Статья Тукайны? педагогик карашлары

Габдулла ТукайныS педагогик карашлары.
Габдулла Тукай – безнеS халкыбызныS _тк‰не, б_генгесе k‰м кил‰ч‰ге. Тукай турында уйланмаган, аныS шигырьл‰рен, ‰с‰рл‰рен укып сокланмаган татар кешесе юктыр. Гомум‰н, татарларга гына т_гел, б™тен т™рки д™ньяга якын ш‰хес ул. Тукай кыска гына гомере эченд‰ халыкныS б‰гырен‰ _теп керерлек ‰с‰рл‰р иGат итеп калдырган.
Тукай диг‰нд‰ - татар халкы к_зд‰ тотылса, татарлар дип ‰йт_г‰ - Габдулла Тукай диг‰н шигъри исем аSга кил‰. Ч™нки ул шагыйрь ген‰ т_гел, б‰лки халкыбызныS теле д‰, моSы да, рухы да, язмышы да. Ул чын м‰гън‰сенд‰ халыкныS _з улы. Инде б™ек шагыйребезне безд‰н аерган XX й™з д‰ «узган гасыр» булып тарихка кереп калды. Быел без б™ек шагыйребезнеS 130 еллык юбилеен б‰йр‰м ит‰без.
Габдулла ТукайныS эшч‰нлеге к_пкырлы. АныS к_п сандагы педагогик фикерл‰ре, аерым алганда яшь буынны т‰рбиял‰_д‰ м‰кт‰пнеS роле k‰м бурычлары турындагы карашлары, ул т™зеп чыгарган д‰реслекл‰р, класстан тыш уку китаплары _з чорында гаять зур ‰k‰миятк‰ ия булсалар, татар халкы педагогикасы ф‰не _сешенд‰ д‰ алар зур роль уйныйлар. Б™ек фикер иясенеS педагогик карашлары безнеS к™нн‰рд‰ д‰ _зл‰ренеS актуальлекл‰рен саклый, укытучыларныS методик осталыкларын _стерерг‰, д™ньяга карашларын киS‰йтерг‰, яшь буынны гуманистик рухта т‰рбиял‰рг‰ ярд‰м ит‰.
Г.Тукай барыннан да элек, яSа тип м‰кт‰пл‰р булдыруга, халык педагогикасын _стер_г‰, ‰д‰бияттан д‰реслекл‰р k‰м уку китаплары т™з_г‰ зур к™ч куя. Яшь буынга белем k‰м т‰рбия бир_ методлары, максатлары аныS педагогик хезм‰тл‰ренд‰ k‰м публицистик м‰кал‰л‰ренд‰ ген‰ т_гел, поэтик ‰с‰рл‰ренд‰ д‰, ‰д‰би – иGтимагый эшч‰нлегенд‰ д‰ киS чагылыш таба.
Г. ТукайныS педагогик карашлары аныS эш практикасында ачык чагыла. М‰кт‰пт‰ укыткан чагында, балаларда укырга тел‰к k‰м кызыксыну уяту ™чен, яSа методлар, яSа алымнар кулланырга омтыла, м™ст‰кыйль эшл‰р оештыруга, уку k‰м язуга, укыганны с™йл‰т_г‰, аерым темалар буенча фикер алышу оештыруга зур ‰k‰мият бир‰. Мондый алымнарныS балаларда ф‰нн‰рне _зл‰штер_г‰ кызыксыну т‰рбиял‰_г‰, аларныS активлыгын, фикер й™рт_ с‰л‰тен _стер_г‰ ярд‰м ит_ен к_з алдында тотып эш ит‰. Шагыйрь алдынгы татар укытучылары бел‰н якыннан аралаша. Аларны алдынгы рус педагоглары фикерл‰ре бел‰н даими таныштырып барырга тырыша, _зенеS киS‰шл‰рен бир‰. Укытучы хезм‰тен‰ Г. Тукай тир‰н х™рм‰т бел‰н карый. Укытучы, укымышлы k‰м культуралы кеше булудан тыш, _з халкын яратучы k‰м аныS м‰нф‰гатьл‰ре бел‰н яш‰_че булырга тиеш, дип саный. Бала т‰рбиял‰_неS изге эш булуына шагыйрь чын к_Sелд‰н ышана. ШуSа к_р‰ моныS шул эшк‰ с‰л‰тле булган кешел‰рг‰, халык укытучыларына тапшырылырга тиешлеген ‰йт‰.
€дип халык м‰гарифе ™лк‰сенд‰ге алдынгы фикерл‰рг‰, аеруча б™ек рус педагогикасына таянып эш ит‰. М‰гъл_м ки, ул К. Д. Ушинский, Л. Н. Толстой эшч‰нлеген‰ югары б‰я бир‰, д‰реслекл‰р k‰м уку китаплары т™зег‰нд‰, аларныS хезм‰тл‰ренн‰н файдалана.
Шулай итеп, Габдулла Тукай – татарларны б™тен д™ньяга таныткан шагыйрь ген‰ т_гел, ‰ кил‰ч‰к буынны т‰рбиял‰_г‰ тиешле ‰k‰мият бирг‰н, балаларны т‰рбиял‰_г‰ зур ™леш кертк‰н м™галлим д‰. ТукайныS фикерл‰ре, ул язган ‰с‰рл‰р б_ген д‰ актуальлеген югалтмаган, б_ген д‰ без Тукайга ян‰д‰н ян‰ м™р‰G‰гать ит‰без. Юкка гына татар халкын б™ек халык дип атамыйлар, ч™нки без - Тукайлы халык. "Кыя тау никад‰р биек булса, аныS зурлыгын, м‰hаб‰т матурлыгын тулырак к_р_ ™чен шулкад‰р читк‰р‰к, ераккарак китеп карарга кир‰к була" диг‰н с_зл‰р д‰ kичшиксез татарныS м‰д‰ни мирасын, ягъни Тукай мирасын яктырта. € без, k‰ркайсыбыз, бу мирасныS варисы. Булган м‰д‰ни байлыкны саклау, аны баету - татар халкыныS т™п бурычы.