Доклад на татарском языке Укучыларны? и?ади ??м танып бел? эшч?нлеген активлаштыру укытуны? заманча форма ??м методлары

УкучыларныS иGади k‰м танып-бел_ эшч‰нлеген активлаштыру: укытуныS заманча форма k‰м методлары
Х‰зерге заман кешесе м‰гъл_матлар чолганышында яши k‰м яSа м‰гъл_мати технологиял‰рд‰н башка ул аларны _зл‰штер‰ д‰, G‰мгыять _сеше ™чен файдалана да алмый. Тормышыбызга компьютер k‰м шуныS бел‰н берг‰ м‰гъл_мати технологиял‰р ныграк _теп кер‰ бара. Алар укучыга гына т_гел, х‰тта укытучыныS _зен‰ д‰ _с‰рг‰ киS м™мкинлекл‰р бир‰. Белем бир_ процессын компьютерлаштыру – м‰гариф _сешенд‰ ™стенлекле юн‰лешл‰рнеS берсе.
Технологик алгарыштагы k‰р яSалыкка балалар сокланып карый. j‰м, ‰лб‰тт‰, аларныS кызыксынучанлыгын k‰м танып-бел_ активлыгын _з ш‰хесл‰ренеS максатчан _сешен‰ юн‰лдер_ м™kим. Н‰къ мен‰ д‰рест‰ укучылар укытучылары Gит‰кчелегенд‰ _з интеллектларын k‰рьяклап _стер_, белем алу k‰м тормыш м‰сь‰л‰л‰рен х‰л ит_ ™чен м‰гъл_мат туплау ысулларына ия булу максатында, компьютер технологиял‰рен кулланырга ™йр‰н‰л‰р. Компьютер – белем алу ™лк‰сенд‰ге максатка иреш_, укыту процессын баету, бала ш‰хесе k‰м укытучыныS k™н‰ри осталыгы _сешен‰ йогынты ясау чарасы ул.
Дим‰к, компьютер технологиял‰ренн‰н файдалану – укучыларныS танып- бел_ эшч‰нлеген тагын да н‰тиG‰лер‰к оештыру м™мкинлеге бир‰. Бу ис‰ аларныS активлыгын k‰м зир‰клеген, иGади с‰л‰тен _стерерг‰, kичшиксез, ярд‰м ит‰.
€ н‰рс‰ соS ул с‰л‰т? Кешед‰ ул кайдан k‰м кайчан барлыкка кил‰? БаланыS с‰л‰тлеме юкмы ик‰нен ничек белерг‰? С‰л‰тне ничек _стерерг‰? ИGади эшч‰нлек бел‰н с‰л‰тнеS б‰йл‰неше н‰рс‰д‰ чагылыш таба? Гомум‰н, бу проблемага кагылышлы сораулар барыбызны да уйга сала.
Белгечл‰р д‰лилл‰венч‰, балаларныS теге яки бу с‰л‰тен уSай шартлар тудырган очракта гына табып k‰м тулысынча ачып була. Шуны да онытмаска кир‰к, с‰л‰тле булу н‰селд‰нлекк‰ ген‰ б‰йле т_гел, монда баланыS тир‰-ягындагы кыймм‰тл‰р системасы да зур ‰k‰миятк‰ ия. Бала туганнан алып ата-ананыS, балалар бакчасыныS, м‰кт‰пнеS берг‰ кулга-кул тотынып эшл‰ве ген‰ с‰л‰тле балалар _стер_ эшенд‰ тиешле н‰тиG‰ бир‰ ала. € с‰л‰тлелек билгел‰ре диг‰нд‰, без, иS беренче чиратта, кешед‰ге акыл _сешенеS югары д‰р‰G‰сен к_з алдында тотабыз.
АSлы, белемг‰ омтылучан балалар тумыштан с‰л‰тле яис‰ тиешле т‰рбия алу н‰тиG‰сенд‰ _зл‰ренеS ипт‰шл‰ренн‰н камилр‰к акылга ия булулары бел‰н аерылып торалар.
Б_ген G‰мгыятебез кешег‰ зур тал‰пл‰р куя. Конкуренция шартлары _сеш алган чорда яшь буын _зенеS белемен иGади, н‰тиG‰лер‰к куллана белерг‰ тиеш ик‰нлеге к™н кебек ачык. € G‰мгыять ™чен бик кир‰кле k‰м алыштыргысыз булуыSны исбатлау ™чен белем, талант, активлык, максатчанлык k‰м яSалыкка омтылучы ш‰хес булуыSны д‰лилл‰_ зарур. €мма табигать бар кешене д‰ 100% талантлы, с‰л‰тле итеп тудыра алмый, андыйлар, асылташлар кебек, сир‰к очрый k‰м шул асылташларны табу, _стер_, тормышка яраклаштыру безнеS т™п бурычыбыз булырга тиеш.
