: Екі айнымалысы бар сызы?ты? те?деулер ж?йесін ?осу т?сілмен шешу.
170- сабақ
МҰҒАЛІМГЕ АҚПАРАТ
Тақырыбы: Екі айнымалысы бар сызықтық теңдеулер жүйесін қосу тәсілмен шешу.
Мақсат:
Білімдік Білім • Екі айнымалысы бар сызықтық теңдеулер жүйесін қосу тәсілімен шешуді қарастырады.
Түсінік • Екі айнымалысы бар сызықтық теңдеулер жүйесін қосу тәсілімен шешуде айнымалы коэффициенттеріне байланысты екенін түсінеді.
Құзырлылық Қолданым әрекеті • Екі айнымалысы бар сызықтық теңдеуді алгебралық қосу тәсілімен шығару алгоритмі.
Талдау әрекеті • Қосу тәсілін қолдану кезінде екі айнымалысы бар сызықтық теңдеудің сол және оң жақтарына қарай арифметикалық амалды қолдануға болатынын қарастырады.
Шығармашылық әрекет • Екі айнымалысы бар сызықтық теңдеулер жүйесін қосу тәсілмен шешу жолын түсіндірмесін береді.
Құнды-лық Бағамдау әрекеті •Математика пәнінде екі айнымалысы бар сызықтық теңдеулер жүйесін қосу тәсілімен шешу.
Сабақ құрылымы:
І. Ақпарат алмасу (5 мин.).
ІІ. Алғашқы бекіту ( 3 мин.).
ІІІ. Құзырлылық қалыптастыру (25 мин.).
ІV. Шығармашылық қалыптастыру (7 мин.).
V. Бағамдау - бағалау (5 мин.).
Сабақ типі: •Жаңа тақырып меңгеру
Оқыту әдісі:
• Репродуктивті, ішінара ізденушілік
Мұғалім іс-әрекетінің тәсілі:
• Бағыт-бағдар береді, оқушыларға қажет болғанда көмек береді, олардың танымдық тапсырмаларды өз бетімен орындауын қадағалайды.
Негізгі ұғымдар мен терминдер:
• екі айнымалысы бар сызықтық теңдеулер жүйесі
Оқушы жетістігін бағалау:
• Оқушының оқу іс-әрекеті ол АБ, ҚҚ блогындағы тапсырмаларды орындау деңгейіне байланысты бағаланады. Сонымен бірге оқушыға ШӘ блогындағы тапсырманы орындағаны үшін қосымша бонус балл қойылады.
САБАҚ БЛОКТАРЫ
і. АҚПАРАТ АЛМАСУ. ТАҚЫРЫП ЖОСПАРЫ:
Екі айнымалысы бар сызықтық теңдеулер жүйесін қосу тәсілімен шешу.
1- слайд
1- тақырыпша Екі айнымалысы бар сызықтық теңдеулер жүйесін қосу тәсілімен шешу.
2- слайд
I жағдай.
Теңдеулер жүйесіндегі айнымалылардың біреуінің коэффициенттері - қарама-қарсы сандар.
3- слайд;
1-м ы с а л .
теңдеулер жүйесін қосу тәсілімен шешейік.
Теңдеулердің сол және оң жақтарын мүшелеп қосайық:
Берілген жүйенің бір теңдеуін 9х=36 теңдеуімен алмастырайық. Сонда алғашқы берілген теңдеулер жүйесімен мәндес
теңдеулер жүйесі шығады, ондағы бірінші теңдеуден х=4.
х-тің мәнін жүйенің екінші 6х+2у=30 теңдеуіне қойсақ:
6 • 4+2у=30, 24+2у=30, у=3.
Теңдеулер жүйесінің бір ғана х=4, у=3 шешімі бар.
Қысқаша:
9х = 36,
х=4;6 • 4+2у=30, 2у=6, у=3.
Жауабы: х=4; у=3.
4- слайд
ІІ жағдай.
Теңдеулер жүйесіндегі айнымалылардың біреуінің коэффициенттері тең.
5- слайд
2-м ы с а л
теңдеулер жүйесін шешейік.
