Ашы? т?рбие са?аты Т?л?алы батырларды? ерлігі ел есінде


1-нұсқа
1.Биосфераны жан-жақты толық зерттеген ғалым
А) В.И.Вернадский
В) Ч.Дарвин
С)В.Н.Сухачев
Д)Э.Геккель
Е)К.Линней
2.«Биосфера» терминін ең алғаш енгізген австриялық геолог
А) Э.Зюсс
В)В.Н.Сухачев
С)В.И.Вернадский
Д)Э.Геккель
Е)К.Ленней
3.Жердің ауа қабаты
А)Атмосфера
В)Литосфера
С)Гидросфера
Д)Биосфера
Е)Ноосфера
4.Жер шарындағы құрлықтың беткі қыртысты қабаты
А)Ноосфера
В)Гидросфера
С)Атмосфера
Д)Биосфера
Е)Литосфера
5.Адам іс-әрекеті арқасында биосфераның жаңа құрам бөлігі
А)Атмасфера
В)Биосфера
С)Гидросфера
Д)Ноосфера
Е)Литосфера
6.Фотосинтез және азоттұрақтандыру нәтижесінде газдардың биогендік орын ауыстыру
А)Газдық қызмет
В)Тотығу-тотықсыздану қызметі
С)Биохимиялық қызмет
Д)Биотикалық айналым
Е)Концентрациялық қызымет
7.Заттар күйінің өзгеруі
А)Концентрациялық қызмет
В)Биохимиялық қызмет
С)Газдық қызмет
Д)Биосфера тұрақтылығы
Е)Тотығу-тотықсыздану қызметі
8.Сан алуан заттардың ағзалардағы күрделірек өзгерістері
А)Концентрациялық қызмет
В)Биохимиялық қызмет
С)Биосфера тұрақтылығы
Д)Газдық қызмет
Е)Тотығу-тотықсыздану қызметі
9.Мұхиттарда су түбіне бір затқа бекініп немесе жорғалап жүріп тіршілік ететін организмдер
А)Планктон
В)Бентос
С)Биомасса
Д)Фитопланктон
Е)Зоопланктон
10.Топырақтану ғылымының негізін салған
А)А.И.Опарин
В)В.В.Докучаев
С)Д.И.Ивановский
Д)В.И.Вернадский
Е)Ф.Энгельс
11.Биосфераның жаңа сапалық деңгейі
А)Ноосфера
В)Литосфера
С)Гидросфера
Д)Атмосфера
Е)Биосфера
12.Юкка кактус ағашы өсетін аймақ
А)Палеотропиктік
В)Палеоарктикалық
С)Аустралия аймағы
Д)Неоарктикалық
Е)Эпиофиялық
13.Жер шарындағы құрлықтың 30% алқабының қазіргі кезде шөлді аймаққа айналуының себебі
А)Өнеркәсіптің өркендеуі
В)Техногендік әсеріне байланысты
С)Ксерофиттердің қарқынды өсуі
Д)Нөсер жаңбырдың көп болуы
Е) Ауаның ластануы
14.Тропосферадан 100 км биіктікте орналасқан атмосфера қабаты
А)Литосфера В)Стратосфера С)Тропосфера
Д)Озон қабаты Е)Гидросфера
15.Глюкозаның оттекті және оттексіз ыдырауы кезінде түзілген энергия
А)120 кДж В)80 кДж С)1520 кДж
Д)1440 кДж Е)260 кДж
16.Лимон қышқылын айналымына даярлық кезеңі басталады
А)Пируват молекуласының өзгеруінен басталады
В)Глюкозаның митохондрияға келіп түсуінен басталады
С)Митохондрияның сыртқы мембранасына сутек атомдарына толуынан баст
Д)Митохондрияның сыртқы мембранасыны сутек иондарына толуынан баст
Е)Энергиясы мол орг заттар энергиясы аз қарапайым заттарға ыдырауынан баст
17.Транскрипция процесі қай органоидта жузеге асады
А)Ядрода
В)Вакуольде
С)Митохондрияда
Д)Лизосомада
Е)Цитоплазмада
