8 сынып?а арнал?ан саба? жоспары. Ж?рек ж?мысыны? ??рылысы мен ?ызметі.

Пәні: биология
Пән мұғалімі: С.Т. Мусилимова8 «а» сыныбы
Сабақтың тақырыбы Жүректің құрылысы. Жүрекшелер мен қарыншалардың рөлі. Жүрек қақпақшалары. Жүрек жұмысының кезеңдері. Қан тамырлары: артериялар, капиллярлар, веналар.
№ Зертханалық жұмыс. ЭКГ демонстрациясы.
Сабақтың мақсаты Жүректің құрылысы мен қызметтері туралы түсінік қалыптастыру
- жүрек құрылысы мен қызметтері жайлы ақпарат беру
- оқудағы жаңа тәсілдер мен жүйке жүйесінің бөлімдерін қамту
- оқушыларды оқыту барысында сыни тұрғыдан ойлау қабілетін дамыту
Оқыту нәтижелері - жүректің құрылысы мен қызметтері жайлы ақпарат алады
- оқушылар оқыту барысында сыни тұрғыдан ойлау қабілеттері дамиды
Жетістік Жүректің құрылысы мен жұмысын танып біледі.
Блум токсономия сұрақтарын қоя отырып тақырып мазмұның ашып түсіндіре алады.
Тілдік мақсат Пәндік лексикалық терминология
жүрек – серца – handперикард – жүрек қабы үлпершек
эпикард – жүректің өте жұқа сыртқы қабат
эндокард – жүректің ішкі қабаты
миокард – жүректің бұлшықетті қабаты
артерия – салатамырвена – көктамыр
капилляр - қылтамыр
Сабақтың кезеңдері Ресурстар Мұғалім іс-әрекеті Оқушы іс-әрекеті Бағалау
Ұйымдастыру кезеңі СтикерлерСәлемдесу. Ынтымақтастық ортаны қалыптастыру. Топқа бөлу. Топқа атау көпір сұрақ сұрақтарына жауап берілген соң беріледі. Әр ғылым саласының негізін қалаушы ғалымдарды айту арқылы «Анатомия», «Физиология», «Гигиена» деп аталады. Топқа бөліну. Қ\Б «Бас бармақ» әдісі
Ж/Б бағалау парақшасы
Білу
Көпір сұрақтары Автор портреті
«Бұл кім?»

Жаңа сабақ тақырыбын ашу мақсатында өткен тақырыптар мен байланыстырып сұрақ қою.
1.Ғылыми анатомияның негізін салған ғалым, Италиядағы Падуан университетінің профессоры. Мәйіттермен жеке бақылау жүргізіп, 7 кітаптан тұратын «Адам денесінің құрылысы туралы» еңбек жазған. Бұл еңбегінде ғалым қаңқа, сіңір, бұлшықеттер, қантамырлар, жүйкелер, ішкі мүшелер, ми мен сезім мүшелерін жүйелеген. Көптеген зерттеулері мен еңбектері анатомияның дамуына айтарлықтай септігін тигізді. Сондықтан да оны анатомия ғылымының негізін салушы ғалым деп орынды атайды. (Андреас Везалий)
Бұл кім?

2. Ағылшын дәрігері, анатом. Қан айналымның тұйық екеннін алғаш рет дұрыс түсіндірген. Үлкен қан айналым шеңберінің болатынын ашқан ғалым. Ол физиология ғылымының негізін салушы ғалым. (Уильям Гарвей)
Бұл кім?