Теңдеулердің біреуінің екі жағын да -1-ге көбейтіп, теңдеулерді мүшелеп қосу керек немесе теңдеулердің біреуінен екіншісін азайту керек:
немесе
у-тің табылған мәнін жүйедегі теңдеулердің кез келген біреуіне қоямыз.
Мысалы:
Жауабы: х=3; y=2
6 –слайд
ІIІ жағдай.
Теңдеулер жүйесіндегі айнымалылардың ешқайсысының коэффициенттері өзара тең емес және қарама-қарсы сандар да емес.
7-слайд
3-м ы с а л
теңдеулер жүйесін шешейік.
Теңдеулер жүйесіндегі айнымалылардың біреуінің коэффициенттері қарама-қарсы сандар болатындай көбейткіштерді таңдап алу керек. Сонан соң теңдеулердің әрқайсысының екі жағын да тиісті көбейткіштерге көбейтіп, берілген жүйені мәндес жүйемен алмастыру керек. 3- мысалдағы теңдеулер жүйесінің бірінші теңдеуінің екі жағын да 7-ге, екінші теңдеуінің екі жағын да -2-ге көбейту керек:
сонда
у-тің табылған мәнін жүйедегі теңдеулердің кез келген біреуіне қоямыз.
Мысалы:
Жауабы: х=5; y=2
8-слайд
Екі айнымалысы бар сызықтық теңдеулер жүйесін қосу тәсілімен шешу үшін:
айнымалылардың біреуінің коэффициенттері (бірінші және екінші теңдеудегі) қарама-қарсы сандар болатындай көбейткіштерге (көбейткішке) жүйенің теңдеулерінің екі жағын да (бір теңдеуін) көбейту керек;
жүйе теңдеулерінің оң жақтарын және сол жақтарын мүшелеп қосып немесе азайтып, оны бір айнымалысы бар теңдеуге айналдыру керек;
шыққан бір айнымалысы бар теңдеуді шешіп, айнымалының біреуінің мәнін табу керек;
айнымалылардың біреуінің табылған мәніне сәйкес екінші айнымалының мәнін табу керек.
іІ. алғашқы бекіту Екі айнымалысы бар сызықтық теңдеулер жүйесін қосу тәсілімен шешу. Мысалы:
Қорытынды____________________________________________________________
IІІ. ҚҰзырлылық ҚАЛЫПТАСТЫРУ
Деңгейлік тапсырмалар:
I деңгей тапсырмалары
1. №1265 Теңдеулер жүйесін шешіңдер.
______________________________________________________________________
2.№1266.
Теңдеулер жүйесін шешіп, құрлықтағы ең үлкен жануар сусиыр туралы мағлұматтар аласыңдар. х-тің мәні сусиыр аузының қанша градус ашылатынын;
у-тің мәні сусиырдың ауыз жақтарының қанша сантиметрге ашылатынын береді.
______________________________________________________________________
3. №1268. Теңдеулер жүйесін шешіңдер.
______________________________________________________________________
II деңгей тапсырмалары
4. №1269 Теңдеулер жүйесін шешіңдер.
______________________________________________________________________
5.№1270. Теңдеулер жүйесін шешіңдер.
______________________________________________________________________
III деңгей тапсырмалары
6.№1272. Теңдеулер жүйесін шешіңдер.
______________________________________________________________________
IV. Шығармашылық ҚАЛЫПТАСТЫРУ
Топтық жұмыс
Сыныптағы оқушылар екі топқа бөлініп келесі тапсырманы орындайды.
I топ
______________________________________________________________________
II топ
______________________________________________________________________
VІ. Үй жұмысы Оқулықтағы №1271; 1273; 1276.
Топтық жұмыс есептерін толықтырып шығару.
171 сабақ
МҰҒАЛІМГЕ АҚПАРАТ
Тақырыбы: Екі айнымалысы бар сызықтық теңдеулер жүйесін қосу тәсілмен шешу. Есептер шығару.
Мақсат:
Құзырлылық Қолданым әрекеті • Екі айнымалысы бар сызықтық теңдеуді алгебралық қосу тәсілімен шығару алгоритмі.
