Физикалы? ж?не химиялы? ??былыстар ?лемінде

П‰н:Жаратылыстану
Сынып:
УаKыты:
ТаKырыбы: ФизикалыK ж‰не химиялыK Kaбылыстар ‰лемінде
МаKсаты:
Білімділік: ОKушыларCа ФизикалыK ж‰не химиялыK Kaбылыстар ‰лемінде жайлы т_сінік беру.
ДамытушылыK: Жалпы оKу іскерліктерін _йрену,оKушылардыS п‰нге деген KызыCушылыCын арттыру.
Т‰рбиелік: ОKушыларды ™з ойларын жеткізе білуіне,Kарым-Kатынас жасауды _йрету.Балаларды aйымшылдыKKа т‰рбиелеу.
СабаKтыS типі: ЖаSа сабаKты игерту
СабаK т_рі: ЖаSа сабаK
СабаKтыS ‰дісі : Т_сіндіру,сaраK-жауап
Кернекілігі: Суреттер, оKулыK,сіріSке
П‰н аралыK байланыс: Д_ниетану
СабаKтыS жоспары:
1 кезеS-aйымдастыру.
2 кезеS- _й тапсырмасын сaрау. 5 кезеS-_йге тапсырма беру.
3 кезеS- жаSа таKырыпты меSгерту. 6 кезеS- Kорытынды, баCалау.
СабаK барысы:
1 кезеS-aйымдастыру.
ОKушымен амандасып, оKушыныS зейінін сабаKKа аударады
2 кезеS- _й тапсырмасын сaрау
Атом дегеніміз ден?
Диффузия дегеніміз не?
Jандай т‰жірибе молекула мен атомныS aдайы KозCалыста екендігін д‰лелдейді?
3 кезеS- жаSа таKырыпты меSгерту
ТабиCаттаCы барлыK денелер мен заттар физикалыK химиялыK KaбылыстардыS ыKпалында болады.
МысалCа к_нделікті пайдаланып ж_рген борды алайыK. МaздатKыштан алCан мaздыS ™зі б™лме температурасында біраздан кейін суCа айналады. Терезе алдына бір стакан су Kойып шыны KаKпаKпен жауып KойсаK, біраз уаKыттан кейін KаKпаKтыS ішкі жаCында су тамшылары пайда болады. JаKпаCын алып тастасаK бірер к_ннен кейін су м_лдем Kалады. ЯCни су буCа айналып aшып кетеді. БіраKта су Kандай
· к_йде т_скенімен де ол Kайтадан суCа айналады. ТабиCаттаCы денелердіS пішінін ж‰не Kасиетін ™згерту процесін физикалыK Kaбылыс дейміз. Олар металдардыS балKуы, KардыS еруі, судыS баCа айналуы, KарCа айналуы, шамныS жарKырауы, ‰р т_рлі жарылыстыS дыбысы, заттардыS т_сініS ™згеруі, жылудыS б™лінуі ж‰не т.б.Кейбір жаCдайда дене мен зат т_сін ж‰не иісін ™згерте алады. Немесе жылу ж‰не жарыK б™ліп шыCарады. Бір с™збен айтKанда бір заттыS екінші затKа айналуы . Бaл процесті химиялыK Kaбылыс дейді. Олар ™сімдіктер мен жануарлар KалдыKтарыныS шіруі (органикалыK заттардыS оттегімен тотыCуы), с_ттіS іруі (с_т KышKылыныS ‰сері), асKазанда ж‰не ішектегі тамаK ™німдерініS Kорытылуы ж‰не т.б. ГаздалCан сусындарды ашKан кезде к™птеген быжылдаCан к™піршіктер пайда болады. ОCан ‰сер ететін лимон KышKылыныS содамен реакцияCа т_суінен. Осы кезге к™мірKышKыл газы б™лініп шыCады. Иістеніп кеткен азыK т_ліктерден к_кіртті сутектіS иісі жоK хош иісті ауа пайда болады.

4 кезеS-бекіту
СіріSкені жаKKан кезде химиялыK реакция пайда болады.
Бaл жерде оттегі озонCа айналады. СіріSкеніS басынан иісі шыKпайды. Ал оны жаKсаS ™те жаCымсыз к_йік иісі шыCады. Бaлар да химиялыK aбылысKа жатады.
5 кезеS-_йге тапсырма беру
§ 40. ФизикалыK ж‰не химиялыK Kaбылыстар туралы т_сінік айтып келу
6 кезеS- Kорытынды,
ЕстеріSе сала кететін жаCдай, химиялыK заттармен жaмыс істегенде Kауіпсіздік ережелерін саKтау Kажет.
аCалау.


15