18.Гликолиздің оттексіз ыдырауы
А)Энтропия
В)Катаболизм
С)Аэробты
Д)Анаболизм
Е)Анаэробты
19.Гликолиздің оттекті ыдырауы
А)Катаболизм
В)Энтропия
С)Аэробты
Д)Анаэробты
Е)Анаболизм
20.Фотосинтездің қараңғы фазасында синтезделеді
А)Антидене В)Май С)Моносахарид Д)Фотон
Е)Нәруыз
21Сыртында жұқа су қабықшасы бар молекулалы жиынтық
А) Нәруыз В )Протобионт С) Көмірсу
Д) Коацерват Е) Эукариот
22. Оттексіз ортада тіршілік ететін ағзалар
А) Аэробты В) Анаэробты C) Автотрофты
Д)Гетеротрофты Е)Сапрофитті
23.Алғаш құс-көнеқұс пайда болды
А)Архей В)Мезозой С)Палеозой
Д)Кайнозой Е)Протерозой
24.Силур, девон кезеңдері жататын заман
А)Мезозой В)Протерозой С)Кайнозой
Д)Палеозой Е)Архей
25.Палеозойда пайда болды
А)Ілкі аңдар В)Жорғалаушылар С)Питекантроп
Д)Археоптерикс Е)Трилобиттер


2-нұсқа
1.Ч.Дарвинге дейінгі органикалық дүниенің дамуы туралы ғылыми теорияның негізін салушы ғалым:
А)К.Линней
В)А.Левенгук
С)Ж.Б.Ламарк
Д)Э.Геккель
Е)Ч.Дарвин
2. «Табиғат жүйесі» және « ботаника философиясы» еңбектерінің авторы
А)К.Линней
В)Э.Геккель
С)С.Миллер
Д)Ч.Дарвин
Е)Ж.Б.Ламарк
3.Тіршілік үшін курес нәтижесі
А)Қолдан сұрыптау
В)Табиғи сұрыпталу
С)Жасанды сұрыптау
Д)Жеке сұрыптау
Е)Жаппай сұрыптау
4.Бір-бірімен еркін шағылысатын,бір түрге жататын дарақтар тобы
А)Макроэволюция
В)Популяция
С)Микроэволюция
Д)Эволюция
Е)Экология
5.Бір түрдің зат алмасу,көбею,тітіркену ұқсастығын сипаттайтын критерий
А)Этологиялық
В)Экологиялық
С)Биохимиялық
Д)Географиялық
Е)Физиологиялық
6.Түрден жоғары ірі жүйелік топтардың түзілу эволюциясы
А)Макроэволюциясы
В)Биосфера
С)Популяция
Д)Биогеоценоз
Е)Эволюция
7.Жаңа түршелер қалыптасуы
А)Экология
В)Эволюция
С)Микроэволюция
Д)Популяция
Е)Макроэволюция
8.Морфологиялық-физиологиялық алға басу үдерісі
А)Идиоадаптация
В)Микроэволюция
С)Ароморфоз
Д)Адаптация
Е)Дегенерация
9.Тірі ағзалардың біртіндеп көтерілу(градация) ұғымын енгізген ғалым
А)С.Миллер
В)Ч.Дарвин
С)Ж.Б.Ламарк
Д)К.Линней
Е)А.Н.Северцев
10.Құрылысы мен атқаратын қызметі ұқсас, шығу тегі әр түрлі болады
А)Дивергенция
В)Макроэволюция
С)Конвергенция
Д)Сәйкес мүшелер
Е) Аналогиялық мүшелер
11.Ағлардың бірдей тіршілік ортасының бірдей тіршілік жағдайларына көшкен кездегі ұқсас белгілерінің дамуы
А)Сәйкес мүшелер
В) Аналогиялық мүшелер
С) Макроэволюция
Д)Конвергенция
Е)Дивергенция
12.Өліп біткен тірі ағзалардың қазынды қалдықтарына негізделген
А)Эмбриологиялық дәлел
В)Биохимиялық дәлел
С)Анатомиялық дәлел
Д)Генетикалық дәлел
Е)Палеонтологиялық дәлел
13.Ұрықтың даму сатысын зерттейді
А)Биохимиялық дәлел
В)Эмбриологиялық дәлел
С)Генетикалық дәлел
