Ашык сабак М?сін ?нері
Сабақтың тақырыбы: Мүсін өнері. Құстарды мүсіндеймізСабақтың мақсаты:а) білімділігі: Оқушылардың мүсін өнері туралы түсініктерін кеңейту.ә)тәрбиелігі: Мүсін өнерінің айырықша туындыларын көрсете отырып, оқуышыларға эстетикалық тәрбие беру.б)дамытушылығы:сұрақтар арқылы оқушылардың дүниетанымын, шығармашылық қабілеттерін байқау, дамыту.Типі: Жаңа білімді меңгертуӘдісі: Сұрақ-жауап, топпен жұмыс, түсіндіру.Көрнекілігі: Түрлі мүсін үлгілері, фотосуреттер, Сабақтың барысы:
Жоспар
1. Мүсін өнерінің шығу тарихы.
2.Мүсін өнерінің түрлері
3.Мүсін өнерінің маңызы және қоғамда алатын орны.
4. Жаңа терминдерге түсінік беру.
5.Мүсінді орындау технологиясы.
6.Қазақстандағы атақты мүсіншілермен таныстыру.
7.Қорытынды
І Ұйымдастыру кезеңі
А ) Оқушылардың сабаққа дайындықтарын тексеру.
Ә ) Бір-біріне мейірімділік,жылулық, жақсылық тілеу.
Ынталандыру кезеңі
ІІІ. Білімді жан-жақты тексерту
а) Өткен тақырыпқа байланысты топтарға сұрақ қойып, жауап алу. О0ушыларды екі топқа бөлу: Жұмыр топ, Бедерлі топ.
І топ. Перспектива сөзі нені білдіреді? Перспектива латын сөзінен аударғанда «арғы-бергі» айқын көру деген мағынаны білдіреді.
Көкжиек сызығы деп қандай сызықты айтамыз? Көз жиегіндегі түзу сызықты көкжиек сызығы дейміз.
ІІ топ. Заттың көкжиек сызығынан төмен немесе жоғары тұрғанын қалай анықтауға болады?
ІІІ топ. Перспектива түрлерін ата? Сызықтық, ауалық, кеңістік.
ә) Оқушылардың жұмысын тексеріп бағалау.
ІҮ. Жаңа сабаққа дайындық
Оқушыларға бүгінгі сабақта қандай тақырып өтетінімізді түсіндіріру.
Құрал жабдықтарын түгендеу.
Картон, су, пластелин, кол суртетін сүлгі.
Ой қозғауБейбітшілік құсы деп, айтады оны баршажұрт. (көгершін)Қайталап әнімді, көктемде ән салам (көкек)Су бетін сызып, аққұман жүр жүзіп. (аққу)Қосқанатын иіп ап,Жарға келіп қонады.Қара киім киіп ап,Балшықтан үй соғады. (қарлығаш)Бірқұс бар, үлпілдеген жүні жұмсақ,Тұяғы бейне болат алмас пышақ.Тұмсығы имек көрмейді күндіз көзі,Шарықтап көкті кезіп, түнде ұшады. (үкі)Биік шыңда тұрады,Қалықтайды төбеңде.Көз тастайды қырағы,Қонбайды ол төменге (бүркіт)
Барлығының жауабын таптыңыздар. Енді осы жұмбақтардың жауабын не деп атаймыз.Құстар. Олай болса жаңа сабағымыз Құстарды мүсіндейміз
Ү.Жаңа сабақ
Балалар жалпы мүсіндеу өнеріне тоқталып өтейік. Қандай атақты мүсіншілер бар екен олардың еңбектері қандай сол жөнінде тоқталып өтейік. Соның ішінде құстарды мүсіндеу жолдарын қарастырамыз.
Мүсіннің шығу тарихы Қазақстан аумағында ежелгі мүсін өнері ескерткіштері тас дәуірінде пайда болған. Бұл тас мүсін – Балбалтастар. Оны жасауға сопақ пішінді тастарды іріктеп алған. Олар: Орталық Қазақстан, Жетісу өңірінде көп кездеседі. Ертеректегі тас мүсіндер жалпақ, әрі көлемді болып келеді. Одан кейінгілері жұмырлы мүсін болып келеді.Мүсіндеу өнері-көркем өнерідің бір түрі. Мүсіндеудің графика мен кескіндемеден айырмашылығы кескіннің барлық жағынан анық көрсетілуі.. Ал мүсінді тек бір қырынан көреміз.
Мүсіндеудің түрлері:
1.жұмыр мүсіндеу- 2.рельеф (бедерлі) Мүсінде адам сомдаудың өзі бірнеше түрге бөлінеді: бюст-кеуделік мүсін; статуя-адам денесінің тұтастай тұлғалақ сомдалуы; көп тұлғалы композиция-бірнеше адам тобын сомдаған мүсіндік көркем шығарма. Релефь тек бір жағынан қарағанда жақсы көрінетін жазықтық бетіндегі мүсіндік бейне. Релефь екі түрге бөлінеді: яғни жартылай сомдалған нәрсе жазықтың жартысынан көбірек дөңестеу шығып тұрса горельеф деп аталады.Қазақстанның атақты мүсіншілерімен таныс болайық.
