Ашы? саба? : Мыс пен мырыш

САБАҚТЫҢ ЖОСПАР КОНСПЕКТІ
Сынып 10
Күні 25.02.2017
Пән Химия
Пән мұғалімі: Аюуш Ж
Сабақтың тақырыбы: Мыс,мырыш және олардың қосылыстарыМақсаты:Білімділік: Оқушыларға d – элемент мыс пен мырыш атомдарының құрылысы мен кристалл торларының ерекшеліктері туралы білімді қалыптастыру; мыс ,мырыш, олардың табиғатта кездесуі, қасиеттері, қолданылуы, алынуы жайлы түсіндіру;
Тәрбиелік: d – элемент мыспен мырыш атомының құрылысы мен кристалл торларының ерекшеліктерін басқа элементтерден ажырата білу, Электрондық формуласын құрастыру, жеке атомға сипаттама беру, әр топтың атомдарының айырмашылығын түсіндіре білу, қорытынды жасау, жүйенің сөздік қорын молайту білім – білік дағдыларын дамытуға көмектесу
Дамытушылық: сабақ уақытын бағалауға үйрету, еңбекқорлыққа және пәнге деген қызығушылығын арттыру..Міндеттері:1. Өтілген тақырыптар бойынша әр оқушыға жекелей тапсырмалар беріп нәтижелі жұмыс ұйымдастыру;2. Топ арқылы нәтижеге жетуге ұмтылу жағдайын туғызу;3. Қорытындылау тақырыптары бойынша түрлі қызықты сұрақтар қою арқылы оқушылардың қызығушылығын қолдап отыру;4. Өз жұмысына баға беруді ұйымдастыруКөрнекіліктері: интерактивті тақта Сабақ типі: «Топпен жұмыс» ойынының желісінде қорытынды сабақ
Сабақтың түрі: ойын түрінде
Сабақтың әдіс-тәсілдері: жеке тапсырма беру, іздендіру.
Құрал – жабдықтар: интерактивтик такта ,кесте картошкалар
Оқушылардың жұмыс формасы: өзбеттерімен жұмыс істеу
САБАҚ ҚҰРЫЛЫМЫ ЖӘНЕ БАРЫСЫ
№ Сабақ кезеңі Мұғалім әрекеті
Оқушы әрекеті Уақыт
1 I.Ұйымдастыру кезеңі және сабақ басталуы Сәлемдесу, оқушыларды сабаққа бағыттау, сабақты өткізу формасын түсіндіру Мұғаліммен амандасу сынып тазалығына көңіл бөлу,саббаққа дайындалу. 1 мин
2 Мотивациялық Мысалы, жаңа білімді меңгеруде табыс тілеу, жоғары нәтижелерді көрсету және алдағы уақытта химия сабағында өзін жақсы таныту. Жаңа тақырыпты өздеріне қабылдау білімді меңгере алу тақырыпты толық меңгеру 2мин
3 Сабақ мақсаты мен міндеттерін қою 1. Өтілген тақырыптар бойынша әр оқушыға жекелей тапсырмалар беріп нәтижелі жұмыс ұйымдастыру;2. Сайыс арқылы нәтижеге жетуге ұмтылу жағдайынтуғызу;3. Қорытындылау тақырыптары бойынша түрлі қызықты сұрақтар қою арқылы оқушылардың қызығушылығын қолдап отыру;4. Өз жұмысына баға беруді ұйымдастыру Мақсаты мен міндетті ойларына тоқу 1 мин
4 Негізгі білім көкейтестігі Жалпылау, қайталау, өткен материалды жүйелендіру Өткен тарауды қайталау 5 V. Үй тапсырмасын тексеру Сыныпты топқа бөліп топ басшыларын сайлап бағалау парағымен түсіндіріп бағалау парағын топ басына беру.
Фронтал сұрау
1. d – элементке қандай элементтер жатады.
2. Ауыспалы элементтер дегеніміз не?
Сөз жұмбақ шешу
1). І топтағы d – элемент
2). Сұйық метал
3). Ең қатты металл
4). Зергерлік бұйым
жасайтын металл
5). Темірдің құймасы
Кортошка №1
Тақтада бір оқушы есеп шығарады.
Айналымдарды жүзеге асыру бойынша
Жауабы
1. Мыс,мырыш,хром,темір
2. периодтарда d – элементтер типтік металдар мен типтік бейметалдар арасында орналасқандықтан оларды ауыспалы элементтер деп атаймыз.
Шешуі
м ы с
с ы н а п
х р о м
а л т ы н
ш о й ы н
10мин
6 VІ.Жаңа материалды оқу. Топпен жұмыс.
Оқушылардың алдында конвертте жасырылған төмендегі сұрақтар болады сол конверттерді кезең бойынша ашылып жауап беріп отырылады.
