Ана тильсиз халкъ олурмы?!

Ana tilsiz halq olurmı?!Dünyada pek çoq millet yaşay. Er bir milletniñ öz ana tili bar. Milletniñ bütün baylığı, zenginligi ana tilinde saqlıdır, çünki bu milletniñ tükenmez hazinesidir.
Bizim qırımtatar halqnıñ tuvğan tili-qırımtatar tilidir. Biz onı saqlap nesillerimizge yetiştirmek kerekmiz.Lâkin şimdiki zamanda yaşlarımız, balalar öz tilinde siyrek-sepelek laqırdı eteler. Ebet, qayerden balalar öz tilinde laf etsinler, eger evde rus tili, tışarda, televizor yayınlarda – bütün yerde rus, ukrain tili. Çoqusı ana-babalar añlamaylar ki, eñ evelâ öz tiliñni bilmek kereksiñ, başqa tillerni ögrenmek mümkün.Öz tilini bilmegen insan – bu cail adamdır. Menimce sen kim olsañ ol: müendis, dotsent, professor, alim, padişa – öz tiliñni birinci bil, öz tiliñde serbest qonuş. O vaqıt sen em alim, em professor, padişa olursıñ. Başqa tillerni mıtlaqqa ögrenirsiñ.Halqımız qıynalıp, küreşip, yat yerlerde öz tilini saqlap keldi de, öz Vatanında ise onı ğayıp etse, halqımız içün ne qadar ayıp bir şey olacaq! Biz kelecekte kimni qabaatlaycamız? Bizim alımız ne olacaq? Kelecek nesilge kim ana tilini ögretecek? Qartlar dünyadan yoq olıp ketecekler, çünki insan direk degil. Bu tabiat qanunıdır. Qartlarnıñ balalarına, torunlarına kim tuvğan tilni ögretecek? Böyle al ketse, biz millet kibi ğayıp olacaqmız.Bizim evimizde tek ana tilinde laf eteler. Bizim soy-aqrabalarımız da öz ana tilinde qonuşalar. Bizim ana-babamız bu meselege ciddiy baqalar. Men bunen razıyım.Ana-babam: "Menim balalarım evge kelgende, selâm aleyküm ana, baba – degenlerini isteyim, evimizde tek öz tilimiz yañğırasın", - dep turalar. Bizim qorantamızda bu ibare "aile qanunı" olıp qaldı.  Bizim dedelerimiz bu tilde laf etken, yırlağanlar, çıñlar tizgenler. Neqadar meşur adamlarımız bu tilde destanlar, eserler yaratqanlar! Ya kimler içün yaratılğan?! Ebet, bizler içün. Bizlerge ana tilimizniñ baylığınını, dülberligini, tükenmez çoqraq suvu kibi temizligini yetiştirmege istediler.Bu küngece saqlap qalınğan tilimiz yoq ola, ğayıp ola. Yahşı ki, daa mekteplerde ve universitetlerde ana tilimizin ögrenemiz, ocalar sağ olsunlar. Lâkin bu deñizde bir tamğadır. Eger evde, soy-aqrabanen, eş-dostnen, toplaşuv, merasimlerde ana tilimizde qonuşmasaq, laf etmesek, bizim tilimiz ğayıp olur. Qabaat kimde olacaq? Ebet, bizde, özümizde, yaş ana-babalarda! Çünki şimdi öseyatqan balaçıqlar ana tilini bilmeyler, añlamaylar. Ya olarnıñ alı ne olacaq eken?! Yazıq olsun öseyatqan balaçıqlarğa!
Men isteridim ki, yaş analar künde bir-eki saat balalarına öz tuvğan tilinde yırlap, masallar oqup, şiirçiklerni öz balalarına aytmaqnı. Tek o vaqıt  balanıñ açılğan tilinden tuvğan sözçikleri tamıp başlar.
Ebet, eger halqımız çoqça qırımtatar gazetalarğa abunecisi olıp, kitaphanelerden qırımtatar kitaplarını alıp oqusa, o vaqıt tilimiz qayta köterilip, inkişaf olıp, halq ağızında yañıdan canlanıp başlar. Bundan da ğayrı bugünki künde çoq qırımtatar yaşlar teşkilâtları çalışmaqta ve qırımtatar til kurslarına barıp tilimizni ögrenmek mümkün. Onıñ içün özümizniñ istegimiz olmaq kerek. Bularnıñ  episi özümizge bağlıdır.
Men yazılarımnı ulu İsmail bey Gasprinskiyniñ sözlerinen bitirmek isteyim:
"Halqnıñ tili halqnen beraber yaşay ve inkişaf ete. Tilde onıñ bütün keçmişi, bütün tarihı aks oluna. Til öldimi – halq ta öldi, demektir."