3. Ұрпағының болашағы үшін күрескен қазақтың бір туар ұлы. Аз жазса да, артына біршама еңбек жазып қалдырып үлгерген ғалым. Әсіресе әр мүшенің тазалығын (гигиенасын) сақтау үшін айтқан өсиеттері өз алдына бір төбе. (Халел Досмұхамедов)
Автор портреттерін табу. Сұрақтарға жауап беру.
«Бас бармақ» әдісі
Жаңа сабақ
Түсіну
Талдау
Жинақтау
Қолдану
Бағалау
Рефлексия
Үйге тапсырма
Видео көрсетілім, Интер-вті тақта, флипчартИнтер-вті тақта, флипчартPASPORT Xplorer GLX,
Интер-вті тақта, «Ой қозғау»
«Жүрек – табиғи жылылықтың көзі». «Жүрек – басты мүше, мұңы тәннің ешқандай мүшесі билемейді» Әбу Насыр Әл – Фараби.
«Мағынаны тану»
Топқа тапсырма беру.
1 топ. «Анатомия» Жүректің құрылысы.
Видео көрсетілім көрсету
2 топ. «Физиология» Жүректің жұмысы. Жүрек жұмысының
реттелуі.
3 топ. «Гигиена» Қан тамырлары: артерия, вена , каплляр.
Видео көрсетілім көрсету
Жүректің жиырылу кезеңі систола, босаңсуы диастола деп аталады. Жүрекше систоласы аяқталысымен қарынша систоласы басталады. Қарыншалар систоласы екі сатыдан тұрады: 1. Жиырылу сатысы; 2. Қанды айдау сатысы.
Жаңа туған нәрестенің жүрегі минутына 140-160 рет, ал 6-7 жастағы баланың жүрегі – 95-100 рет, 12 жаста жүрек – 80-90 рет, ал ересек адамның жүрегі – 60-90 рет жиырылып босаңсиды.
1 топ тапсырмасы: Тірек – сызба.
2 топ тапсырмасы: Семантикалық карта.
3 топ тапсырмасы: Сәйкестендіру тесті.
№ Зертханалық жұмысты. ЭКГ демонстрациясы.
Мақсаты: Қан айналым жүйесі, жүрек ритмінің жиілігін анықтау.
Құрал – жабдық: PASPORT Xplorer GLX орнатушы PS - 2002, PASPORT Xplorer GLX көрсеткіші
PS – 2111
Жүректегі электр құбылысы. Ұлпада қозу кезеңінде электр құбылысы пайда болады. Жүректің қозған ошағы тыныш тұрған бөлігіне қарағанда теріс зарядталады. Жүректегі бұл құбылысты электрокардиограф аппаратымен жазады. Адам денесі сұйық өткізгіш болып саналады. Жүректе пайда болған биотоктар бүкіл денеге жайылады. Биотокты теріден жазып алуға болады. Дені сау адамның ЭКГ – сінде 5 тіс болады. Олар Р, R, Q, S, T.
1 сурет

Р – жоғары толқын, жүрекшенің қозуын көрсетеді.
Q – төменгі толқын,
S - линиялардың төмендеуі қарыншаның электр активтілігі
T – қарыншаларда қозудың аяқталуы
QRS – қозу қарыншаларға жеткенде электр өткізгіштігі.
Сонымен ЭКГ – дегі Р тісі құлақша, ал Q, R, S, T – қарыншалар қызметін көрсетеді.
2 сурет
13525510287000
PQ - интервал
QT – интервал
QRS
PQ - сегмент
ST - сегмент
3 сурет

Жұмыстың орындалысы
Пункт Уақыт Кәдімгі уақыт
P-R интервал QRS интервал Q-T интервал ЭКГ интервалдарының P-R, QRS, Q-T ара – қашықтығының мәнің жазып алып.
Қорытындылау сұрақтары:
Электрокардиограмма деген не? Оның маңызы?
Жүрек жұмысы неше кезеңнен тұрады?
Тынбай жұмыс істесе де, жүрек неге шаршамайды?
«Жүрек басқа мүшелердің билеушісі» – деген сөзді қалай түсінеміз?
Не білдім?
Не білгім келеді?
Не түйдім?
Жүрек туралы қызықты мәліметтер жазып келу. Оқулықтан мәтінді оқып топпен талқылап әр оқушы өз ойын ортаға сала отырып, флипчартпен ортаға қорғау
Топ оқушылары орындап болған тапсырмаларын флипчартқа жазау.
Зертханалық дәптерлеріне жұмыстың мақсат міндеттін жазу.
ЭКГ демонстрациясымен танысу.
ЭКГ толқындарын түсініп білу.
ЭКГ толқындарының мәнінің ара - қашықтық көрсеткіштерін анықтап жазу
Қорытынды сұрақтарға жауап беру.
Сабаққа рефлексия жазу. Топтар бірін-бірі бағдаршам әдісі бойынша бағалайды жасыл - өте жақсы,
сары - орташа,
қызыл - қанағаттанарлық.
«Бас бармақ» әдісі
Бағалау парақшасы бойынша ж/б шығарып бағалау.
Бағалау
Бағалау парағы
Параметр Критерий Дескриптор Ұпайы Жалпы саны Қорытынды баға
Білу
Оқыған материалды еске түсіру.
өткен тақырыпты толық біледі 2 3 өткен тақырыпты жартылай біледі 1 өткен тақырыпты мүлдем білмейді 0 Түсіну Тақырып мазмұның ашу.
Талдау
мәтінмен жұмыс Берілген материалды ғылыми тұрғыда жүйелі жеткізуі. тақырып мазмұны толық айтылды 2 5 тақырып мазмұның жартылай айтылды 2 Қолдану
зертханалық жұмыс Оқыған материалды жаңа жағдайда пайдалану толық 2 3 жартылай 1 жартылай 1 Жинақта
әр топқа жеке тапсырма Алған білімі негізінде сұрақтар туындайды толық 2 3 жартылай 1 мүлдем 0 Бағалау Алған білімін ғылыми тұрғыда жеткізе алуы 17 Бағалау шкаласы:
17-16 - «5»
13-15 - «4»
12-9- «3»