Статья на тему Федераль д??л?т белем бир? стандартларын тормышка ашыруда тал?пл?ре

Муниципаль м‰кт‰пк‰ч‰ белем бир_ учреждениесе “Шатлык” балалар бакчасы



Федераль д‰_л‰т белем бир_ стандартларын тормышка ашыруда тал‰пл‰ре












Т‰рбияче: Нуриева Г Р.



Федераль д‰_л‰т белем бир_ стандартларын тормышка ашыруда тал‰пл‰р

    Базар икътисадыныS б_генге тал‰пл‰ре k‰м м‰гъл_мати G‰мгыятьнеS тиз темплар бел‰н формалашуы м‰гариф системасы алдында яшь буынга белем бир_ максатын k‰м бурычларын, форма k‰м эчт‰леген тамырыннан _зг‰рт_ м‰сь‰л‰сен куйды. Россия педагоглары, заман тал‰пл‰рен иск‰ алып, беренче м‰рт‰б‰ буларак, бала ш‰хесе _сешен – белем бир_неS м‰гън‰се k‰м максаты диг‰н фикерг‰ килдел‰р. М‰гариф системасындагы яSалыкларны тормышка ашыру ™чен бакча балаларына белем-т‰рбия бир_д‰ яSа федераль д‰_л‰т тал‰пл‰ре куелса, шуныS д‰вамчысы буларак укучыларга белем бир_неS  икенче буын д‰_л‰т стандартлары (ФГОС) т™зелде.
     ЯSа федераль д‰_л‰т м‰гариф стандартына (ФГОС) к_ч_ РФ х™к_м‰т башлыгы  Д.МедведевныS “БезнеS яSа м‰кт‰п” милли м‰гариф инициативасы юн‰лешл‰ренеS берсе булып тора. ЯSа стандартныS гам‰лд‰гесенн‰н аермасы  бала ш‰хесенеS игътибар _з‰ген‰ куелуында. Ул белем бир_неS н‰тиG‰лелеген‰ й™з тота – укучы конкрет дисциплиналар буенча белем алып кына калмый, ‰ аларны к™нд‰лек тормышта, алга таба укуында файдаланырга да ™йр‰н‰.
     Элект‰ м‰кт‰п-бакча  программаларында _зг‰решл‰р булгалап тора иде. Тик алар ничектер тавыш-тынсызгына кабул ителеп, эшл‰п кит‰ тордылар. € бу яSа стандарт диг‰нн‰ре Россияд‰ яш‰_че бер ген‰ кешене д‰ битараф калдырмыйча, к_пл‰рнеS к_Sелен‰ борчу салды.  Шул ис‰пт‰н, ‰ти-‰нил‰р, т‰рбиячел‰р, укытучылар алдына яSа бурычлар куйды.          
Тормыш бит ул бер урында гына тормый. Галимн‰р яSа ачышлар ясый, инженерлар яSа технологиял‰р эшл‰п чыгара, тарих та _зг‰р‰. ШуSа к_р‰ укыту системасына да _зг‰решл‰р кертеп тору кир‰к. Ел саен элеккеге программаларга яSа ф‰нн‰р, д‰ресл‰р ген‰ ™ст‰п барсак, балаларыбыз м‰кт‰пт‰н чыкмыйча укырлар иде.
ЯSа стандартларны эшл‰п чыгарганда укучыларыбызга заманча белем бир_ ™чен беренче чиратта н‰рс‰ кир‰клеге ачыкланды. Узган уку елында илебез башлангыч м‰кт‰пл‰ренд‰  ул стандартлар эксперимент узды. Эксперимент барышында стандартларныS кимчелекл‰ред‰ ачыкланды k‰м ‰ле тагын ачыкланачак. €лб‰тт‰, аларны булдырмау ™стенд‰ даими эш алып барыла. Шулай да Gитешсезлекл‰рг‰ караганда уSай яклары к_бр‰к диг‰н н‰тиG‰г‰ киленде. Тестлар балаларныS белем д‰р‰G‰се берм‰-бер _с_ен, логик фикер й™ртерг‰ ™йр‰н_л‰ре, максатка ирешерг‰ омтылышлары барлыкка кил_ен к_рс‰тте.
