Жер ?ыртысыны? ?оз?алысы. Жер сілкіну. 6-сынып.


Бекітемін: Оқу ісінің меңгерушісі: Ж.Тұрған
Пәні: Физикалық география
Қысқа мерзімді сабақ жоспары
Сыныбы: 6 «в »
Күні: 29 .XI.2016
№201 мектеп-лицей
Мұғалімнің аты-жөні:Утегенова Венера
Қатысқандар саны:
Қатыспағандар саны:
Сабақ тақырыбы
Жер қырытысының қозғалысы. Жер сілкіну
Сабақтың мақсаты Барлық оқушылар Жер қыртысында болып тұратын қозғалыстар жайлы біледі
Көптеген оқушылар жер сілкіну , жердің баяу қозғалыстары, эпицентр, гипоцентр, сейсмограф жайлы түсінеді
Кейбір оқушылар жер қыртысының қозғалыстарының шығу себептері мен салдарын, жер қыртысының үнемі дамуда болатындығы туралы дүниетанымдық көзқарас қалыптастыруға үйренеді
Бағалау критерийлері Жер қыртысында болып тұратын қозғалыстар жайлы білді
Жер сілкіну , жердің баяу қозғалыстары, эпицентр, гипоцентр, сейсмограф жайлы түсінді
Жер қыртысының қозғалыстарының шығу себептері мен салдарын, жер қыртысының үнемі дамуда болатындығы туралы дүниетанымдық көзқарас қалыптастыруға
Тілдік мақсаттар Эпицентр, сейсмограф, сейсмикалық, шкала,
Құндылықтарды дарыту Өздерніңі интеллектуалды жетістіктерін қазіргі заманға сай адамдардың бағалы қасиеті ретінде түсінілеріне ықпал ету
АКТ қолдану дағдылары
Бейнебаян6 слайд6 суреттер________________________________________________________________
Бастапқы білім Литосфералық плиталар туралы ұғым
Сабақ барысы
Сабақтың
жоспарланған
кезеңдері
Сабақтың басы
Жоспарланған іс-әрекет
Психологиялық дайындық
І. Ұйымдастыру кезеңі.
Мұғалім тілек арқылы оқушылардың ынтасын сабаққа аударады.
ІІ. Үй тапсырмасын пысықтау.
Картадан литосфералық плиталарды көрсету.
Еуразиялық, Солтүстік Америкалық, Оңтүстік Америкалық, Африкалық, Үнді-Аустралиялық, Антарктикалық, Тыңықмұхиттық.
1. Азия мен Еуропаны беліп тұрған таулар.
2. Магмалық тау жынысы.
3. Тигр және Евфрат өзендерінің арасында пайда болған жазық.
4. Дүние жүзіндегі ең биік тау шыңы.
5. Кавказдағы сөнген жанартау.
6. Башкұртстанның астанасы.
7. Мезгіл-мезгіл ыстық су мен бу шапшып тұратын бұлақ.
8. Солтүстік Американың батысындағы таулар.
9. Жер шарындағы ең биік таулар.
1 Л 2 И 3 Т 4 О 5 С 6 Ф 7 Е 8 Р 9 А Бағалауы: 10-9 = «5» 6-3 = «3»
8-7 = «4» 2-0 = «2» ресурстар
Сабақтың ортасы
III. Мағынаны тану (мәтінмен жұмыс)3 топқа да суреттер таратылады.Сол суретке сипаттама беру
_____________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________ IV.Жұптық жұмыс Атлас картамен жұмыс.
1. Мына кестені толтырыңдар.
Тау шыңы Географиялық координаталары Қай тауда Биіктігі (м)
1. Жеңіс шыңы 2. Джомолунгма 3. Мак-Кинли 4. Хантәңірі V.Жеке жұмыс Сызбаны толтыр
Жердің сейсмикалық аудандары
80% 15%
Географилық диктант
Жер қыртысының қозғалысын тіркеп отыратын құрал .................................. деп аталады.Жер сілкінудің күшін тіркеп отыратын құрал.......................шкаламен өлшейді.Сейсмология- бұл ..........................зерттейтін ғылым.Жер сілкінуді ....................................................................................................................................................................................................................үшін зерттеу қажет.
Сабақтың соңы VI. Резервтік тапсырма:
Картадан литосфералық плиталарды көрсету.
Еуразиялық, Солтүстік Америкалық, Оңтүстік Америкалық, Африкалық, Үнді-Аустралиялық, Антарктикалық, Тыңықмұхиттық.