Мысалы: Хакімжан Наурызбаев (27.08.1925 жылы туған, қазіргі Қостанай облысы, Ленин ауданы) —қазақтың тұңғыш кәсіпқой мүсіншісі, қазақ халқының көрнекті қайраткері, А.Иманов, Ж.Жабаев, А,Құнанбаевтың монументалды бюстері шықты.
Шота Уалиханов, Малбағар Меңдіқұлов, Төлеген Досмағамбетов, Ескен Сергебаев,
2.рельеф.(бедерлі)
Монументтік мүсіндеу – бұл ұлы адамдардың немесе тарихи оқиғаларға орнатылған, асқақ, келісті ескерткіштер.
Монументті – сәндік шығармалар әдетте жеке ансамбльдің, алаңның немесе демалыс орындарының сәулетті ккомпозициясының жиынтығы болып табылады.
Жаңа терминдерге түсінік беру.
Анималистік жанр-(латынның . Жануар ) дүниесін бейнелеу өнері.
Анималист мүсінші–Жануарларды бейнелейтін мүсінші.
-Құстар туралы кім,не біледі?
-Құстардың екі қанаты және екі аяғы бар. Денесі мамықпен жабылған.Құстардың қанаты қауырсындардан тұрады.Мамығы құстарды суықтан,ыстықтан және зақымданудан қорғайды.
Құстардың түрі көп. Олардың бәрі ұя жасап, жұмыртқа салады. Жұмыртқадан балапан басып шығарады.Бүкіл жаз бойы құстар балапандарын ұсақ жәндіктермен қоректендіреді. Осы кезде олар көптегенөсімдіктерге зиянды жәндіктерді құртады.Сол арқылы олар табиғатқа пайда келтіреді.Құстар өсімдіктердің жемістері мен тұқымдарын да қорек етеді.
-Үйрек , үкі, сарышымшық, торғайдың суретіне қарап не айтуға болады?
-Құстар туралы не білесіндер? Айналамызда қаншама құс өмір сүреді?
(Оқушылар құстарды атап шығады.)
-Жер бетінде құстардың түрі өте көп.Оларды үй құстары, жыл құстары, жыртқыш құстар деп бөлуге болады.
-Адамдар үй құстарын не үшін ұстайды?Олар не жейді?
-Үй құстарының пайдасы мол.Адамдар оны жұмыртқасы, мамығы ,еті үшін ұстайды. Жер құрғаннан кейін үй құстарын далаға жібереді.Олар өсімдіктердің өткен жылғы тұқымдарын,құрттарды тауып жейді.Бірақ бұл қорек жеткіліксіз,сондықтан оларға дән себеді. Көктемде тауықтар,қаздар,үйректер,күркетауықтар жұмыртқа басады. Жұмыртқадан балапан шығады.
ТОПТАУ: Бүркіт,жапалақ,үкі,кезқұйрық –жыртқыш құстар.
Сауысқан,ұзақ,қарға,торғай, көкшымшық-жыл құстары.
Үйрек,қаз, тауық, күркетауық- үй құстары.
- Олардың айырмашылығын......айтады.
Балалар бәріміз бері қарап бейнелеу өнерінің түрлері арқылы «өрнек» деген сөзжұмбақ шешіп көрейік.
Қағаз немесе картон бетіне карандаш, қылқаламмен ,тушьпен салынған суреттер қалай аталады? (графика)
Латынның Скулптура дегенсөзі «қашап жасау» деген мағынаны білдіріреді Қалай аталады? (мүсін)
Архитектура деген сөз грек тілінен аударғанда қандай мағынаны білдіреді.(Сәулет өнері)
Тірі жазу немесе өмірдегідей бейнелеу деген мағынаны білдіреді сол қалай аталады? (кескіндеме)
ҮІ. Машықтық жұмыс.
1.Ермексазбен жұмыс істеу техникасының ерекшеліктерін түсіндіру.
2.Плакат бойынша үй жануарларының анатомиясын таныстыру.
3. «Құстарды мүсіндейміз.» Екі топқа үй құстары мен жыртқыш құстарды мүсіндейміз.
4.Құстар туралы әңгіме.сұрақ- жауап, жұмбақтар шешіп алу
5.Сергіту сәті: Көгершін әнін орындау.
6. Машықтық жұмы с барысында пайдалы кеңес.
Техника қауіпсіздігін айту.қамырмен,ермексазбен жұмы сістеу кезіндегі.
ҮІІ. Түсінігін тексеруІ топ. Мүсін өнері .Жануарларды бейнелейтін жанр қалайаталады?
ІІ топ. Мүсін өнерінің тарихы туралы не айтасың. Мүсін нешеге бөлінеді?
ІІІ топ. Жұмыр мүсін дегеніміз не? Бедерлі мүсінше?
ҮІІІ.Сабақты қорыту. Оқушылардың жұмыстарын тексеріп,сұрақ қою арқылы түсініктерін тексеру, өз жұмыстарын қалай қай әдіс пен мүсіндегенін сұрап бағалау.Оқушылардың жұмыстарын салыстырып қателерін айту.
ІХ.Үйге тапсырма. Мүсіндеу