Д)Палеонтологиялық дәлелЕ)Анатомиялық дәлел
14.Тұтас ағзаны салыстырып, қатарлап орналастыруға негізделген дәлел
А)Эмбриологиялық
В)Биохимиялық
С)Анатомиялық
Д)Палеонтологиялық
Е)Генетикалық
15.Тірі организмдердің қазба қалдықтарын зерттейтін ғылым
А)Экология
В)Антропология
С)Палеонтология
Д)Микология
Е)Зоология
16.Биогенетикалық заңның авторы
А)Ф.Мюллер мен Э.Геккель
В)Ч.Дарвин С)К.М.Бэр
Д)В.О.Ковалевский мен Ю.А.Филипченко
Е)А.Н.Северцов пен И.И.Шмальгаузен
17.Дегенерация нәтижесінде
А)Адамның шығуы
В) Белсенді қозғалыстар жасау
С)Жасушада ядро мен органоидтардың пайда болуы
Д)Ми қыртысының қарқынды дамуы
Е)Құрттардың сезім мүшелері жойылуы
18.Аналогиялық мүшелерге мысал болады
А)Жарғанаттың қанаты мен тышқанның алдыңғы аяғы
В)Итмұрынның тікенектері
С)Үйректұмсық пен түрпінің жұмыртқасы
Д)Көбелек пен құстың қанаттары
Е)Кесіртке мен киттің алдыңғы аяғы
19 Тірі жүйенің сыртқы және ішкі әсерге жауап қайтару қасиеті
А Қозғыштық В Өзін-өзі реттеу С Тітіркенгіштік
Д Қозғалыс Е Көбею
20. Опарин-Холдейн болжамын сынақ тәжібибемен дәлелдеген ғалым
А Э.Геккель В А.Левенгук С Миллер Д Л.Пастер Е Д.Тиндаль
21. Тіршіліктің табиғи теориясын тұжырымдады
А Дж Холдейн В А.Опарин С С.Миллер Д Ч Дарвин Е Д.Тиндаль
22. Тіршіліктің өлі табиғаттан пайда болу теориясы
А.Абиогенез В.Витализм С Протобионт Д.Генезис Е.Биогенез
23.Тіршілікке тән бастапқы ең қарапайым деңгей
А.Организмдік В.Жасушалық С.Ұлпалық Д.Мүшелік Е Молекулалық
24.Жер тарихының алғашқы кезеңіндетек химиялық эволюция жүріп отырғандығы туралы болжам жасаған.
А .А.Опарин В .Ф.Энгельс С. А.Северцов Д. В.Вернадский Е.В Докучаев
25. Тіршіліктің ең қарапайым эволюциялық өзгерістер байқалатын деңгейі
А .Молекулалық-генетикалық В.Жасушалық
С .Популяциялық-түрлік
Д .Мүшелік Е.Ұлпалық
ІІІ нұсқа
1.Генетикалық зерттеулер жүргізуге қолайлы жәндік
А)Шегіртке В) Дрозофила шыбыны С) өрмекші Д) Шаян Е) Қоныз
2.Ұқсас жұп хромосомалардың сәйкес бөліктерінің өзара айқасуы
А.Полимерия В.Кроссинговер С.Локус Д.Транслокация Е.Коньюгация
3.Организмге тән ішкі және сыртқы белгілерінің жиынтығы
А.Полимер В.Эпистаз С. Полимерия Д. Генотип Е.Фенотип
4.Хромосомалық теорияны жарыққа шығарды
А.К.Э.Коренс В.Г.Де Фриз С.Т.Морган Д.Э.Чермак Е.Г.Мендель
5.Бір-бірінен көп белгілерінде айырмашылығы бар дараларды будандастыру
А.Моногибридті В.Дигибридті С.Тригибридті Д.Полигибридті Е.Толымсыз
6.Гендердің хромосомаларда орналасатынын дәлелдеген
А.К.Коренс В.Ч.Дарвин С.А.Левенгук Д.И.Н.Вавилов Е.Т.Морган
7.Г.Мендельдің бірінші заңы
А.Біркелкілік В.Белгінің ажырауы С.тіркес тұқым қуалау Д.тәуелсіз таралу Е.толымсыз доминанттылық