Талдау әрекеті • Қосу тәсілін қолдану кезінде екі айнымалысы бар сызықтық теңдеудің сол және оң жақтарына қарай арифметикалық амалды қолдануға болатынын қарастырады.
Шығармашылық әрекет • Екі айнымалысы бар сызықтық теңдеулер жүйесін қосу тәсілмен шешу жолын түсіндірмесін береді.
Құнды-лық Бағамдау әрекеті • Математика пәнінде екі айнымалысы бар сызықтық теңдеулер жүйесін қосу тәсілімен шешу.
Сабақ құрылымы:
І. Құзырлылық қалыптастыру (33 мин.).
ІІ. Шығармашылық қалыптастыру (7 мин.).
ІІІ. Бағамдау - бағалау (5 мин.).
Сабақ типі: • тақырыпты қайталау
Оқыту әдісі:
• Репродуктивті, ішінара ізденушілік
Мұғалім іс-әрекетінің тәсілі:
• Бағыт-бағдар береді, оқушыларға қажет болғанда көмек береді, олардың танымдық тапсырмаларды өз бетімен орындауын қадағалайды.
Негізгі ұғымдар мен терминдер:
• екі айнымалысы бар сызықтық теңдеулер жүйесі
Оқушыда дағды қалыптастыру:
• өзін-өзі дамыту дағдылары - өзінің деңгейін бағалау, оны жоғарылату бағытында жүйелі жұмыс жасау, белгіленген мақсатқа жетіп барып қанағаттану, осындай «сәттілік сәтіне» ұмтылу; ұжымда жұмыс істеу дағдылары – ұжым мүшесі ретінде өзінің жауапкершілігін сезіну, өзгелерге кедергі келтірмей ортақ жұмысқа белсенді атсалыса білу, бүкіл топ жұмысының нәтижесін көре білу, объективті бағалай алуы, оны сынып алдында қорғай алуы.
Ақпарат көздері:
1. Математика. Жалпы білім беретін мектептің 6-сыныбына арналған оқулық, 2-басылым / А.Е. Әбілқасымова, Т.П.Кучер,З. А.Жұмағұлова Алматы, Мектеп, 2011.
2. А.Е. Әбілқасымова Математика. Дидактикалық құрал. Жалпы білім беретін мектептің 6-сыныбына арналған.- Алматы, Мектеп, 2011ж.
3.А.Е. Әбілқасымова Математика 6-сыныбына арналған оқу-әдістемелік құрал / Алматы, Мектеп, 2011.
4. Т.А. Алдамұратова Координаталық түзуде, В.И. Тупаева. Математика. Дидактикалық құрал. Жалпы білім беретін мектептің 6-сыныбына арналған.
-Алматы: Атамұра, 2011.
5. Алдамұратова Т.А Математика. 6-сыныбына арналған оқу-әдістемелік құрал. Алматы,Атамұра, 2011.
Оқушы жетістігін бағалау:
• Оқушының оқу іс-әрекеті ол АБ, ҚҚ блогындағы тапсырмаларды орындау деңгейіне байланысты бағаланады. Сонымен бірге оқушыға ШӘ блогындағы тапсырманы орындағаны үшін қосымша бонус балл қойылады.
САБАҚ БЛОКТАРЫ
I. ҚҰзырлылық ҚАЛЫПТАСТЫРУ
Деңгейлік тапсырмалар:
I деңгей тапсырмалары
1. №1277 Теңдеулер жүйесін шешіңдер.
______________________________________________________________________
______________________________________________________________________
2.№1278. Теңдеулер жүйесін шешіңдер.
_____________________________________________________________________
______________________________________________________________________
3. №1279. Теңдеулер жүйесін шешіңдер.
______________________________________________________________________
______________________________________________________________________
II деңгей тапсырмалары
4. №1280 Теңдеулер жүйесін шешіңдер.
______________________________________________________________________
______________________________________________________________________
5.№1281. Теңдеулер жүйесін шешіңдер.
______________________________________________________________________
______________________________________________________________________
III деңгей тапсырмалары
6.№1282. Теңдеулер жүйесін шешіңдер.
______________________________________________________________________
______________________________________________________________________
IV. Шығармашылық ҚАЛЫПТАСТЫРУ
Топтық жұмыс
Сыныптағы оқушылар екі топқа бөлініп келесі тапсырманы орындайды.