ПИРАМИДА
Оқушылар «Пирамида» ішіндегі элемент таңбаларын пайдаланып, оксидтердің формулаларын құрастыру керек.
1.“ Менің мекен жайым қандай?”
Кесте бойынша сол элементке сипаттама беріңіз.
І топ мыс ІІ топ: мырыш
1.Химиялық таңбасы, аталуы
2.Химиялық элементтің периодтық жүйедегі орны, салыстырмалы атомдық массасы
3. Атом құрамы, құрылысы
4. Қасиеті
5. Оксид, гидроксид, ұшқыш сутекті қосылыстарының формуласы
2.Алынуы
Кенді өртеу арқылы:
2ZnS + 3O2 → 2ZnO + 2SO2
Көміртекпен тотықсыздандыру:
ZnO+ C → Zn + CO
Гидрометалургия арқылы:
ZnO + H2SO 4 → ZnSO4 + H2O
Электролиз кезінде түзімді:
2ZnSO4 + 2H2O →3Zn + 2H2SO4 + O2↑
3. Физикалық -химиялық қасиеттері
Видео көрсету мыстың күкірт қышқылымен әрекеттесуі тақтада реакция теңдеуін жазу.
4. Қолданылуы, табиғатта таралуы
5. Қосылыстары
1-тапсырма
CaO, ZnO ,AI2 O3, MqO
SO2 ,P2 O5 ,CuO, Na2 O, BaO
2 тапсырма
Химиялық таңбасы Cu Zn
I Б IIБ
4 4
29 30
64 65
Cu(OH)2 Zn(OH)2
Тотығу дәрежесі: +2
+1, Сu2О ; ZnO
+2 СuО
тұрақсыз
+3  Сu2О3
Атомдық құрлысын екі оқушы тақтада жазады.
+30 Zn 1 s 2 2s 2 2p 6 3s 2 sp6 3d 10 4s2
+29Сu1 s 2 2s 2 2p 6 3s 2 sp6 3d 10 4s1
1-оқушы тақтада жазу.
Zn + Cl 2 → Zn Cl2
2Zn + O2 → 2 ZnO
Zn + S → ZnS
Zn + H2 O → ZnO + H2 ↑
Zn +2H Cl → ZnCl 2 + H2
Zn + 2 Na OH→ Na 2 ZnO2 + H2
(крист ) натрий цинкаты
2-оқушы тақтада жазады
Сu + Cl 2 → Cu Cl2
2Cu+ O2 → 2 CuO
Cu + S → CuS
Cu+H2SO4=CuSO4+SO2+2H2O
Биологиялық маңызы жайлы бір оқушы призентатция
жасап келіп түсіндіру.
20мин
7 VIІ. Қорытынды Металл атауы Атқаратын қызметі Туғызатын ауру түрлері
Мыс Мыс пен құймаларының бактерицидтілігі туралы қасиеті адамдарға ерте кезден белгілі.Мыс ыдыстармен тамақ ішу т.б
Қан түзу процесіне қатысады,тотығу процесін күшейтетін көптеген ферменттердің құрамына кіреді,көмірсу алмасуын,гемоглобин және майлар синтезін,витаминдердің түзілуін қамтамасыз етеді.
Өсімдіктерде фотосинтез процесіне қатысатын маңызды микроэлементтердің бірі,өсімдіктердің азотты сіңіруіне әсер етеді.
Мыс жетіспесе мыс жеткіліксіз анемия қаназдық ауруы пайда болады. Ұлпалардың  қалыпты дамуы нашарлайды.Көздің қалыпты көруі бұзылады.
Мыстың мөлшерінің аз немесе көп екендігінің көрсеткіші — адамның шашы. Мыстың мөлшері төмендеген кезде немесе жетіспеген жағдайда шаш тез ағарады. Мыс қанға оттегінің өтуін қамтамасыз етеді. Мыс көптеген ферменттердің құрамына кіреді, ұлпалардағы тотығу реакциясын жылдамдатады.
Мыс ағзаға тағам арқылы түседі. Әсіресе, теңіз тағамдарында, қырыққабатта, картопта, қалақайда, жүгеріде, сәбізде, алмада көбірек кездеседі.
мырыш Адам ағзасы үшін мырыштың (цинк) да пайдасы мол. Ол жүйке мен қан құрамын өз дәрежесінде ұстауға, ақыл-ой қабілетіміздің төмендемеуіне көмектеседі. Ол — ағзадағы гормондар синтезіне араласатын маңызды элемент. Әсіресе, құрсақтағы тіршілік иесінің дамуы кезінде аса қажетті минералдың бірі — осы мырыш.
