKсы дамыCан ™нердіS бірі.Илеуі Kанып,бояу сіSген былCары,су тартпайды.Одан жасалCан бaйымныS тігісі ыдырамайды,тaтынуCа т™зімді ‰рі ‰демі.АCашKа жапсыры-лып KаCылCан мaндай тері шегеде мыKты aстайды.Мысалы:жиkаздардыS,саз аспаптарыныS беттерін Kаптайды.
БылCарыныS бірнеше т_рі бар: к™ксауыр,опайке,былCары,хром,к™зел т.б. БылCарыдан бойтaмар жасау.
JазаK халKы т™рт т_лік малдыS терілерінен к™птеген сыйлыKKа арналCан бaйымдар жасаCан.Сол бaйымныS бірі – бойтaмар.Атам KазаK ырымшыл,на-ным-сенімге сенген халыK.^йіміздіS маSдайшасына арKар м_йіз,к‰рі жілік, кей жерлерде Kызыл мата іліп Kояды.Бaл ырымдар сонау шаманизмнен келе жатKан _рдіс.Бойтaмар – былCарыдан _шбaрыш пішінде тігілетін,мойынCа асып ж_ретін бaйым.БойтaмардыS ішіне тaз,дaCа сияKты к™з ™ткізбейтін н‰р-селерді салып,тігіп,ер балалардыS мініп ж_рген с‰йг_лік аттарыныS мойнына іліп ж_рген.Себебі бойтaмар б‰ле-ж‰леден,коз тілден KорCайды деп сенген. Осы к_нде осы ырымдар халыK ішінде жалCасып келеді.
Жaмыс кезінде:
1.ПышаKпен жaмыс істегенде тегіс таKтайды таSдап алда,былCарыны соныS _стінде тіл.
2.БарлыK уаKытта ™ткір пышаKты пайдалан.
3.ПышаKты Kайрау _шін майда зімпара KаCазын пайдалан.
БылCарыны к_ту т‰сілдері.
БарлыK уаKытта былCарыны жылы сумен сабынды немесе сабын aнтаCымен жуады.ОныS аса кір жерлерін тампон арKылы нашатыр спиртімен тазалайды. Содан кейін креммен майлайды.
ЖaмысKа Kажетті Kaрал-жабдыKтар:
^ш KабырCасы 6см ™лшемдегі былCары,жібек жіп,Kайшы,оймаK,біз ,_лкен инпышаK ,тескіштер т.б.БылCарымен жaмыс жасау к™п еSбекті талап етеді ж‰не жaмыс орнына жаKсы жарыK т_сіп тaру керек.
IV. ЖаSа сабаKты сaраK-жауаппен бекіту.
1.БылCарыны Kалай ™Sдеп аламыз?
2.БылCарымен жaмыс жасау _шін Kандай еSбек Kaралдары керек?
3.БойтaмарCа сипаттама беріSіз?Ол калай жасалады?
V.СабаKты Kорыту.
ОKушылардыS жaмысын тексеру ж‰не баCалау.
VI.^йге тапсырма.
БылCарыдан ‰рт_рлі бaйымдар жасап келу.