ҮІІ. Қорытынды.
ҮІІІ. Бағалау. Жұптық бағалау.
- Оқушылар жұмыс дәптерлеріндегі тапсырмаларды дұрыс орындауларына байланысты бір-бірлерін бағалайды. Мұғалім толықтырады.
ІХ. Рефлексия. Смайлик арқылы.
Х. Үй жұмысы
1. § 21
2. Кескін картаға басты жер сілкіну белдеулерін белгілеу. Ерекше бақылауды қажет ететін оқушыларға берілетін тапсырмалар
Бүгінгі сабаққа байланысты адасқан әріптерді пайдаланып сөздер құрастыру .
1.Тфир
2.Арефлитос
3.Ақтат
4.Жре ысытрық
1.Жер астынан балқып шыққан заттардан пайда болған тау жынысы қалай аталады? (магмалық)
2.Судағы және құрлықтағы өсімдіктер мен жануалардың қалдықтарынан пайда болған тау жыныстары? (органикалық)
3.Тау жыныстары өзінің бастапқы қалпынан айырылады,құрамы өзгереді,осындай өзгерістердің нәтижесінде пайда болған тау жыныстары қалай аталады? (метаморфтық)
4.Грекше "сфера" қандай мағына береді? (шар)
5.Грекше "мантион"қалай аталады? (жамылғы)
6.Грекше "био" қандай мағына береді? (тіршілік)
7.Жердің тіршілік қабығы? (Биосфера)
8.Жер шарын қалың қабат түрінде ең сыртынан қоршап тұрады? (Атмосфера)
9.Грекше "гео"қандай мағына білдіреді? (жер)
10.Жердің атмосфера қабаты қалай аталады? (ауа)
11.Жер қыртысының түрі? (материктік)
12.Мұхиттық жер қыртысында қандай қабат жоқ? (гранит)
13.Жердің су қабығы? (гидросфера)
14.Магмалық тау и қж жынысы? (базальт)
15.Жер қыртысының түрі? (мұхиттық)
16.Суға түрлі заттар араласып,ериді. Теңіз немесе көл тартылғанда олар тұнып,жер қабатына қосылады,мұндай жолмен пайда болған шөгінділерді қалай атайды? (химиялық)
17.Сумен ағып немесе желмен ұшып көл,теңіз түбіне жиналған,тұнба жыныстарды қалай атайды? (кесек)
18.Гранит қандай минералдардан тұрады? (кварц)
19.Жердің ең сыртқы қабаты? (жер қыртысы)
20.Жердің өзегі ядро неден тұрады? (никельден)
Сөзжұмбақта ерекше белгіленген бағанда "Литосфералық тақталар" жазу шығады. ІV. Бекіту кезеңі - Тест жұмысы-5 мин
1.Жердің сыртқы қатты қабығы.
А)Биосфера В)Атмосфера С)Литосфера Д)Гидросфера
2.Жер қыртысының қалындығы.
А)Тау сілемдерінде В)Жазықтарда С)Мұхитта Д)Тау сілемдері мен мұхитта
3.Жердің ішкі құрылысы.
А)Литосфера және мантия В)Мантия және ядро
С)Литосфера және ядро Д)Литосфера,мантия және ядро
4.Қазіргі кездегі бұрғылау қондырғылары Жер шары қыртысының қандай бөлігіне дейін жетеді?
А)100 км В)50 км С)15 км Д)100 м шамасында
5.Ең ежелгі бір тұтас материк.
А)Лавразия В)Пангея С)Гондвана Д)Австралия
6.Жер қыртысының түрлері
А)Материктік және мұхиттық В)Литосфералық С)Теңіздік және қалқандық Д)Теңіздік
7.Жер қойнауы терендеген сайын тау жынысының температурасы
А) Артады В)Ең алғаш артып қайтадан төмендейді С)Өзгермейді Д)Кемиді
8.Жеке дара мұхитты алып жатқан тақта.
А)Африка В)Солтүстік Америка С)Тынық мұхит Д)Еуразия
9.Мұхит түбіндегі таулардың созылып жатуы?
А)Мұхит Орта жоталары В)Қырат С)Қатпарлы тау Д)Жақпарлы тау
10.Еуразия тақтасының Үнді-Аустралия тақтасымен соқтығысуынан Жер шарындағы аса биік қандай тау түзілген?
