«1001 ма?ал, 101 ж?мба?» сайысы


Сабақтың тақырыбы: «1001 мақал, 101 жұмбақ» сайысы
Сабақтың мақсаты:
1) Білімділгі: Оқушылардың тіл байлығын, сөздік қорын және ойлау, есте сақтау қабілетін жетілдіру
2) Дамытушылығы: Оқушылардың тілдерін, шығармашылық қабілеттерін дамыту
3) Тәрбиелілігі: мақал-мәтелдер мен жұмбақтарды үйрете отырып, отансүйгіштікке, ұлтжандылыққа, тұлғалы азамат болып өсуге тәрбиелеу
Сабақтың типі: қорытындылау
Сабақтың түрі: сайыс сабақ
Сабақтың көрнекілігі: слайд, плакаттар
Сабақтың өтілу әдісі: топтық жұмыс, сұрақ-жауап
Сабақтың жоспары: 1. Ұйымдастыру бөлімі
2. Мұғалімнің кіріспе сөзі
3. Ойын шартымен таныстыру
4. Қорытынды
5. Бағалау
6. Үй тапсырмасы
1. Сыныппен сәлемдесу, оқушыларды түгендеу
2. Мақал-мәтелдер талай замандар бойы қалыптасқан ұрпақтан- ұрпаққа ауысып келе жатқан асыл қазына, ақыл ой даналығы мен тапқырлығы. «Мақал-сөздің мәйегі », «Тұз астың дәмін келтірсе мақал сөздің сәнін келтіреді»,-деген қанатты сөздермен «1001 мақал,101 жұмбақ» атты білгірлер сайысын бастаймыз. Ойыншыларға әділ баға беретін әділқазы мүшелерін таныстырып өтейін: Жанар Мақсотқызы, Мадина Мұханбетқалиқызы, Ақерке Маратқызы. Ендеше ортаға 3 топ сайыскерлерін шақырайық.
3. I кезең.Мақалшылар сайысы. Сайыс шарты 3 топқа мақал жасырамын, сол мақалдың сыңарын табу керек. Ұпайы аз топ ойыннан шығады.
1. Шаңырақ тұрмас уықсыз, Құс қона алмас құйрықсыз
2. Ерді талап ұшырар. Құсты қанат ұшырар
3. Ер елге паналайды. Аққу көлге паналайды
4. Ер атымен. Құс қанатымен
5. Құс балапаны үшін. Тұзаққа түседі
6.Ер қартайса қазаншы болар, Бүркіт қартайса, тышқаншыл болар
7. Жаралы жүрекке тимеңіз. Балалы үйрекке тимеңіз
8. Қыраннан қыран туады, Жыланнан жылан туады
Ұпайы аз топ ойыннан шығады, қалған екі топ өздерінің дайындап келген мақалдарын бір-біріне жасырады.
1-топқа
1.Құртақандай торғай да, өз ұясын қорғайды
2. Шынайы гүлдің иісін, бұлбұл ғана сезеді
3. Есек мақтанып тұлпар болмас, қарға мақтанып ,сұңқар болмас
4. Қарға қарқылдаса, қысты шақырады
5. Сауысқан қыран боламын деп, жүрісінен жаңылды
6. Бақа көлін сүйеді, бұлдырық шөлін сүйеді
2-топқа
1.Топтасқан сауысқан, қазды да жем етер
2. Күндіз бүркіт алса, түнде үкі алар
3. Баба бүркіт барлап ұшады, бала бүркіт парлап ұшады
4.Жапалақ сипағанмен сұңқар болмас
5. Арыстан тышқан ауламас, қыран шыбын ауламас
6. Ұядағыны жылан ғана көреді, қиядағыны қыран ғана көреді
Мақалшылар жеңімпазы анықталды.
II-кезең. Жұмбақшылар сайысы
1.Ауық-ауық шақырады, таңды да сол атырады (Әтеш)
2. Киімі ала, ісі бір шала, мекені орман дала (сауысқан)
3. Көкте жүріп тамағын асырайды (қарлығаш)
4. Осы бар ұсқын, ең кішкентай құспын (колибри)
5. Тұмсығымен шымшып, құрт тереді (шымшық)
6. Ақ сарайын талқандап, шықты біреу талтаңдап (балапан)
7. Үкінің баласындай, байғыздың ағасындай (жапалақ)
Ұпайы аз топ ойыннан шығады.
1-топқа
1. Паналайтын үйі жоқ, Алып жатқан сыйы жоқ
Тақырқатып басқаны, Сергитін бір күйі жоқ (бөдене)
2. Келгендіктен жол соғып, Берсе дағы үй соғып
Мәз болғанмен сол бір құс, Қыстамайды бір жыл қыс (қараторғай)
3. Тарағым бар таранбаймын, Орағым бар, ора алмаймын
Сақалым бар, ал бірақ, Мен ақсақал бола алмаймын (қораз)
4. Қауырсыны қымбат, Таптырмайтын тым қат, Бөрікке тақса сымбат (үкі)
5. Көк жүзінде жылжып жай, Керуен құрған тізіліп
Ілгек ілгек шынжырдай, Қалмайды олар үзіліп (тырна)
2-топқа
1. Шарлап жүріп даланы, Үйіне үйін салады (қарлығаш)
2. Орманда жоғары ағашқа қонады, Тұмсығын балға етіп, Тарсылдатып соғады
(тоқылдақ)
3. Шұнтиып қос құлағы, Түнде көрер қырағы (үкі)
4. Шөпшілердің шөбін шашты, Қалпағымды ала қашты (тотықұс)
5. Самғайды, бірақ ізі қалмайды (бүркіт)
III-кезең. Жеңімпаздар жарысы
Жұмбақшылар жұмбақ шешеді, мақалшылар мақал құрайды.
1.Күн батса қонақтап қалғыған, Таң атса жерден жем аңдыған (тауық)
Тауықсыз да таң атқан
2. Ай астында ақ мамық, Жатыр суды жастанып (Аққу)
Ер туған жерін аңсайды, Аққу-қаз көлін аңсайды
3. Суда жүзеді, көкте ұшады, Жерде жүреді малдай тұсаулы (қаз)
Қаз келсе, жаз келер
4. Ұшқаны қызық жалпылдап, Өзі сондай қарқылдақ (қарға)
Қарға қарғаның көзін шұқымайды
5. Суға барса сүңгиді, Қамыс түбін сүңгиді (үйрек)
Тыңдалмаған сөз жетім, Үйрек-қазсыз көл жетім
Ойын жеңімпазы анықталды.
4. –Қатысушыларға белсене қатысқандарыңызға рахмет. Жеңімпаздарымызды шын жүректен құттықтаймыз. Алар асуларыңыз көп болсын!!
5. –Бүгінгі сайысқа белсене қатысып отырған оқушыларды бағалаймын.
6. «Құстар –біздің досымыз» атты эссе жазып келу.
Сабақ аяқталды, сау болыңыздар!!!