Урок Тіршілікті? пайда болуы туралы ?азіргі к?з?арастар

11 сынып
Тақырыбы: Тіршіліктің пайда болуы туралы қазіргі көзқарастар.
Мақсаты: тіршіліктің пайда болуы туралы қазіргі көзқарастары туралы оқушылардың білімдерің қалыптастыру, мәтінмен жұмыс жасап қорытынды шығарып, салыстырып, өз ойларын жеткізуге біліктіліктерің дамыту.
Сабақ типі: жаңа білімдерің қалыптастыруӘдістері: әңгімелесу, мәтінмен жұмыс, топпен жұмысНегізгі түсініктер: химиялық эволюция, абиогенез, коацерват, биопоэз.
Сабақ барысыI. Ұйымдастыру /сан арқылы топқа бөлу/
II . Білімдерің тексеру 1.«Миға шабуыл» Өткен материалдарды қайталау мақсатында оқушыларға сұрақтар қою.
1.Тіршілік анықтамалары.
2. «тіршілік» ұғымына алғаш рет анықтама берген кім?
3. Тіршілік деңгейлерін атаңдар.
4. Тіршіліктің қасиеттері қандай?
!Проблемалық сұрақ - Жер бетінде тіршілік қалай пайда болды.
Тіршіліктің пайда болуы-бұл ерте заманнан адамзаты қызықтыратын мәселе. Ол ғылыми және философиялық жағынан қарстырылады. Қазіргі уақытқа дейін бірнеше жауаптары бар. Оларды барлығын екі топқа біріктіреді:
Биогенез-тіріден тірі дамидыАбиогенез-өлі заттан тірі дамиды¨ Абиогенездік теория бойынша тіршілік өлі табиғаттан өздігінен пайда болған.
Ф.Реди тәжірибесі тіршіліктің өздігінен пайда болмайтынын нақты дәлелдеді.
Креационизмдік көзқарас-жер бетінде тіршілік мәңгілік әрі оны жаратушы күш жаратқан деп түсіндірді. Панспермия теориясы-тіршілік жер бетіндегі бейорганикалық заттардан пайда болған емес, тіршілік басқа ғаламшарлардан таралған, деп түсіндірді.
III .Жаңа тақырып 1)Тіршіліктің пайда болуы туралы қазіргі көзқарастар./слайд/
(топпен жұмыс)
1.Ертедегі Жер шарындағы атмосфера(бейнефрагменнт)
2.Органикалық қосылыстардың абиогендік жолмен түзілуі3.Биополимерлердің түзілуі4.ДНҚ мен РНҚ-ның рөлі5.Биологиялық мембраналардың түзілуі және эволюциясыӘр топ постер қорғайды – топтар бір-бірін бағалайды 2 жұлдыз, 1ұсыныс
2) Мәтінмен жұмыс-сызбанұсқа құрастыру (жұппен жұмыс)
ҒалымҚай жылыНені аштыОпаринА.М.
1924
Органикалық қосылыстардың абиогендік жолмен түзілуіМиллер С. Г.Юри1953
Жердің алғашқы тарихында химиялық эволюцияның нәтижесінде биологиялық мономерлердің түзілгендігін дәлелдеді.
Фокс С.1957
Аминқышқылдары судың катысуынсыз өзара қосылып пептидтік байланы түзуі мүмкін деген пікір ұсынды.
Томас Чек
1982
РНҚ молекуларының өршіткілік белсенділігін ашты.
Дж.Холдейн1929
Коацерват теориясыДж.Бернал1947Биопоэз теориясы 2.Сұрақ- жауап . Тіршіліктің пайда болу туралы көзқарастар туралы не білесіңдер?
№1 Креаценизм теориясы нені дәлелдейді (жаратушы күш).
№2 Панспермия теориясы нені білдіреді және кім ұсынған? (ғарыштан).
№3.Франческо Реди еңбектері туралы не білесіңдер? (Өздігінен пайда болды ) №4 «Тіршілік жер бетінде мәнгілік» деген теорияны кім ұсынған және нені білдіреді? (В.Прейер ) Қорытынды:
Жер бетіндегі бірінші органикалық қосылыстардың түзілу процесі-химиялық эволюция
Биопоэз – органикалық қосылыстар тірі организмдер арқылы түзіледі(Дж. Бернал)
Биогенездің 3 кезеңі:
1. Биологиялық мономерлердің абиогендік жолмен пайда болуы2.Биологиялық полимерлердің түзілуі3. Мембраналы құрылымдар мен алғашқы организмдердің (протобионтардың) пайда болуыТіршіліктің қалыптасу кезеңдері:
1. Ағзалық заттардың абиогенді синтезі2. Коацервация үдерісі3. Коацерваттар эволюциясы, тірлік қасиеттердің көрініс беруі4. Алғашқы прокариотты жасушалардың пайда болуы5. Эукариоттың, көпжасушалардың пайда болуы, тірі ағзалардың дүниеге бөлінуіIV. Бекіту – тест 8 сұрақV.БағалауVI.Үй тапсырмасы.