8.Бір хромосоманың ішкі бөлігінің 180 градусқа өзгеруін хромосомалық мутацияның мына түріне жатқызамыз
А.Транслокация В.Дупликация С.Инверсия Д.Дефишенсия Е.Делеция
9.Сыртқы орта жағдайларының әсерінен организм фенотипінің өзгеруі
А.Генотиптік өзгергіштік В.Тұқымқуалайтын өзгергіштік С.Үйлесімді өзгергіштік Д.Модификациялық өзгергіштік Е.Мутациялық өзгергіштік
10.Тұқым қуаламайтын өзгергіштік
А.Генотиптік В.Комбинативтік С.Мутациялық Д.Модификациялық Е.Фенотиптік
11.Жасушалардағы хромосомалар санының өзгеруіне байланысты болатын өзгергіштік
А.Геномдық мутация В.Гендік мутация С.Цитоплазмалық мутация
Д.Мутагендер Е.Хромосомалық мутация
12.Мутация тудыратын факторлар
А.Полиплоидия В.Анеуплоидия С.Гетероплоидия Д.Мутагендер Е.Токсиндер
13.Тұқым қуалайтын өзгергіштіктегі ұқсас қатарлар» заңын ашқан ғалым
А.Н.Вавилов В.Г.Морган С.У.Бэтсон Д.Ч.Дарвин Е.Г.Мендель
14.Популяцияның генетикалық құрылымын зерттеген ғалым
А.У.Бэтсон В.В.Иогансен С.Н.И.Вавилов Д.Г.Морган Е.Г.Мендель
15.Алыстан будандастыру әдісімен дүние жүзінде алғаш алынды
А.Арқар-меринос қойы В.Көшім жылқысы С.Қазақтың ақбас сиыры
Д.Қостанай жылқысы Е.Қырдың қызыл сиыры
16.Биологиялық обьектілердің көмегімен адамға қажетті өнімдер өндіру
А.Микробиология В.Эволюция С.Морфология Д.Биотехнология Е.Экология
17.Генетика мен молекулалық биологияның жетістіктері негізінде қалыптасқан биология ғылымының жаңа бір саласы.
А.Эволюция В.Морфология С.Цитологиялық генетика Д.Генетикалық инженерия Е.Экология
18.Будан ұрпақтың белгі-қасиеттерінің ата-анасынан артық болуы
А.Инбридинг В.Гетерозис С.Аутбридинг Д.Мутагенез Е.Мутагендер
19.Жануарлар селекциясындағы негізгі әдіс
А.Автополиплоидия,туыстық
В.Туыстық емес,полиплоидия,аллополиплоидия
С.Жасанды,мутагенез
Д.Алыстан будандастыру, полиплоидия
Е.Туыстық, алыстан будандастыру, туыстық емес
20.Жер бетіндегі алғашқы организмдер
А.Полимерлер В.Мономерлер С.Коацерваттар Д.Протобионттар Е.Нуклеин қышқылы
21.Ағзадан кейінгі жоғары биологиялық жүйе
А.Молекулалық В.Жаратылымдық С.Жасушалық Д.Популяциялық Е.Биосфералық
22.Түйіршікті эндоплазмалық тор мембранасында орналасады
А.Рибосома В.Гиалоплазма С.Гольджи комплексі Д.Ядро Е.Лизосомалар
23 .Көздің жарық сәулесін қабылдайтын бөлігі
А.Тамырлы В Ақ қабық С.Соқыр дақ Д.Сары дақ Е.Торлы қабықша
24. Гиалоплазма
А.Цитоплазманың түпнегізі В.Мембрана жарғақшасы С.Эндоплазмалық тордың қуысы Д.Хлоропластың түпнегізі Е Лизосома жиынтығы
25.Эндоплазиалық тор бөлінеді
А.Түйіршікті ,тегіс В Қатпарлы С.Ұзын,қысқа Д.Бірыңғай Е.Тегіс.