Элек ™ст‰н м‰гариф министрлыгы т™шерг‰н укыту программасын Gит‰кчел‰рд‰, укытучылар да т™г‰л _т‰п барырга тиешл‰р иде. Х‰зер ис‰ k‰р м‰кт‰п шушы яSа стандартлар нигезенд‰ _з программасын эшл‰п чыгарырга, м‰кт‰пнеS юн‰лешен билгел‰рг‰ тиеш булачак. СтандартларныS иS аек язылган урыны – укыту максатлары k‰м н‰тиG‰л‰редер, м™гаен. € м‰гариф учреждениесе шушы н‰тиG‰л‰рг‰ ничек иреш_ юлларын ирекле р‰вешт‰ _зе билгел‰яч‰к.
          Узган уку елыннан м‰кт‰пл‰рд‰ башлангыч белем бир_неS яSа стандартлары  тулы к™чен‰ эшл‰де, ‰ балалар бакчаларында ™лешч‰ ген‰ ™йр‰нелеп, аерым эксперименталь площадкаларда гына эш барды. Моннан шуны аSларга кир‰к,  яSа стандартлар м‰кт‰пнеS эчке “байлыгына” Gитди тал‰пл‰р куя, уку предметыныS реаль тормыш бел‰н б‰йле булуын да аерым игътибарга ала. М‰с‰л‰н, уку д‰ресенеS т™п максаты минутына нич‰ с_з уку т_гел, ‰ текстны аSлап уку k‰м аSа анализ ясый бел_. Бу ис‰ укытучыга да. €ти-‰ниг‰ д‰ тулысынча эш алымын _зг‰ртерг‰, психологик яктан яраклашырга кир‰к диг‰нне аSлата. Ш‰хес т‰рбиял‰_, б‰л‰к‰йд‰н _к баланы ш‰хес итеп к_р_, аныS с‰л‰тен к_р‰ бел_, аны _стер_г‰ ярд‰м ит_, иGади баскычка к_т‰р_, ягъни  баланы укырга, язарга, санарга гына ™йр‰т_ т_гел, ‰ универсаль уку к_некм‰л‰ре формалаштыру, проект эшч‰нлегенеS эксперты, Gит‰кчесе булу –  б_генге к™нд‰ k‰рберебез алдында торган бурыч.
Тормыш алга бара, _с‰, _зг‰р‰. ЯSа иGтимагый k‰м икътисади шартлар м‰гариф системасын _зг‰ртеп коруга китерде. М‰гариф системасындагы яSалыклар (ФГОС, ФГТ) педагогик системаныS структурасын федераль тал‰пл‰р буенча _зг‰рт_не тал‰п ит‰. Бу тал‰пл‰р буенча м‰кт‰пк‰ч‰ балалар учреждениел‰ренд‰ т‰рбия м‰сь‰л‰л‰рен‰ нык игътибар ит_ сорала. Ч™нки м‰кт‰пк‰ч‰ яшь – ш‰хеснеS _сешенд‰ иS м™kим чор. Бу чорда бала _зен чолгап алган тир‰лек, кешел‰р, табигать д™ньясы бел‰н таныша, аралаша башлый. СабыйныS д™ньяны танып бел_е гам‰лг‰ ашырыла, _зен кызыксындырган “чиксез” сорауларына Gавап эзли, Gавап таптыра. Н‰къ мен‰ шушы чорда н‰ни кешенеS ш‰хес булып формалаша башлавында беренче адымнар ясала.
       Федераль тал‰пл‰р буенча, балалар бакчасында т‰рбиячел‰р, иS беренче, баланы  Ш€ХЕС  итеп т‰рбиял‰рг‰, аныS индивидуаль _зенч‰лекл‰рен иск‰ алырга, кызыксынучанлык, хисси, иGади фикерл‰_ д‰р‰G‰сен _стерерг‰, акыл хезм‰те ™чен кир‰кле шартлар, мохит тудырырга, аSа к_некм‰л‰р бирерг‰, эшк‰ ™йр‰терг‰ тиеш. Аннан соS гына балаларга белем бир_ ™стенд‰ эшл‰рг‰ диг‰н аSлатмалар тора.
