М?мкіндігі шектеулі балалар?а техникалы? ??рал — жабды?тарды ?олдану ба?дарламасына с?йкес ?дістемелік к?мек ?йымдастыру жолдары.


М_мкіндігі шектеулі балаларCа техникалыK Kaрал - жабдыKтарды Kолдану баCдарламасына с‰йкес ‰дістемелік к™мек aйымдастыру жолдары.


МаKсаты: М_мкіндігі шектеулі балаларCа білім беру,т_зеу-дамыту ж‰не ‰леуметтеу маKсатына техникалыK Kaрал -жабдыKтарды дaрыс Kолдана білуіне ‰дістемелік к™мек aйымдастыру.

2011-2014 жыл аралыCында _й жаCдайында оKытылатын м_гедек – балалардыS жaмыс орындарын баCдарламалыK – техникалыK Kaралдарымен Kамтамасыз ету ж™ніндегі аталCан нaсKау , JазаKстан РеспубликасыныS 2007 жылCы 27 шілдедегі «Білім туралы » ЗаSыныS 8 бап 4,5,6 тармаKтарына ж‰не 2004 жылCы 26 KарашадаCы № 974 «ОKыту – т‰рбиелеу aйымдарыныS м_гедек – балаларды _й жаCдайында оKытуы ж™нінде ата – аналарCа к™мек к™рсету туралы Ережелеріне » с‰йкес дайындалCан.
€леуметтік – тaрмыстыK оSалту тірек – Kимыл аппараты бaзылCан балаларды оSалту шараларыныS ж_йесіндегі маSызды буыны болып табылады. СоSCы жылдары оSалту техникалыK жабдыKтардыS к™птеген т_рлері шыCарылып жатыр, оныS маKсаты м_мкіндігі шектеулі баланыS KоршаCан ортаCа т‰уелді болмауына ж‰не дене м_шесі KызметініS бaзылуыныS немесе толыK жоCалуыныS орнын толыKтыру. ТехникалыK жабдыKтар м_мкіндігі шектеулі баланыS ™мірін айтарлыKтай жеSілдетеді. Бaл техникалыK жабдыKтар Kолдануда Kарапайым ж‰не Kауіпсіз болуы тиіс.
ОSалту техникалыK жабдыKтар бірнеше топKа б™лінеді:
1. JозCалу Kaралдары – балаларCа арналCан т_рлі м_гедектік коляскалар (б™лмелік , серуендеуге арналCан , функционалдыK, спорттыK) К™пфункционалдыK кресло – коляскада балалар aзаK уаKыт отыра алады, себебі онда тамаKтануCа ж‰не басKа да іс -‰рекетермен айналысуCа арналCан _стел, алынбалы д‰рет ыдысы, кітапKа арналCан б™лімі, арнайы тамаK саKтауCа арналCан термо ыдысы бар.
2. JозCалу іс- ‰рекетін жеSілдететін Kaрал – жабдыKтар. Ходуноктар ж‰не ходулкилер ( б™лмелік ж‰не серуенге арналCан) балдаKтар, таяKтар, велосипедтер, арнайы aстаCыштар, пандустар, жаяу жолдаCы арнайы т_сетін жол.
3.JолдарыныS Kызметі бaзылCан балаларCа арналCан арнайы Kaрал жабдыKтар : ыдыс –аяK, киініп – шешінуге, есікті ашып –жабуCа, ™з бетімен кітап оKуCа , телефон KолдануCа ,электр жабдыKтарды с™ндіруге, тaрмыстыK – Kaралдар : ( телевизор, магнитофон кампьютер) дистанциялыK басKаруCа арналCан арнайы Kaралдар.
4. JозCалыс тренажерлері.
5. Емдік - ж_ктеме костюмдер. (« Адели - 92»)
Церебральды - сал ауруына шалдыKKан барлыK жастаCы балалар Kолданады. БаланыS дaрыс моторикасын Kалыптастыру маKсатында костюм дене м_шелерін дaрыс орналастырып, дaрыс іс- ‰рекет, KозCалыс жасауCа к™мектеседі.
Церебральды сал ауруына шалдыKKан балалар KозCалыс іс - ‰рекеттік даCдысына _йреніседі. Емдік – ж_ктеме костюм киген бала жаттыCудыS т_рлерін жасай алады ж‰не тез н‰тижеге жетеді.
6. СенсорлыK б™лмелер ж‰не сенсорлыK жаCдайын жасайтын жиынтыKтар. СенсорлыK б™лме балаCа aзаK уаKыт к™ру, есту, тактильдік сезіну арKылы жаCдай жасауCа м_мкіндік береді. СенсорлыK б™лмедегі т_стер, ‰уендер, т_рлі иістер арKылы баланы KызыKтырады, эмоционалдыK жаCдайын Kайта Kалпына келтіреді, тыныштандырады, босаSсытады, демалтады. БаланыS KабылдауыныS белсенділігі артады. Т_зеу педагогикасындаCы д‰ст_рлі ‰дістермен салыстырCанда , сенсорлыK б™лмеде к™птеген т_рлі ынталандыру т‰сілдері к™п.
€рт_рлі ынталандыру т‰сілдерін оSтайлы Kолдана білу, баланыS дамуына Kосымша жаCымды жаCдай тудырады. СенсорлыK б™лмедегі сабаKтар жеке ж‰не топпен де ™ткізіледі. Психолог, логопед , дефектолог , ЕДШ нaсKаушысы педагогикалыK т_зеу сабаKтарын жеке немесе топтыK ™ткізеді .
СенсорлыK б™лмеде aйымдастырылCан жaмыстыS маKсаты баланыS негізгі іс - ‰рекетініS т_ріне байланысты .
Мектепалды балаларCа – бaл ойын іс- ‰рекеті, сенсорлыK б™лмеде aйымдастырылCан сабаKты ертегі, ойын т_рде ™ткізуге болады. Т_зеу сабаKтарын біріктірілген ойын т_рлерімен ™ткізуге болады, мысалы : «АйCа aшу », «ТеSіз т_біне саяхат »т.б.
СенсорлыK б™лмеде ™тетін т_зеу – педагогикалыK сабаKтар екі міндеттер кешеніне баCытталCан.
босаSсу;
а) бaлшыK еттіS шымырлыCын Kалпына келтіру;
б) психикалыK , эмоциялыK Kысымды босату.
ОрталыK нерв ж_йесініS жaмысын белсендіру.
а) барлыK сенсорлыK процесстерді ( к™ру, есту, сезіну Kабылдау)
б) танымдыK іс - ‰рекетіне KызыCушылыKты арттыру.
БаланыS ізденіс іс- ‰рекетін ж‰не KызыCушылыCын арттыру;
в) жаCымды эмоциялыK к™Sіл – к_й Kалыптастыру ж‰не эмоциялыK – ерік аясыныS бaзылуын т_зету.
г) с™йлеу тілін дамыту ж‰не бaзылыстарын т_зету.
д) жалпы ірі – aсаK моторикасын ж‰не KозCалу бaзылыстарын дамыту.
7. ЖaмсаK ойын б™лмелер.
Т_рлі техникалыK Kaрал –жабдыKтар Kолдануы баланыS тірек – KозCалыс аппаратыныS бaзылуына байланысты.
М_гедек балаCа техникалыK Kaрал –жабдыKтар aсыныс жасаCанда оныS тірек- Kимыл KозCалысыныS бaзылуыныS деSгейін аныKтау Kажет ж‰не болашаKта осы бaзылуды Kайта Kалпына келтіру, к™біне балаCа арналCан оSалту Kaрал – жабдыKтар шетел фирмаларында жасалып жеткізіледі, соSCы жылдары отандыK Kaрал – жабдыKтар жасалып, кеSінен Kолдануда.


