Буынтыгаяклылырны? к?пт?рлелеге темасына д?рес эшк?ртм?се


Биология дәресләрендә электрон белем ресурслары (ЭОР, ФЦИОР) кулану.
Компьютер технологиясеннән нәтиҗәле файдалану-хәзерге көндә укыту методикасының мөһим бурычы. Яңа төр эшчәнлек, компьютерны “йөгәнле белүгә”кызыксыну булдыру бәрабәренә укытуның сыйфатын күтәрүгә ирешү –компьютер технологиясенең иң өстенлекне ягы. Биология дәресләрендә компьютер куллану укучыларның актив һәм аңлап эшләвен тәэмин итүнең яңа алымы булып, дәресне тагын да күрсәтмәле итә.
Беренчедән, укучыларда фәнне өйрәнүгә кызыксыну уяту.
Шәхес тәрбияләү;
Фикерләү сәләтен үстерү;
Эстетик тәрбия бирү;
Информацион культура тәрбияләү;
Укытуның сыйфатын күтәрү;
Предметара бәйләнеш булдыру;
Укучыларда эзләнү-тикшеренү теләге уятуда информацион технологияләрнең йогынтысы зур.
Эзләнү-тикшеренү өстендә эшләгәндә, укучыларга еш кына иҗади өй эшләре бирәм, яисә реферат, дәрескә өстәмә материаллар, презентацияләр ясап алып килергә кушам.
Биология-химия дәресләрендә һәм бу фәнгә кагылышлы булган класстан тыш чараларда интернет- чыганаклардан актив файдаланам .
Кыскасы, укытуда мәгълүмати-компьютер технологияләреннән файдалану укучының төрле яклап үсешен тәэмин итә һәм уку сыйфатын яхшырта, мәктәп тәмамлап чыгучыларны мәгълүмати җәмгыять шартларында яшәргә әзерли.
Дәрестә файдаланган электрон белем ресурсларының (ЭОР) интернет - адреслары
http://school-collection.edu.ru/http://school-collection.edu.ru/catalog/res/7b16edc8-0a01-022a-008d-22801e38405e/view/ (дафния)
http://school-collection.edu.ru/catalog/res/7b16ef6b-0a01-022a-0081-018bfbc6427d/view/ (үрчү)
http://school-collection.edu.ru/catalog/res/7b16efa4-0a01-022a-0017-e6157c5b7823/view/ (диңгез чикләвекчеге)
http://school-collection.edu.ru/catalog/res/7b16ecde-0a01-022a-0151-18a79d8039ca/view/ (краб)
http://school-collection.edu.ru/catalog/res/7b16ed30-0a01-022a-01e7-d503988cd0d7/view/ (рак)
http://school-collection.edu.ru/catalog/res/7b16ed9d-0a01-022a-00dd-89f947c05aed/view/ (циклоп)
http://school-collection.edu.ru/catalog/res/7b16ee47-0a01-022a-0041-f2278c2674af/view/ (промысл)
Тема: Кысласыманнарның күптөрлелеге, үрчүе һәм әһәмияте.
Максат: -Укучыларны кысласыманнарның күптөрлелеге, әһәмияте белән таныштыру;тереклек итү формаларының яшәү тирәлегенә бәйлелеген ачыклау;; дәреслек һәм укыту материаллары белән эшли белергә өйрәтү;
Балаларда анализлый белү, гомумиләштерү, нәтиҗә ясау, чагыштыра влу, коммуникатив аралаша белү күнекмәләре тәрбияләү; табигатькә сакчыл караш , сәламәт яшәеш рәвешенә хас гадәтләрне тәрбияләү.
Дәрес төре: дәрес-сәяхәт
Җиһазлау: ”Кысласыманнарның күптөрлелеге” дигән таблица,карточка-биремнәр, интернет челтәргә тоташтырылган компьютер.
Дәрес барышы:
1.Дәресне оештыру. Укучылар белән исәнләшү. “ Син миңа әйт, мин онытырмын; мина күрсәт-истә калдырырмын; үземә эшләргә бирсәң- өйрәнермен”( кытай халкының акыл иясе)
2. Оештыру өлеше.
Укытучы.Без кечкенәдән сәяхәт итәргә яратабыз. Бүген дә сезнең белән биологик маршрут буенча “Кысласыманнар” иленә сәяхәткә чыгабыз. Беренче эш итеп алдагы дәрестә алган белемнәребездән чыгып шушы таблицаны тутырырга кирәк
Беләм Белергә телим Белдем