I топ
Егер х0 және у0
______________________________________________________________________
______________________________________________________________________
II топ
______________________________________________________________________
______________________________________________________________________
V. Бағалау-бағамдау Сабақтың мақсатына қалай қол жеткізгендігің туралы эссе жаз.
______________________________________________________________________
______________________________________________________________________
VІ. Үй жұмысы Оқулықтағы №1283; 1285-1288.
Топтық жұмыс есептерін толықтырып шығару.
172- сабақ
МҰҒАЛІМГЕ АҚПАРАТ
Тақырыбы: Екі айнымалысы бар сызықтық теңдеулер жүйесін қосу тәсілмен шешу. Есептер шығару.
Мақсат:
Құзырлылық Қолданым әрекеті • Екі айнымалысы бар сызықтық теңдеуді алгебралық қосу тәсілімен шығару алгоритмі.
Талдау әрекеті • Қосу тәсілін қолдану кезінде екі айнымалысы бар сызықтық теңдеудің сол және оң жақтарына қарай арифметикалық амалды қолдануға болатынын қарастырады.
Шығармашылық әрекет • Екі айнымалысы бар сызықтық теңдеулер жүйесін қосу тәсілмен шешу жолын түсіндірмесін береді.
Құнды-лық Бағамдау әрекеті • Математика пәнінде екі айнымалысы бар сызықтық теңдеулер жүйесін қосу тәсілімен шешу.
Сабақ құрылымы:
І. Құзырлылық қалыптастыру (33 мин.).
ІІ. Шығармашылық қалыптастыру (7 мин.).
ІІІ. Бағамдау - бағалау (5 мин.).
Сабақ типі: • тақырыпты қайталау
Оқыту әдісі: • Репродуктивті, ішінара ізденушілік
Мұғалім іс-әрекетінің тәсілі: • Бағыт-бағдар береді, оқушыларға қажет болғанда көмек береді, олардың танымдық тапсырмаларды өз бетімен орындауын қадағалайды.
Негізгі ұғымдар мен терминдер: • екі айнымалысы бар сызықтық теңдеулер жүйесі
Оқушыда дағды қалыптастыру:
• өзін-өзі дамыту дағдылары - өзінің деңгейін бағалау, оны жоғарылату бағытында жүйелі жұмыс жасау, белгіленген мақсатқа жетіп барып қанағаттану, осындай «сәттілік сәтіне» ұмтылу; ұжымда жұмыс істеу дағдылары – ұжым мүшесі ретінде өзінің жауапкершілігін сезіну, өзгелерге кедергі келтірмей ортақ жұмысқа белсенді атсалыса білу, бүкіл топ жұмысының нәтижесін көре білу, объективті бағалай алуы, оны сынып алдында қорғай алуы.
Ақпарат көздері: 1. Математика. Жалпы білім беретін мектептің 6-сыныбына арналған оқулық, 2-басылым / А.Е. Әбілқасымова, Т.П.Кучер,З. А.Жұмағұлова Алматы, Мектеп, 2011.
2. А.Е. Әбілқасымова Математика. Дидактикалық құрал. Жалпы білім беретін мектептің 6-сыныбына арналған. Алматы, Мектеп, 2011ж.
3.А.Е. Әбілқасымова Математика 6-сыныбына арналған оқу-әдістемелік құрал / Алматы, Мектеп, 2011.
4. Т.А. Алдамұратова Координаталық түзуде, В.И. Тупаева. Математика. Дидактикалық құрал. Жалпы білім беретін мектептің 6-сыныбына арналған.
Алматы: Атамұра, 2011.
5. Алдамұратова Т.А Математика. 6-сыныбына арналған оқу-әдістемелік құрал. Алматы, Атамұра, 2011.
Оқушы жетістігін бағалау: • Оқушының оқу іс-әрекеті ол АБ, ҚҚ блогындағы тапсырмаларды орындау деңгейіне байланысты бағаланады. Сонымен бірге оқушыға ШӘ блогындағы тапсырманы орындағаны үшін қосымша бонус балл қойылады.
САБАҚ БЛОКТАРЫ