4-нұсқа
А.Эндобионттар В.Эдафобустар С.Гидробионттар Д.Биотоптар Е.Аэробионттар
2.Көзге көрінбейтін,бірақ өсімдіктер мен жануарлардың ұлпаларының температураларын көтеретін сәулені
А.Инфрақызыл В.Ультрақызыл С.Көрінетін сәуле Д.Инфракүлгін Е.Ультракүлгін
3.Жер бетіндегі өркендері қыста үсіп қалатын,ал пиязшықтары сақталатын өсімдіктер
А.Эпифиттер В.Гемикриптофиттер С.Хамефиттер Д.Криптофиттер
Е.Фанерофиттер
4.Жер асты жер үсті мүшелері тегіс үсіп немесе қурап қалатын бір жылдық өсімдіктер
А.Эпифиттер В.Терофиттер С.Хамефиттер Д.Гемикриптофиттер Е.Фанерофиттер
5.»Әлем жаратылысының табиғи тарихы» еңбегін жазған ғалым
А.К.Линней В.Ж.Б.Ламарк С.С.Миллер Д.Ч.Дарвин Е.Э.Геккель
6.Биогеографияның негізін қалаған ғалым
А.К.Линней В.А.Гумбольдт С.Ч.Дарвин Д.Э.Геккель Е.Ж.Б.Ламарк
7.Популяция,бірлестіктер мен экожүйелер арасындағы қарым-қатынастар жиынтығын зерттейтін ғылым
А.Аутэкология В.Биоэкология С.Синэкология Д.Геоэкология Е.Биосфера
8.Экологиялық білімді игере отырып,табиғат қорларын тиімді пайдалануға жол ашу
А.Экологиялық саналылық В.Экологиялық сауаттылық С.Экологиялық мәдениет Д.Экологиялық этика Е.Экологиялық ойлау
9.Табиғатта адамның өзін-өзі ұстай білуі,мінез-құлық дағдыларын қатаң сақтауы
А.Экологиялық саналылық В.Экологиялық ойлау С.Экологиялық этика
Д.Экологиялық мәдениет Е.Экологиялық сауаттылық
10.Төменгі бөлігі суда болатын , грунтқа бекініп өсетін су өсімдіктері
А.Суккуленттер В.Ксерофиттер С.Гидрофиттер Д.Гигрофиттер Е.Мезофиттер
11.Құрлық немесе су үлескісінде мекендейтін барлық тірі ағзалардың жиынтығы
А.Биоценоз В.Тұқымтоп С.Табын Д.Популяция Е.Тұрақты үйір
12.Тірі ағзалардың бір-біріне өзара қолайлы жағдай туғызы отырып, селбесіп тіршілік етуі
А.Жыртқыштық В.Арамтамақтық С. Мутуализм Д.Бәсекелестік Е.Пәтерлестік
13.Бірге өмір сүрген түрдің біреуі пайда тауып ,екіншісі оған мән бермейтін өзара қатынас
А.Арамтамақтық В.Серіктестік ( комменсализм) С.Жыртқыштық
Д.Бәсекелестік Е.Пәтерлестік
14.Биоценоздың өздігінен реттелуінде маңызы зор өте кең таралған түрлерінің бірі
А.Арамтамақтық В.Серіктестік С.Бәсекелестік Д.Жыртқыштық Е.Пәтерлестік
15.Марқакөл мемлекеттік қорығы
А.Аралда В.Талас алатауында С.Оңт Алтайда Д.Алматы обл Е.Маңғыстауда
16.» Қызыл кітаптың» ең алғаш басылымы
А.1978ж В.1986ж С.1979ж Д.1981 ж Е.1976ж
17.Экожүйенің негізгі қасиеті
А.Тұрақтындыру В.Өздегінен реттелу С. Өзгерту Д.Бүлдіру Е.Сәйкестендіру
18.Экожүйеде түзілетін өсімдіктер мен жануарлар түрінің саны
А.Популяция тығыздығы В.Экожүйе С. Түр алуан түрлілігі
Д. Сукцессия Е.Биомасса
19.Биологиялық өнімділігі жоғары
А.Шөл экожүйесі В.Тундра экожүйесі С.Мұз экожүйесі
Д.Шөлейт экожүйесі Е.Тропиктік орман экожүйесі
20.Эндоплазмалық торды алғаш ашқан ғалым кім.
А.К.Шмид В.Р.Вирхов С.К.Портер Д.Ф.Фриш Е.Т.Шванн
21.АТФ молекуласының атқаратын қызметі
А.Энергетикалық В.Өзгергіштік С.Құрылыстық Д.Ақпараттық Е.Тасымалдық.
22.Энергия көзі –АТФ молекуласын синтездейді.
А.Пластидтер В.Лизосома С.Митохондрия Д.Жасушалық жарғақша
Е.Вакуольдер
23.Мембранасыз органоид
А.Гольджи жиынтығы. В.Пластид С.Ядро Д.Рибосома Е.Митохондрия
24.Өсімдіктер мен жануарлар жасушасының цитоплазмасындағы сұйыққа толы қуыс.
А.Пластид В.Вакуоль С.Рибосома Д.Митохондрия Е.Лизосома
25.Қоршаған ортаның бұзылуына байланысты жасуша құрылымының өзгеруін ,қауіпті аурулардың пайда болуын алдын алу шараларын қарастырады.
А.Молекулалақ биология В.Цитогенетикалық С.Цитохимия Д.Цитология Е Цитогенетика.