А)Кордильера В)Анды С)Гималай Д)Орал
Тест жұмысының кілті:
1 2 3 4 5 6 7 8 9 10
С А Д С В А А С А С

Бекітемін: Оқу ісінің меңгерушісі: Ж.Тұрған
Пәні: Физикалық география
Қысқа мерзімді сабақ жоспары
Сыныбы: 6 «в »
Күні: 5 .XII.2016
№201 мектеп-лицей
Мұғалімнің аты-жөні:Утегенова Венера
Қатысқандар саны:
Қатыспағандар саны:
Сабақ тақырыбы
Жанартаулар, ыстық бұлақтар, гейзерлер
Сабақтың мақсаты Барлық оқушылар Жанартаулар 6ұлақтар, гейзерлер туралы білу
Көптеген оқушылар Жанартаулардың түрлерін, ыстық бұлақтар мен гейзерлердің атқылау себебін түсіну
Кейбір оқушылар жанартаулардың орналасу орындарын, жанартаулар атқылауының адамзат өміріне әкелетін пайдасы мен зияны туралы біліп, дүниетанымдық көзқарас қалыптастыруды үйрену
Бағалау критерийлері ________________________________________________________________
Тілдік мақсаттар Гейзерлер
Құндылықтарды дарыту Өздерніңі интеллектуалды жетістіктерін қазіргі заманға сай адамдардың бағалы қасиеті ретінде түсінулеріне ықпал ету
АКТ қолдану дағдылары Бейнебаян, слайд, суреттер
Бастапқы білім Жер қыртысының қозғалысы . Жер сілкіну
Сабақ барысы
Сабақтың
жоспарланған
кезеңдері
Сабақтың басы
Сөнген Эльбрус
Казбек Камчатка түбегінде көптеп шлоғырланған
Жоспарланған іс-әрекет
Психологиялық дайындық
Үй тапсырмасын сұрау Мұғалім тілек арқылы оқушылардың ынтасын сабаққа аударады.
ІІ. Үй тапсырмасын пысықтау.
.Тест
Бағалауы: 10-9 = «5» 6-3 = «3»
8-7 = «4» 2-0 = «2»
Топтық жұмыс
1-топ Жанартаудың белгілері
2-топ жанартаудың түрлері
3-топ Координаттары бойынша жанартауларды анықтау
Жанартаулар
Жұптық жұмыс
Ұйқыдағы Фудзияма 1770 жылы соңғы рет атқылаған
Сөнбеген
Ключи шоқасы
Этна


ресурстар
Сабақтың ортасы
Ү. Сергіту сәті. «Сағат» ойыны.
Сөзжұмбақ.
к Ө м Е й
Л а В а
Г е Й з Е р
м А г М а
К р А т Е р
1) Жанартаудың мойны?
2) Магманың сыртқа төгілуі?
3) Ыстық бұлақтар?
4)Жанартаудан жер бетіне не төгіледі?
5) Жанартаудың төбесін ата? Жеке жұмыс Логикалық жабық тест.
1.Жанартау және олардың құрылысы қандай бөліктерден тұрады?
2.Жер бетіне шыққанда ұшпа заттарынан айырылған магма қалай аталады?
3.Кратер сөзінің мағынасы?
4.Камчатка түбегіндегі жанартаулар қандай жанартаулар деп аталады?
5.Газ қысымы үлкен болған жағдайда су мен газ мезгіл-мезгіл шапшып атылады. Ол қалай аталады?
6.Гейзер сөзінінің мағынасы қандай?
7.Ұдайы атқылап жататын жанартаулар қалай аталады? Жанартау атқылаған кезде қандай процестер болады?
9.Жанартау әрекеттерінін маңызы қандай
10. Магма ошағынан жоғарыға қарай өңеші қалай аталады? Сабақтың соңы ҮІІ. Қорытынды.
ҮІІІ. Бағалау. Жұптық бағалау.
- Оқушылар жұмыс дәптерлеріндегі тапсырмаларды дұрыс орындауларына байланысты бір-бірлерін бағалайды. Мұғалім толықтырады.
ІХ. Рефлексия. Смайлик арқылы.
Х. Үй жұмысы
1. § 22
2. Кескін картаға Жанартауларды түсіру. Ерекше бақылауды қажет ететін оқушыларға берілетін тапсырмалар
Тізбекті созыңдар.
Мантия – магма –................................................
Күл, газдар-............................Магма ошағы- ..............................................-кратер
1-топ Жанартаудың белгілері
Пішіні Төбесі, ұшы жанартау
атқылағанда шығады
Жанартау атқылағанда
Атмосфераға тарайды
2-топ Жанартаудың түрлері
......................... ....................................... ................................
