Лекция на казахском языке О?ушы білімін ба?алау ж?не ба?ылау
ТаKырыбы: ОKушы білімін баKылау ж‰не баCалау
Жоспары:
ОKыту роцесінде білімді баKылау ж‰не баCалаудыS маSызы, Kызметі.
Білімді баKылау мен баCалаудыS т_рлері, ‰дістері ж‰не формалары.
Jазіргі оKыту ж_йесіндегі білімді баKылау ж‰не баCалаудыS жаSа технологиясы.
ОKыту ж_йесіндегі білімді баKылау ж‰не баCалаудаCы немKaрайлыKты жою.
ОKыту процесінде оKушыныS білім, білік, даCдысын есепке алу баKылау ж‰не баCалау оныS аса Kажет Kaрамдас б™лігі болып есетеледі.
МaCалімніS сабаKтар ж_йесінде оныS дaрыс aйымдастыра білуі к™птеген жаCдайда оKу- т‰рбие процесініS табысты болуыныS кепілі.
Ол _шін мaCалім оKушыныS оKу материалын меSгеру д‰режесін, сапасы мен к™лемін _немі аныKта отыруы тиіс.
Бaл баCытта оKушылардыS сабаKтар ж_йесіндегі білім, білік, даCдыларын есепке алу,баKылау ж‰не баCалаудыS маSызы ерекше.БаKылаудыS к™мегімен теормялыK білімді меSгерудегі сапа, білік пен даCдыныS Kалыптасу д‰режесі аныKталады. Осы тaрCыда білім, білік, даCдыны есепке алу ж‰не баCалау м‰селесіне теориялыK ж‰не практикалыK талдау жасаудыS маSыздылыCы ерекше. БаKылаудыS таKырыптыK т_рін aйымдастырудыS практикалыK м‰селелері Т.Горбунов ,Е.С.Березняк, В.И.Иващенко, Е.И.Перовский, С.Ф.Суховский Cылыми педагогикалыK еSбектерінде талдаCан.БаKылауды aйымдастыру жекелеген ‰дістемелік м‰селелері жайында М.Р.Львов,А.П.Пышкалов т.б. талдау жасаCан. ОсылардыS негізгі Kаралып отырCан педагогикалыK м‰селеніS теориялыK аспектісі жеткілікті д‰режеде зерттелген деп Kорытынды шыCаруCа болады. себебі, есепке алу, баKылау, баCалауды aйымдастырудыS м‰ні .ОлардыS оKу- т‰рбие процесіндегі Kызметі, формалары мен т‰сілдері аныKталCан.
ІІ. ОKу сапасын тексерудіS 5 балдыK ж_йесі. ОKушылар білімдерініS наKтылы дайындыK д‰режесін барлыK жаCдайда дaрыс к™рсетпеген. ОндаCы кемшілік оныS жеткілікті т_рде ішкі ж‰не сыртKы кері байланысы Kамтамасыз ете алмауында. ОсыныS н‰тижесінде оKыту процесініS саасын арттыруда мaCалім ‰р кезде баCалау ж_йесін дaрыс Kолана білуі тиіс. Дегенменде б_гінгі таSда оKыту теориясында баKылау мен баCаныS м‰ні т‰сілдері жайлы ‰лі де болса ортаK пікір Kалытаспай отыр.БаKылау кеS к™лемде бір н‰рсені тексеру деген маCынаны білдіреді.БаKылау оKыту процесінде оKушылардыS оKу ‰ректінде баKылау жасау Kызметін атKарады.ОлардыS творчестволыK к_шімен KабілетініS дамуына ыKал етеді. БаCалау , оKытудыS Kaрамдас б™лігі. БаCалау бір н‰рсеніSдеSгейін, сапасын, д‰режесін белгілеу. Оны оKушыныS оKу таным ‰рекетінде KарастырсаK оKыту процесініS міндеттерін оKушылардыS Kандай д‰режеде меSгерілуі дайындыK деSгейме дамуын білімдерініS сапасын, білік пен даCды к™лемін аныKтайтын Kaрал. Келесі кезекте білім, білік, даCды баKылау ж‰не баCалау Kызметіне тоKталамыз.
Ол негізгі 3 жаKты сипатта болып келеді.
Білім беру;
Т‰рбиелеу;
Дамыту.
Білім беру Kызметі негізінде оKушылар жаSа білімдерді Kабылдайды. Бaрын алCан білімдерін толыKтырады.
Т‰рбиелік Kызметі оKушыларды ж_йелі т_рде жaмыс істеуге _йретеді. БаKылаудыS н‰тижесінде олар к_нделікті сабаKKа _збей дайындалады.
Дамыту KызметініS мSызы сол оKушылар ™з бетінше оKу тапсырмаларын орындауда жаSа білімдерді Kабылдайды, Kорытынды жасайды, баяндамалар ‰зірлейді, хабарламалар жасайды.
БаCалау да 3 топKа б™лінеді:
ХабарлаушылыK
БасKарушылыK
Т‰рбиелеушілік.