Б_генге к™нд‰ без иксез-чиксез м‰гъл_мат д™ньясында яшибез. М‰гъл_мат д™ньясына кереп чумган балага кир‰кле фактларны д™рес сайлап алу k‰м _з эшч‰нлегенд‰ д™рес файдалана алу к_пмедер д‰р‰G‰д‰ кыенлыклар тудырырга м™мкин. Шунлыктан, с‰л‰тле балаларны табу, барлау, _стер_, аларга ярд‰м ит_, G‰мгыятьт‰ яш‰рг‰ ‰зерл‰_ м‰сь‰л‰л‰ре алдыбызга килеп баса.
С‰л‰тле балалар бел‰н эшл‰_ процессы татар теле k‰м ‰д‰бияты д‰ресл‰ренд‰ д‰ алып барыла, биред‰ т‰рбияви максатларны х‰л ит_ м‰сь‰л‰л‰ре д‰ к_з алдында тотыла. М‰гарифне _стер_ программаларында т‰рбия-укыту процессыныS аерылгысыз бер ™леше булуы ассызыклана. Т‰рбия – укучы ш‰хесе, аныS ‰хлакый-эстетик сыйфатларын, д™ньяга карашын, холкын формалаштыра. Т‰рбияви максатлар белем бир_ненеS гуманистик юн‰лешен чагылдыра, укучыларныS к_м‰к эшч‰нлегенд‰, укучы бел‰н укытучыныS аралашуында чагылыш таба.
€йе, б_генге G‰мгыятьт‰ тир‰н белемле, югары ‰хлаклы, эшлекле, k‰рдаим хезм‰тт‰шлек ит_г‰ ‰зер, туган иле, халкы ™чен Gаваплылык хисе тоеп яш‰_че кешел‰р кир‰к. ШуSа к_р‰ с‰л‰тле укучыларны тормышныS т™рле ситуациял‰ренд‰ югалып калмый торган, м™ст‰кыйль адымнар ясый алырлык, G‰мгыятьт‰ _з урынын, кискен конкуренция шартларында _з юн‰лешен таба алырлык ш‰хес т‰рбиял‰_ м™kим эшл‰рнеS берсе булып тора. Шул ук вакытта укучыныS рухи _сеше д‰ игътибардан читт‰ калырга тиеш т_гел, моныS ™чен телнеS, ‰д‰биятныS, м‰д‰ниятнеS, с‰нгатьнеS барлык м™мкинлекл‰ренн‰н файдаланырга тиешбез.
Шуны ассызыклап _тик, укытуны индивидуальл‰штер_ k‰м дифференциальл‰штер_ м™галлим эшенд‰ т™п юн‰леш булырга тиеш. Шулай ук белем k‰м т‰рбия бир_ эшен с‰л‰тле балалар _стер_ максатын к_зд‰ тотып оештырырга кир‰к. Ч™нки k‰р кеше – ш‰хес. АларныS k‰рберсен‰ аерым психологик k‰м ‰хлакый _зенч‰лекл‰р, кызыксыну k‰м k‰в‰слек сыйфаты хас, k‰ркем чынбарлыкны _зенч‰ к_р‰.
€ инде с‰л‰тле k‰м талантлы балаларны т‰рбиял‰_, аларныS м™мкинлекл‰рен тулырак ачу ™чен шартлар тудыру G‰мгыятебезнеS т™п бурычы дип саныйбыз, ч™нки с‰л‰тле балалар – ил байлыгы, безнеS байлыгыбыз! БезнеS кил‰ч‰гебез.
Б™ек ‰дибебез ГалимGан Ибраkимов дип язып калдырган: “К_п белдер_г‰ караганда аз белдереп, эзл‰н_ орлыгын салу k‰м эзл‰г‰нен _зе табарга юллар к_рс‰т_ – м™галлим бир‰ ала торган хезм‰тл‰рнеS иS кадерлесе, иS зурысы” – диг‰н с_зл‰р безг‰ ™лге булып хезм‰т итсен.

















Яшел ^з‰н муниципаль районы Акъегет гомуми урта белем бир_ м‰кт‰бе














Доклад:

“УкучыларныS иGади k‰м танып-бел_ эшч‰нлеген активлаштыру: укытуныS заманча форма k‰м методлары.”







Укытучы: Музафарова Р.Ф.











2014 – 2015 ел
15