Белемне тикшерү
Нинди фикерләр дөрес? ( дәреслек белән эшләү) 150 бит.(1.1,4,6,7,10,11)
Карточкалар белән эшләү, тикшерү (төшеп калган сүзләрне куярга)
Буынтыгаяклылар тибына керүче класслар ______ ______. ________
Буынтыгаяклылырның күпчелегендә __________ симметрия
Кысланың тәне __________ һәм______________ өлешеннән тора
Буынтыгаяклыларның тән япмасы ______________
Кысланың сулыш органы________. Кысласыманнарның _______пар мыекчасы бар
Сизү органнары _______, _________ (Тикшерү, билгеләр кую)
Укытучы. Дәрестә нәрсә белергә телибез. Таблица тутыру
Беләм Белергә телим
Буынтыгаяклылар тибына керә, ике яклы симметрия, 5 пар йөрү аягы бар Нинди төрләре бар ?
Тәне 2 өлештән тора, сегментлардан тора, хитин тышча Кайда яши?
Кан әйләнеше-ачык., саңак белән сулый Яшәү рәвеше?
Бүлеп чыгару органы- яшел биз Табигатьтә һәм кеше тормышында роле нинди?

Дәреснең темасын китереп чыгару (Кысласыманнарның күптөрлелеге, үрчүе, әһәмияте)
Укытучы. Кысласыманнарның күптөрлелеге, әһәмияте белән танышу өчен без сезнең белән сәяхәткә чыгарбыз. Сәяхәтебезне өйдән башлыйк
---Кемнәрнең өендә аквариум бар? Анда нинди хайваннар яши?(балыклар) Алар нәрсә белән туклана?(укучыларның фикерләре тыңланыла) Балык азыгы итеп кысласыманнар – Дафнияләрне кулланалар. Аквариумда шулай ук кысласыманнарда яшәргә мөмкин икән.(зәңгәр кысла, елга кысласы, краб, креветка).
Коры җирдә яшәүче кыргаякларны да очратырга мөмкин. Алар дымлы урыннарны бик яраталар, яшерен тереклек итәләр, төнлә актив. Үсемлек калдыклары белән тукланалар, кайчак туклану продуктларын бозалар.Шулай ук коры җирдә тереклек итүче крабларда бар. HYPERLINK "http://school-collection.edu.ru/catalog/res/7b16ecde-0a01-022a-0151-18a79d8039ca/view/(краб)"http://school-collection.edu.ru/catalog/res/7b16ecde-0a01-022a-0151-18a79d8039ca/view/(краб)
Укытучы.Сәяхәтебезне дәвам итик . Без сезнең белән елга буена килеп җиттек. Әйдәгез хәзер су коенып алыйк. (Физкультминут) Суга кергәнче кул- битләрне юабыз, чумабыз, йөзәбез. -Су коенганда елгада нинди кысласыманнар очрады. (Укучылар фикере: Елга кысласы, су ишәге, шитен, дафния, циклоп ) http://school-collection.edu.ru/catalog/res/7b16edc8-0a01-022a-008d-22801e38405e/view/(дафния) http://school-collection.edu.ru/catalog/res/7b16ed30-0a01-022a-01e7-d503988cd0d7/view/ (рак) http://school-collection.edu.ru/catalog/res/7b16ed9d-0a01-022a-00dd-89f947c05aed/view/ (циклоп)
Укытучы.Елга буйлап киттек. Тукталышыбыз- диңгез. Нинди диңгезләр беләсез? (Азов, Кызыл диңгез,Кара диңгез) Диңгездә нинди кысласыманнар яши соң? Дәреслектәге рәсемнән карап әйтегез әле ( диңгез чикләвекләре, краб, омарлар,креветкалар). http://school -collection.edu.ru/catalog/res/7b16efa4-0a01-022a-0017-e6157c5b7823/view/ (диңгез чикләвекчеге)
Укытучы. Алдагы тукталышыбыз – Кысласыманнарның үрчүе һәм үсешеHYPERLINK "http://school-collection.edu.ru/catalog/res/7b16ef6b-0a01-022a-0081-018bfbc6427d/view/"http://school-collection.edu.ru/catalog/res/7b16ef6b-0a01-022a-0081-018bfbc6427d/view/(үрчү) Кысласыманнар- аерым җенеслеләр. Җенес диморфизмы – ана кысла ата кысладан тышкы кыяфәте буенча аерылып тора. Уылдыкларын корсак аякларына берегә, яшь кыслачыклар чыга, 10-12 көн шунда яшиләр. Коры җир краблары, үрчү өчен , диңгезгә китәләр.-личинкалары суда үсеш ала. Нәсел турында кайгыртучылары да бар. Кыслалар хитин япмаларын салып үрчиләр.
Ныгыту. Укытучы.Кысласыманнарның әһәмияте нәрсәдә соң? .(цор) Әйдәгез бергәләп әйтеп чыгыйк әле.(укучылар фикере тыңлана) http://school-collection.edu.ru/catalog/res/7b16ee47-0a01-022a-0041-f2278c2674af/view/ (промысл)
- Кеше өчен азык, матурлык өчен,
-Туклану чылбырының бер звеносы(балыклар, китлар), санитарлар, паразит яшәүчеләре бар, киң тасма суалчаннар, ришталарның арадаш хуҗалары.
Утрак яшәүчеләре утраучыклар хасил итеп суднолар йөрешенә комачаулый