І топ ™з алдына белгілеп KоюшылыK баCдарлаушы, баKылаушы болу керек. €рбір баланыS к™рсеткіштері мен ™лшемдеріне мaCалім мен оKушылардыS арKа с_йеу жаCдайлары іске асады.
ІІ топ. `йымдастырушылыK, реттеушілік, д‰лдеп т_зетушілігі болуы керек.Осы топты ж_зеге асырудыS Kажетті шарты баCадаCы к™рініс тек Kана оKытудаCы Kл жеткізген н‰тиженіS м™лшері Cана емес, сонымен бірге сапасын белгілейтін к™рсеткіш.
ІІІ топ. JалыптастырушылыK, дамытушылыK,ынталандырушылыK болуы керек.Бaл топтыS KызметініS н‰тижесін наKты бейнелей білуді.
Білімдік баKылау.
Педагогика Cылымы саласында баKылаудыS, к™птеген т_рлері кеS тараCанПрфессор Ж.Б.Jоянбаев ,Р.М.JоянбаевтыS педагогика оKулыCында ол таKырыптыK тараулар бойынша оKтын-оKтын ж‰не Kорытынды баCалау деп б™лінген.
К_нделікті баKылау: ОKыту процесінде к_нделікті KолданCан сабаK барысында оKушылардыS оKу танымдылыK ‰рекетіне басшылыK жасайды.Ол ішгкі ж‰не сыртKы байланыс жан –жаKты ж_зеге асыруCа м_мкіндік туCызады.СоныS негізі оKушыныS келесі оKу ‰рекетіне ыKал етеді. К_нде баKылау мaCалімніS жалпы немесе жекелеген оKушылар жaмысына ж_йелі т_рде баKылау жасау к™мегімен ж_ргізіледі. БаKылаудыS бaл т_рі оKушылардыщS сынып немесе _й тапсырмасын ™з бетінше орындауCа деген KызыCушылыCы жауапкершілік сезімін ынталандыруда _лкен маSызCа ие болады.
ТаKырыптыK баKылау: оKу баCдарламасындаCы белгілі таKырыптар бойынша ™ткізіледі.СабаKтыS таKырыбы ж‰не ‰рбір кезеSдері негізінде оKушылардыS білімді, іскерлікті, даCдыны игеруі тексеріледі. Сонымен бірге мaCалім жаSа таKырыптыK кейбір басты м‰селелерін ™ткен сабаKтардаCы оKу материалдарымен толыKтырады. Кейбір aCымдарды, аныKтамаларды, Cылыми ережелерді оKушылардыS есіне салады. БарлыK п‰ндер бойынша жыл аяCында ™ткізіледі. БаKылау роцесінде таKырыптыK ж‰не тарау бойынша барлыK н‰тижелері есепке алынады. ОKушылардыS жыл бойы алCан теориялыK т‰жірибелік білімдері аныKталады. Сонда Kорытынды баKылаудыS негізгі емтихан ж‰не оKушылардыS жылдыK _лгірім баCалары болады.Емтиханмен жылдыK _лгірім баCаларынан педаогикалыK кеSестіS шешіміне байланысты Kорытынды баCалар шыCарылады. БаCа білімді есепке алу Cана емес, ол т‰рбиелік Kaрал . Сонда оKушы білімін баCалауда немKaрайлылыKKа салынуCа болмайды. БаCа балл есебінде к™рсетіледі.
Jазіргі кезде білім беру саласыныS Kaрылымында сапасын оKу-танымдыK ‰рекет аныKталатын 5 балдыK ж_йелер Kолданылады.
«5» - ОKу материалын толыK д‰л логикалыK бірізділікпен айтылCан жауапKа Kойылады.
«4»- ОKу материалын толыK д‰л біледі, біраK болар – болмас кемшілігі бар жауапKа Kойылады.
«3»- жауабы негізі дaрыс, біраK толыK емес.Біліміндегі кейбір проблемалар еске алынбаCан жауапKа Kойылады.
«2»- ОKушы жауабында Kателер, білімінде кемшілігі бар жауаKа Kойылады.
«1»- Тексерілген оKу материалы бойынша білімі жоK толып жатKан ™рескел Kателер _шін Kойылады. Емтихан оKушылар білшімін Kорытынды тексерудіS ж‰не баCалаудыS арнаулы формасы. Емтихан 1944 жылы енгізілген.
Білімді ашыK баCалау идеясы.
БаCалау.
Бaл белгілі бір материалдыK маSызын баCалай білуі, белгілі бір маKсатKа байланысты ™зіндік пікір айта білуі, оныS д‰лелденуі, логикалыK факторлармен aштасуы ескерілуі керек. БаCалау к™рсеткішін аныKтай білу, бaл к™рсеткіш алдындаCы 5 к™рсеткішті баCалауCа м_мкіндік береді.
Зекенова Рима
№220 орта мектеп
Бастауыш сынып мaCалімі
Синтез
Білу
Т_сіну
Jолдану
Талдау
БаCалау
ОKушыныS білімін
баKылау
ж‰не баCалау