На тему ?аза? тілін о?ытуда Жа?а технологияларды ?олдану т?сілдері

Жамбыл облысы, Талас ауданы,
Майт™бе ауылы
А.Д‰улетбеков атындаCы орта мектебініS
JазаK тілі мен ‰дебиеті п‰нініS мaCалімі: ТоKбергенова Г.
Баяндама: «JазаK тілін оKытуда ЖаSа технологияларды Kолдану т‰сілдері» Jазіргі кезеSде мектеп мaCалімініS алдында тaрCан маSызды, жауапты міндеттердіS бірі - оKушыCа тиянаKты білім беру. Ол _шін мектеп мaCалімдері оKытудын тиімді ‰діс – т‰сілдерін ™з т‰жірибесінде таSдап алады.ЖаSа технологияларды к_нделікті сабаK _рдісінде пайдалану оKыту маKсатында жетудіS тиімді жолдарын к™рсетеді.ОKытудыS жаSа ‰дістерін пайдалану арKылы мaCалім оKушыныS белсенділігін, шыCармашылыK ізденісін арттырады, п‰нге деген KызыCушылыCын оятады. Jазіргі оKыту барысында Kолданылып ж_рген к™птеген технолгиялар жеке тaлCаныS жетілуіне, оKудыS тиімділігініS негізін KaруCа баCытталCан. Орыс мектептерінде KазаK тілін оKытуда еS бірінші эстетикалыK талCамCа сай безендірілген кабинет, оKудын ‰р т_рлі Kaралдары, кестелері, оKулыKтары, техникалыK Kaрал – жабдыKтары, информациялыK Kaралдар болуы Kажет. JазаK тілі мaCалімі ™з сабаKтарын жаSа сатыCа к™теру _шін ш‰кірттерініS білім – KaмарлыK Kасиеттерн дамытып, білім алуCа KызыCушылыCын арттыруды к™здейді. МaCалім сабаK т_сіндірген кезде оKушыCа аса к_ш т_сірмей жеSілден ауырCа Kарай, жалыKтырмай, оKушыныS тиянаKты білім алуына, м_мкіндіктер туCызуы Kажет.€рбір сабаKтыS мазмaнына сай ‰дістер мен т‰сілдері дaрыс таSдап, саралап, даралап оKыту керек, сонда Cана біз басKа aлт балаларын KазаK тілін ™з еркімен, ынтасымен KызыCа, т_сініп оKуCа, Kадірлеуге, баCалауCа, жаKсы меSгеруге, ауызекі дaрыс с™йлеуге _йретеміз. Jазіргі заS талабына сай KазаK тілі сабаKтарында Kолданып жатKан жаSашыл ‰діс – т‰сілдері ™з сабаKтарында Kалай пайдаланып жатKандыCын ж™нінде ‰ріптестермен б™лісу. Мемлекеттік тілдіS жоCарCы деSгейде оKытылуы оKушы санасына сіSірлетін білімніS сапасымен ™лшенеді.СондыKтан да ‰рбір aстаз _немі шыCармашылыK ізденісте болуы керек.Мен ™з т‰жірибиемде к™бінесе оKушылармен бірлесіп, aйымдасып, топтасып жaмыс істеуіне к™Sіл б™лемін. ОKушы бірлессіп _йренуде кішігірім топтармен, жaппен жaмыс жасауда ортаK проблемаларды талKылаCанда жаSа пікірлерге шыCармашылыKпен Kарау тaрCысында жаSалыKтар ашу барысында жaмыс істейді. Топ м_шелері ™з ойларын ортаCа салып ж‰не сол ойларды кесте арKылы к™рсетеді. Шамалары келгенше KорCап шыCуCа тырысады. Бірлесіп жaмыс жасаCанда мына жайттарды есте aстаймын: СыйластыK ( бір – біріне бірдей баCынышта болу); Жауапкершілік ; ТопKа б™лгендегі ‰р тектілікті aмытпау; ТоптыS барлыK м_шелерініS кезепен с™йлеу даCдысын _йрету; Тікелей с™йлеуде ‰леуметтік Kарым – Kатынас жасау, даCдыларын Kалыптастыру; МaCалімдердіS, оKушылардыS топ ішінде с™йлеуін баKылау ж‰не Kажет кезде кірісіп с™йлеп кету; Топта aтымды жaмыс істеу.Осындай топта бірлесіп жaмыс істеп _йренген оKушылардыS білімдері н‰тижелі болады, шыSдалады.Бірлесіп жaмыс жасауда Kол жеткізген жетістіктерім: ОKушыныS еS алдымен есте aстау KабілетініS жоCарлауы; Жиі- жиі ой талKасын жасау ж‰не тереS т_сінікпен ойлаудыS дамуы арKылы оKушыны с™йлету; СабаKта ™з бетімен баKылаусыз отырCаннан г™рі оKушыныныS жaмыс басты болуы; Бір н‰рсеге _йрету м‰нді т_рде KызыCушылыCын оянуы; Бірлесіп жaмыс жасау кезінде топ м_шелерініS aлтына, жынысына, Kабілетіне, ‰леуметтік жаCдайына Kарамай олардыS бір – біріне дaрыс к™зKараспен Kарап, ойларын т_сінеді.