Атқылап тұрады,олар туралы мәліметтер сақталған.Барлығы 800-ге жуық. Атқылап тұратындығы туралы еш мәлімет сақталмаған. Сөнген деп саналатындар, кенет атқылай бастайды.
Мысалдар МысалдарМысалдар

3-топ Координаттары бойынша жанартауларды анықтаңдар
1 о.е, 78 б.б -
4 с.е, 9ш.б-
37 с.е, 13 ш.б-
жеке жұмыс Логикалық жабық тест.
1.Жанартау және олардың құрылысы қандай бөліктерден тұрады? (Көмей, кратер)
2.Жер бетіне шыққанда ұшпа заттарынан айырылған магма қалай аталады? (Лава)
3.Кратер сөзінің мағынасы? (гр. кратер- «тостаған»)
4.Камчатка түбегіндегі жанартаулар қандай жанартаулар деп аталады? (Ключи шоғасы)
5.Газ қысымы үлкен болған жағдайда су мен газ мезгіл-мезгіл шапшып атылады. Ол қалай аталады? (Гейзер)
6.Гейзер сөзінінің мағынасы қандай? (исп. тілінде –саулау, шапшу, лақ ете түсу )
7.Ұдайы атқылап жататын жанартаулар қалай аталады? (Сөнбеген жанартаулар)
8.Жанартау атқылаған кезде қандай процестер болады? (Лава, пемза, суыған көптеген қатты заттар, сондай-ақ су буы мен газ жер беріне шығады)
9.Жанартау әрекеттерінін маңызы қандай? (Пайдалы қазбалар қалыптасады)
10. Магма ошағынан жоғарыға қарай өңеші қалай аталады? (Көмей)

Бекітемін: Оқу ісінің меңгерушісі: Ж.Тұрған
Пәні:Физикалық география
Қысқа мерзімді сабақ жоспары
Сыныбы: 6 «в »
Күні: 6 .ХII.2016
№201 мектеп-лицей
Мұғалімнің аты-жөні:Утегенова Венера
Қатысқандар саны:
Қатыспағандар саны:
Сабақ тақырыбы Құрлықтағы таулардың жіктелуі
Сабақтың мақсаты Барлық оқушылар Құрлықтағы таулар, олардың жіктелуі ерешеліктерін анықтай отырып, литосферадағы таулар, олардың жіктелу заңдылықтарын білу
Көптеген оқушылар Картамен, қосымша материалдармен жұмыс істеу арқылы жаңа тақырыпты түсіну іскерлігін қалыптастыру
Кейбір оқушылар Теориялық білімдерін практикалық жұмыстармен ұштастыруды үйрену
Бағалау критерийлері Құрлықтағы таулар, олардың жіктелуі ерешеліктерін анықтай отырып, литосферадағы таулар, олардың жіктелу заңдылықтарын біледі
Картамен, қосымша материалдармен жұмыс істеу арқылы жаңа тақырыпты түсіну іскерлігін қалыптастырады.
Теориялық білімдерін практикалық жұмыстармен ұштастырады.
Тілдік мақсаттар
Құндылықтарды дарыту Оқушылардың өзін және достарын бағалауға мүмкіндік жасау.
Картаны оқи білу дағдыларын қалыптастыру.
Оқушылардың сыни көзқарасын дамыту.
АКТ қолдану дағдылары Бейнебаян, слайд
Бастапқы білім Жанартаулар, ыстық бұлақтар, гейзерлер
Сабақ барысы
Сабақтың
жоспарланған
кезеңдері
2 мин Үй тапсырмасын сұрау
5 мин
«География лық диктант»
Жанартау құрылысын жазып көрсету (1мин)
Географиялық диктант:
1.Көмейінен ыстық газ,бу, күл тас т.б атқылап туратын конус формалы тау--(.жанартау)-----
2.Көмейдің жоғарырысындағы тостаған тәріздес ұңғы...(кратер)
3.Жаңартаулар нешеге бөлінеді?.....(2)
4Сөнген жанартаулар....(Элбрус,Қазбек)
5. Сөнеген жанартаулар.....(Ключи шоқысы)
6.Фудзияма жанартауы.....(Жапонияда)
7Кейбір аудандарында жерасты суының температурасын жоғары болып құрамында әр түрлі еріген тұздар мен газдар кездесетін сулар......(минералды сулар)
А)Кратер
Ә)Көмей
Б)Бүйірлік кратер
В)Магма ошағы ресурстар
үлестірме қағаздар
Жаңа сабақ.