Ағзада мырыштың жетіспеушілігі сусамыр ауруын,әртүрлі тері ауруларына шалдықтырады.Кейінгі кезде ғалымдардың зерттеуі бойынша арақ-шарапқа көп үйір адамның қанында  мырыштың мөлшері жетіспейтіні анықталыпты.
Мырыш цитрус жемістерінде, қарақатта, сұлыда, қызанақта, қызылшада, асқабақ дәні мен шемішкіде, сарымсақта, сүтте, тазартылған күріште ,бидай өнімдерінде болады.
«Ойлан Тап» Есептер шығару
179 беттегі 5 жаттығу орындату Плакатта орындау
Массасы 4,05 екі валентті элемент оксидін еріту үшін 3,72г тұзқышқылы қажет болды. Еріту үшін қай элементтің оксиді алынған болатын?
Берілгені Шешуі
m(Ме=) 4,05г
m(HCI)= 3,72г
т/к М(МеО ?) 4.05г 3,72г ЭO+2HCI=ЭCI2 +H2O хг/моль 73г/моль
Х=4.05*73/3.72=79.5
M(ЭО)-M(O)=79.5-16=63.5"
10мин
8. VIІІ. Үй тапсырмасы &7,2,7,3қайталап оқу 181 беттегі №5 жаттығу Күнделіктеріне жазып алу 1 мин
9. Сабақ бағаларын жариялау Оқушыларды бағалау күнделіктеріне қою Күнделіктеріне бағаларын қойдыру. 1 мин
10. Рефлексия
және сабақты ұйымдастырылған түрде аяқтау Бағалау жүйесі25 – 22 жұлдыз – «5»21 – 17 жұлдыз – «4»16 – 12 жұлдыз – «3» Оқушылар өздерінің жинаған жұлдыздарын есептеп, бағалау критерийіне сәйкес бүгінгі сабақтағы бағаларын шығарады. Оқушылармен жақсы көңіл күйде қоштасу Оқушылар мұғаліммен қоштасып сынып тазалығын қадағалау. Жамбыл орта мектебі
Ашық сабақ
Тақырыбы: Мыс, мырыш және олардың қосылыстары
Өткізген : химия пәні мұғалімі Аюуш Ж
қостанай 2017ж
Металл атауы Атқаратын қызметі Туғызатын ауру түрлері
Мыс мырыш 2 Сәйкестік тесті»
Галогендер Sі,Р,С
І валентті элемент Мg,Ca,Sr
Бейметалдар Na,Li,K
Сілтілік жер металдар N,As,P
Инертті газдар Br,CL,I
R2О5 қай элементтер Ne,Ar,Kr
2 Сәйкестік тесті» жауабы
Галогендер Br,CL,I
І валентті элемент Na,Li,K
Бейметалдар Sі,Р,С
Сілтілік жер Мg,Ca,Sr металдар
Инертті газдар Ne,Ar .Kr
R2О5 қай элементтер N,As,P
Шығармашылық жұмыс ПИРАМИДА
Оқушылар «Пирамида» ішіндегі элемент таңбаларын пайдаланып, оксидтердің формулаларын құрастыру керек.
Ca
Cr2
S
Cu
Zn
O2
O5
AI2
Na2
Na2

Li2
P2
O
Fe2
O3
Mg
Be

K2N2
Fe
B
BaC
Cr2
H2
Ag2222

2.“ Менің мекен жайым қандай?”
Кесте бойынша сол элементке сипаттама беріңіз.
І топ натрий
1.Химиялық таңбасы, аталуы
2.Химиялық элементтің периодтық жүйедегі орны, салыстырмалы атомдық массасы
3. Атом құрамы, құрылысы
4. Қасиеті
5. Оксид, гидроксид, ұшқыш сутекті қосылыстарының формуласы
2.“ Менің мекен жайым қандай?”
Кесте бойынша сол элементке сипаттама беріңіз.
ІІ топ: магний
1.Химиялық таңбасы, аталуы
2.Химиялық элементтің периодтық жүйедегі орны, салыстырмалы атомдық массасы
3. Атом құрамы, құрылысы
4. Қасиеті
5. Оксид, гидроксид, ұшқыш сутекті қосылыстарының формуласы
«Ойлан Тап» Есептер шығару
2-есеп
массасы 4,05 екі валентті элемент оксидін еріту үшін 3,72г тұзқышқылы қажет болды. Еріту үшін қай элементтің оксиді алынған болатын?
Берілгені Шешуі
m(Ме=) 4,05г 4.05г 3,72г
m(HCI)= 3,72г ЭO+2HCI=ЭCI2 +H2O
т/к М(МеО ?) хг/моль 73г/моль
х = 4.05*73/3.72=79.5
M(ЭО)-M(O)=79.5-16=63.5"
Бағалау бетшесі.
№ Оқушылардың аты-жөні Тапсырмаларға жауап берулері
1 2
3
4
5
6
7
8