конспект урока по крымскотатарскому языку на тему Джеваире Меджитова «Джанымдан азизим» шиири 7 класс


7 сыныфМевзу: Джеваире Меджитова «Джанымдан азизим» шиири.
Макьсат:
талебелерни шаире Джеваире Меджитова шахсиети эсасында тербиелемек;
шиирлерде ана мевзусыны юксек дереджеде олгьан севиени козьде тутув;
ана-бабагьа севги, миллетке урьмет ве итирам ашламакь.
Дерс донатмасы: шаирнинь портрети, ана акькьында олгьан талабелернинь ресимлери, чечеклер, ренкли маркерлер.
Дерс кетишаты:
Тешкилий къысым .Джеваире Меджитованынь аяты ве фаалиети акькьында талебелер суальге джевап берюв.
Шаире кьачынджьы сенеси ве кьаерде дюньягьа кельди?
Кьайсы окьув юртларда окьуды? Ким олып чалышты?
Насыл мевзуларгьа багышлап шаире озь шиирлерни язды?
Шаиренинь шегирти земаневий шаиреден ким олды?
«Кельди баарь, кульди ер» шиирде шаире нени косьтермек истей? Сатырларны тапып талебелер окьуйлар.
Яньы мевзуны анълатув.
Ер юзюнде знь татлы сезю - ана сезю. Инсан биринджи олып ана сезюни айта. Бу сез дюньяда эр бир халкьнынь тилинде сайгьы ве урьметнен айтыша.
Энь назик, энь чебер эллер - ананмнъ эллери. Бу эллер эр шей япа билелер.
Энь догьру ве элял юрек - ананынь юреги. Онда ич бир вакьыт севги сёнмей.
Сен беш я да элли беш яшында олсань да, саньа дайма ананьнынь севгиси, козьлери керек оладжакь. Сен ананьны не кьадар урьметлесень, омюрининь о кьадар кьуванчлы ве бахтлы олур.
Балалар, эр бир инсанда озь анасы бар. Ана сезю энь мукьадес, буюк бир сездир. Эр бир халкьта ана сезю озь тилинде айтылыр. Рус сезюнде - мама, украин тилинде - мати, тюрк тилинде анне, ингилис тилинде исе моthег.
Биз озь анамызны севмек, урьмет этмек керекмиз.
Бугунь биз дерсимизде Джерварие Меджитованынъ «Джанымдан азизим» шиирге эмиет берип, озь фикиримизни юретеджемиз. Эр бир инсаннынъ озь севимли, урьметли, энъ азиз анасы бардыр.Эр бир ана геджелери юкъламайып, айнени айтып, севинип, къундакълы балачыкъны, буютип, тербиелей, окъута, бутюн кучь-къуветини балагьа берип осьтюре.
«Джанымдан азизим» шиирни оджа эзберден окъуй.
Лугъатнен таныш олув.
Ашагъыдаки берильген талиль теркиби боюнджа шиирни талиль этюв:
шиирнинъ мевзу ве гъаеси;
шиирде раст кельген синоним;
- шиирде къулланылгъан тасвирий васталар (эпитет, метафора, къыяс, джанландырув, гипербола), дефтерде язув;
шиир акъкъында фикиринъиз ве теэссуратларынъыз. Суаллерге джевап берюв (с. 138-139)
Ана акъкъында насыл эсерлерни, шиирлерни сиз билесинъиз? Земаневий шаирлер исе озь иджадынды ана акъкъында шиирлер язалармы ве насыл шиирлерни сиз билесинъиз? Талебелер джевап берелер.
Эльбетте, ана озь баласыны айбетлей, къыйбетлей, кедерлене, лякин озь сабийини севе ве огют бере.
«АНА»
Ачыкъ кокдай темиз къальбинъде,
Инсан ичюн мерамет толу.
- Ана, - деген сёз - бу алемде,
Эр бир шейден, эр сёзден улу.
Сабий экеч баса багърына,
Юкъусыны боле танъларда.
Эр кеслерден азиз о ана,
Омюр билля яшай анъларда.
Э. ИбраимТалебелерге дагъытыла чечклер ве бу чечеклерде талебелер анасына багъышлап дюльбер, сёзлер язалар.Тахтада асып къоялар.
Халкъ агъыз яратыджылыгъынынъ жанрлар олгъан, масаллар, эфсанелер, ве аталар сёзлеринде раст келелерми? Мисаллерни кетиринъиз.
VI. ПекитювТестлер устюнде чалышув