          Шушы тал‰пл‰рне тормышка ашыру ™чен бала иS элек _з фикерен булдырырга k‰м аны курыкмыйча д™рес, аSлаешлы с™йл‰м бел‰н ‰йтеп бир‰ белерг‰ тиеш. Балаларны кечкен‰д‰н _к _з туган теленд‰ с™йл‰шерг‰, аралашырга ™йр‰т_-б_генге к™ннеS иS м™kим бурычы.
Шулай булгач, заманча стандартларныS м‰кт‰п-бакча  баласына заманча тал‰пл‰р куюын k‰рберебез аSларга тиеш. Ч™нки компьютерлар б‰л‰к‰чл‰рнеS якын дустына ‰верел‰ч‰к. Алар инде иншалар, диктантлар бел‰н берг‰ смс-х‰б‰рл‰р, электрон хатлар да яза белерг‰ тиеш. Д_ртенче сыйныф укучысы компьютерда, рус теленн‰н тыш, чит телд‰ д‰ текстлар Gыярга ™йр‰нерг‰ тиеш була. Кыскасы, без яраткан акбур бел‰н бетергеч янында флэшка, видеокамера k‰м диктофонныS да урын алуы к™тел‰.
Балалар бакчасында т‰рбия эше эчт‰леген яSарта бару, инновацион технологиял‰рне куллану-тормыш тал‰бе. Б_ген т‰рбия эчт‰леге к_пкырлы k‰м ул _зен‰ т_б‰нд‰ге ™стенлекле юн‰лешл‰рне берл‰штер‰: балаларныS физик k‰м ‰хлакый с‰лам‰тлеген саклау, ныгыту, интеллектуаль т‰рбия бир_ k‰м _стер_, ш‰хест‰ культуралылык сыйфатлары k‰м рухи кыймм‰тл‰р булдыру; гражданлык т‰рбиясе k‰м патриотик т‰рбия бир_, гаил‰неS ш‰G‰р‰сен ™йр‰н_, т™рле Gенест‰ге балаларныS _зара дустан‰ м™н‰с‰б‰те k.б.
БезнеS балалар бакчасы коллективы т‰рбия эшч‰нлеге эчт‰леген гам‰лг‰ ашырырга ярд‰м ит‰рлек педагогик технологиял‰рне, гад‰ти булмаган технологиял‰р, милли белем k‰м т‰рбия бир_ технологиял‰ре, телевизион технологиял‰р, стандарт булмаган технологиял‰р, ФГТ тал‰пл‰рен ™йр‰неп балаларга т‰рбия-белем бир‰л‰р, эш т‰Gриб‰л‰рен _зара ™йр‰н‰л‰р, ‰ти-‰нил‰рг‰ д‰ Gиткер‰л‰р. БезнеS коллектив k‰р т‰рбияче яшь буынны т‰рбиял‰_ процессы заман тал‰пл‰рен‰ Gавап бирерлек итеп оештырылган да гына яSа ш‰хес т‰рбиял‰рг‰ м™мкинлеген аSлап эш ит‰.
ФГОС буенча _сеш юн‰лешл‰ре:
Социаль – аралашу _сеше
Танып – бел_ _сеше
С™йл‰м _сеше
Эстетик – с‰нгать _сеше
Физик _сеш
Д™рес, бар эшнед‰ санап бетереп булмый. €мма минем ‰йт‰сем килг‰н с_зем бер. Без -  укытучылар, т‰рбиячел‰р, ‰ти-‰нил‰р – барыбыз да бала т‰рбиял‰_чел‰р, _зебез ™чен кил‰ч‰к ‰зерлибез. Шулай булгач,  кил‰ч‰гебез матур, ™метле, ышанычлы кулларда булсын дис‰к, д™ньяга аSлы карашлы, аек фикер й™рт‰ белг‰н, кулыннан эш килг‰н,  алдан к_р‰ бел‰ торган, ш‰фкатьле, хезм‰т яратучы, сау-с‰лам‰т балалар _стерик. МоныS ™чен, ‰лб‰тт‰, хезм‰тк‰ ™йр‰т_неS  бар т™рен практик кулланугына – ныклы фундамент булып тора. Барыгызга да шушы фундаментны нык т™з_д‰ с‰лам‰тлек, сабырлык, тигезлек телим.


15