ОKушылар жaмыс жасау барысында бір – біріне к™мектесіп, ойларын ортаCа салады, ынталарына к_ш – Kуат бере отырып, ™здерініS білім алуын к™термелейді, оKуCа, жазуCа, тыSдауCа, с™йлеуге кеS м_мкіндіктер беретін ортада оKушыны ™з пікірлерін еркін жеткізуге жаCдайлар жасайды.СабаK _стінде жан – жаKты сaраK Kоюда да мaCалім м_мкіндігінше барлыK оKушыныS жауап беруін Kамтамасыз етуі керек. СaраK KоюдіS Kарапайым т_рінен тереS ойлауCа дейінгі т_рлері бар екендігі белгілі. Ал мaCалімніS маKсаты- оKушыныS ойлау сатысы еS т™менгі деSгейден жоCары тереS ойлау деSгейі т_сінуден басталады. Одан кейін Kолдану, анализ, синтезге дейін жоCарлайды. JазаK тілі сабаCы баланыS ой - ™рісін ™сіріп, оCан тілдіS aлттыK м‰дени мaра, тіршіліктіS ™зегі, танымныS к™зі екенін сезіндіру Kажет. ОKушыныS таным деSгейі оныS с™йлеу тіліне,с™йлемді дaрыс Kaрастыру, ойын жеткізе білу іскерлігіне тікелей т‰уелді Осы орайда KазаK тілі п‰нін оKытудыS жан – жаKты міндеттері айKындалады. JазаK тілін оKытудыS маKсатын орындау _шін танымдыK ж‰не практикалыK баCыттаCы бірнеше міндеттер Kойылады. «Адам aрпаCымен мыS жасайды» дейді халKымыз. `рпаK жалCастыCымен адамзат баласы мыS емес миллиондаCан жылдар жасап келеді. ЖаKсылыKKа бастайтын жарыK жaлдыз – оKу. «Надан жaрттыS к_ні – KараS, келешегі-тaман» деп М. Дулатов айтKанындай, егеменді еліміздіS тірегі – білімді aрпаK. Сусыз KaрCаK, таса, к™леSке жерге д‰н ексеS ™нбейтіні сияKты жас aрпаCымызды т‰рбиелемесек ™спейді, ™нбейді. СондыKтан ™з aрпаCыныS ™негелі, ™нерлі, еSбекс_йгіш, абзал азамат болып ™суі _шін оKу-т‰рбие _рдісін тиімді ж_ргізу - ‰рбір aстаздыS міндеті. Осы орайда елбасы Н.€. Назарбаев: «БолашаKта еSбек етіп, ™мір с_ретіндер – б_гінгі мектеп оKушылары. МaCалім оларды Kалай т‰рбиелесе, JазаKстан сол деSгейде болады. СондыKтан aстазCа ж_ктелетін міндет ауыр» дегені бар. Jазіргі заман мaCалімінен тек ™з п‰нініS білгірі болу емес, жаSалыKKа жаны Kaмар, оKытудыS жаSа технологияларын шебер меSгерген, білімі мен білігі жоCары тaлCа болу, аKпараттыK сауаттылыK талап етіледі. ХХІ CасырдыS жан – жаKты зердері, дарынды, талантты адамын Kалыптастыру баCытындаCы білім беру м‰селесі мемлекетіміздіS басты назарында. Егеменді ел болып, таSдаулы елу елдіS Kатарына ену басты маKсатымыз болCан соS, білім мен Cылым саласы д_неие ж_зілік деSгейге сай болуы керек. Елімізде болып жатKан ™згерістер мектеп жaмысына да елеулі жаSалыKтар ‰келіп отырCаны даусыз. JазаK тілі мемлекеттік тіл д‰режесіне к™теріліп жатKанда KазаK тіл п‰нін оKыту ісі де жаSаша баCыт алып келеді. Демек, оKушыларCа ж_йелі білім беруге жаSа талап тaрCысынан Kарап, оKыту т‰сілдерін _немі жетілдіріп отыруCа міндеттіміз. Білім – теSіз, оныS тереSіне Kaпиясын аша алатындар Cана бойлай алады. Ондай адамдарды дайындайтын, білім беретін бала жаныныS баCбаны – мaCалім. Ал мaCалім білімді оKушы санасына сабаK арKылы жеткізеді. «Білім беру – табиCат пен KоCам жайында Cылымда жинаKталCан білім ж_йесін жеке адамныS меSгеруі ж‰не оны ™мірде тиімді етіп Kолдана білуі» дейді Ж. Jоянбаев. Ендеше келер aрпаKKа т‰рбие мен білім берудіS, білім сапасын жаKсартудыS бірден – бір жолы – жаSа технологияларды Kолдану. Б_гінгі таSда озат педагог – Cалымдар, т‰жірибелі мaCалімдер ойлап тапKан сабаKты т_рлендіре ™ткізудіS неше т_рлі жаSа т‰сілдері жеткілікті. JазаKстанда да мектептер _шін оKыту технологияларын дайындау м‰селесімен айналысып, Cылым мен практиканы Kоса алып ж_рген отандыK Cалымдарымыз баршылыK.