Йомгаклау. Бүген без дәрестә нәрсә өйрәндек. (Таблица тутыру)
Беләм Белергә телим Белдем
Буынтыгаяклылар тибына керә, ике яклы симметрия, 5 пар йөрү аягы бар Нинди төрләре бар ? 35 меңгә якын төре. Түбән һәм югары төзелешлеләр
Тәне 2 өлештән тора, сегментлардан тора, хитин тышча Кайда яши? Коры җирдә, төче сулыкларда, диңгез- океаннарда
Кан әйләнеше-ачык., саңак белән сулый Яшәү рәвеше? Утрак һәм ирекле йөзүче,
паразитлар
Бүлеп чыгару органы- яшел биз Табигатьтә һәм кеше тормышында роле нинди? Туклану чылбырының бер звенасы, санитарлар
арадаш хуҗа.
Промысел(туклану), матурлык өчен
6. Өй эше. 1.Таблица тутырырга
Кысласыманнар Яшәү рәвеше, урыны Әһәмияте
2. Кызыл Китапка кергән кысласыманнарны өйрәнергә . 3.Кысласыманнарның саны арту яки кимү нәрсәгә бәйле?( информация әзерләргә. ( индивидуаль бирем) )










Рост численности популяции ракообразных - индикатор сейсмострессовых условий для рыб
Противофазность тенденций развития численности популяций раков и рыб наблюдалась и в Азовском регионе с 1955 г. по 1988 г. Усиление сейсмической активности в 1968-1969 гг. (шесть региональных землетрясений, два эпицентра которых находились в Азовском море) сопровождались последующим падением азовских рыб (азовских бычков, тарани, кефали и прочих рыб) и одновременным увеличением в три раза добычи раков. Даже одиночные землетрясения в 1973-1988 гг. сопровождались последующими увеличением добычи раков вдвое и спадом или стагнацией уловов рыб. Рост добычи раков в 1960-1961 гг., сопровождавшийся спадом уловов кефали и тарани, мог быть вызван последствиями сентябрьского землетрясения 1959 г. у посёлка Архипо-Осиповка. С 1988 г. данные стали несопоставимы из-за роста несанкционированной добычи раков.
lefttop
Отряд Равноногие
Отряд Разноногие

10 ногие