«Ой қозғау»
2мин
Сабақтың басы
Оқушылар назарын интербелсенді тақтадағы «Құрлықтағы таулар, олардың жіктелуі»тақырыбына жұмбақ шешу арқылы жаңа тақырыптың тақырыбы мен мақсатын ашу.
Аспанмен астасқан
Күнмен барып достасқан,
Биік-биік асуды,
Не деп айтам, табыңдар? (тау) интербелсенді тақта
Мәтінмен жұмыс
«Сұрақтар әлемі»
(17мин) Мәтінді оқиды.
Оқушылар постерде қорғау арқылы сұрақтарға жауап береді.
1 топ.Тауларлар дегеніміз не?
2 топ Таулардың биіктігіне қарай жіктелуі
3 топ таулардың пайда болу тарихы
оқулық
Сабақтың ортасы Жұптық жұмыс
«Адасқан таулар»
(5мин)
Кескін картаға түсіру
(5мин)
Топт адасқан тауларды өз орналасу аймағына орналастырады
Килиманджаро,Гималай ,Альпі
Анд,Орал, Кордильер
картаға түсіру.
1. Мұғалжар
2. Алтай
3. Тянь-Шань
4. Іле Алатауы Оқулық, стикерлер, маркерлер,
бағалау парақтары, атластар, карта, кескін карталар
Жеке жұмыс сауалнамалық сұрақтар
(5 мин) Сауалнамалық сұрақтар қою.
Таулар пайда болуына қарай неше түрге бөлінеді?
а) 2 ә) 4 б)5 в) 7 г) 8
2) Тау жоталары шоғырлануы?
а) тау ә) тау торабы б) жер бедері в) таулы өлке
3) Дүние жүзіндегі ең биік тау?
а) Гималай ә) Альпі б) Тянь-Шань в) Мұғалжар г) Тарбағатай
4) Таулар биіктігіне қарай неше түрге бөлінеді?
а)екі ә) төрт б) үш в) бес г) алты
5) Аласа таулардың биіктігі қандай болады?
а) 500-1000м ә) 400-800м б) 400-1000м в) 200-800м г) 1000-2000м
6) Биік таудың бірін тап
а) Карпат ә) Мұғалжар б) Тянь-Шань в) Орал г)Қырым
7) Таулар пайда болуына қарай неше түрге бөлінеді?
а) екі ә) үш б) бес в) жеті г) төрт
8) Ескі тауды тап
а) Қырым ә) Мұғалжар б) Орал в) Тянь-Шань г) Кавказ
9) Сыртқы күштердің әсерінен тау жыныстардың өзгеруі қалай аталады?
а) жер бедері ә) тау жыныстары б) тау жотасы в) үгілу г) гейзерлер
10) Ауа температурасының өзгеруіне байланысты жүретін үгілу түрі:
а) физикалық ә)химиялық б) органикалық в) биологиялық г) химиялық
1)Ә2)В3)А4)Б5)Б6)Б7)А8)Б9)В10)А Тест материалдары таратылады
Сабақтың соңы Бағалау
2мин Қорытындылау. Кері байланыс
Топ басшыларынан бағалау парағына сәйкес бағалау
Тақырыпты оқып келу, қызықты деректерді ақпарат құралдарынан қарап іздену. «Таулардың пайда болуы» таныстырылым жасау. Оқушылар кері байланыстарын толтырып, тақтаға іледі.
Стикерлер
Резервтік тапсырма Таудың етегінде температура +20° шыңында -16° болса, таудың биіктігі қандай? Таудағы ауа температурасы әр 1 километр сайын 6°-қа өзгеріп отырады. Сондықтан былай есептейміз:
+20°+(-16°)=36° яғни берілген екі температураны қосамыз, таңбалары маңызды емес 
20+16=36
Енді жоғарыда айтылған ережені ескеріп, тау етегі мен шыңындағы температуралардың қосындысын әр километр сайын болатын өзгеріс санына бөлеміз:
 36/6=6
Таудың биіктігі 6 километр
Метрмен есептесеңіз былай:
Мұнда ауа температурасын 100 метр сайын 0,6°-қа өзгереді деп аламыз
36/0.6=60*100=6000 метр
Ерекше бақылауды қажет ететін оқушыларға берілетін тапсырмалар