МaCалжар аудандыK т_зеу кабинетіне тіркелген м_гедек балаCа техникалыK Kaрал-жабдыKтыS ‰дістемелік к™мек беру жaмыстарын aйымдастыру жолдары Kарастырылады:
- €р маманнан алCашKы консультация aйымдастыру;
Т_зеу кабинетіне баланыS _йренісуіне жаCдай жасау;
€р маман баланыS диагнозына байланысты диагностика жaмысын aйымдастыру;
Баламен жеке – топтыK т_зеу сабаKтарын ™ткізу;
БаланыS Kажетіне байланысты басKа мемлекеттік мекемелерімен
( мектеп, емхана, білім б™лімі, ‰леуметтік жaмыспен Kамту ж‰не ‰леуметтік баCдарламалар б™лімімен байланысып, балаCа Kажетті Kaрал – жабдыKтармен Kамтамасыз етуге кеSес жaмыстарын aйымдастыру;
Баланы ‰леуметтендіру ;
€р маман баланыS диагнозымен танысады, балаCа ПМПК- дан Kандай aсыныс берілгенін аныKтайды;
Jандай Kажетті техникалыK Kaрал – жабдыKтар керектігін аныKтайды. Бала кабинетке KабылданCан к_ннен бастап Kажетті Kaжаттарды толтырады. АлCашKы кеSес кезеSінде ата – анаCа диагнозы бойынша т_сіндірме жaмыс aйымдастырады, баCыт – баCдар беріледі, ата- ана тарапынан берілетін т‰лім –т‰рбиелік Kосымша ‰дістер туралы аKпарат беріледі.
Бала кабинетке , маманCа , ортаCа _йренісу _шін 14 к_ндей уаKыт беріледі. Осы кезеSде ‰р маман баламен жаCымды байланыс жасауCа, баланыS басKа баламен Kарым-Kатынас Kaруына, Kарапайым ойын іс-‰рекеттерін баKылауCа алады.
Келесі кезеSде диагностика жaмысы aйымдастырылады. €р маман баланыS даму деSгейін психофизиологилыK дамуын, жас ерекшелігін, диагнозын аныKтап, балаCа т_зеу-дамыту баCдарламасын aйымдастырады.
Баламен жеке – топтыK т_зеу сабаKтары ™ткізіледі. Осы кезеSде баланы сергітетін, Kимыл іс- ‰рекеттерін, ойын іс- ‰рекетін , оKу іс -‰рекетін , с™йлеуін, моторикасын , эмоцияналдыK ерік- аясын Kалыптастыратын техникалыK Kaрал –жабдыKтарды KолдануCа , игеруге _йренеді.
М_мкіндігі шектеулі балаларCа техникалыK Kaрал - жабдыKтармен Kамтамасыз ететін к™мек к™здері – ПМПК, ППТК, мектептер, ‰леуметтік жaмыспен Kамту ж‰не ‰леуметтік баCдарламалар б™лімі, аурухана, демеушілер т.б. Осы аталCан мекемелер ж‰не демеушілер тыCыз байланыста ,м_мкіндігі шектеулі баланыS мaKтажын аныKтап , белгілеп , баCыттап, ортаCа бейімдеп, техникалыK Kaралдар арKылы оSалтып , KоCамныS толыKKанды м_шесі болуына ат салысады.











15