Жай сандар, ??рама сандар (5 класс)
Математика 5 класс
Сабақтың тақырыбыЖай сандар, құрама сандарЖалпы мақсаты*Жай сандар мен құрама сандар туралы ақпарат беру.
*Жай сан мен құрама санды ажыратуға үйрету.
*Жай сандар және құрама сандар ережелерді пайдалана отырып есептер шығару дағдыларын қалыптастыру,өзіндік жұмыс, өздігінен білім алу қабілетін, топта жұмыс істеу жəне жеке тапсырмаларды орындаудағы өзіндік бағалау дағдыларын дамыту.
*Топта бірлесіп жұмыс жасауға тәрбиелеу.
КөрнекіліктерЭлектронды оқулық, слайд, жеке жұмыс парағы ,жапсырма қағаздары, бағалау парағы, түрлі-түсті қағаздарКүтілетін нәтиже*Жай сандар мен құрама сандар туралы білетін болады.
*Жай сан мен құрама сандарды ажыратуға үйренеді.
*Топта ынтымақтастықпен жұмыс жасайды.
Негізгі идеялар1) 1-ге және өзіне ғана бөлінетін натурал сандарды жай сандар деп атайды. Мысалы: 101 саны . Оның бөлінгіштері: 1 және 101.
2) Екіден көп бөлгіштері бар натурал сандар құрама сандар деп аталады.
Мысалы: 8 саны. 8 санының бөлгіштері: 1,2,4,8.
3) 1 саны жай сандар тобына да, құрама сан тобына да жатпайды.
4)Айырмасы 2- ге тең екі жай санды егіз сандар деп аталады.
Мысалы: 5 пен 7; 11 мен 13.
5)Өзінен басқа бөлгіштерінің қосындысына тең құрама санды кемел сан деп атайды. 1+2+3=6. 6 санының бөлінгіштері: 1,2,3.
ТапсырмаларТоптық жұмыс. «Мәтінді талқылау»
Жұптық жұмыс. Сен маған , мен саған. Жеке жұмыс. Блум таксономиясы бойынша.
Сабақ бойынша мұғалімнің жазбалары: (мұғалім және оқушы немен айналысады)
І. Ұйымдастыру кезеңі (3 минут)
1.Сынып оқушыларына жағымды ахуал туғызу Көңіл-күйлерің қалай?Мен сендерге сәттілік тілеймін!
2.Сыныпты топқа бөлу(3 топқа бөлемін. Натурал сан, жай сан, құрама сан)
3.Бағалау парағы таратылады.
ІІ. Үй тапсырмасын сұрау. (5 минут)
Үй тапсырмасын тексеру мақсатында миға шабуыл бойынша алынады.
1) Көбейтіндінің берілген санға бөлінгіштігін қалай анықтаймыз?
2) Қосындының берілген санға бөлінгіштігін қалай анықтаймыз?
3) Айырма қандай жағдайда берілген санға қалдықсыз бөлінеді?.Үйге берілген № 176, 177 (2), №178 есептердің жауабын интерактивті арқылы тексеру.
Семантикалық карта бойынша тапсырмаларды орындаймыз. Дұрыс тапсақ бүгінгі сабағымыздың тақырыбы шығады.
ЖауабыСұрағыия1,13 3- ке бөлінеді4-ке бөлінеді14,28,42, 56,....
13 санының бөлгіштеріқұрамажайнатурал бүтінрационал14 санының еселіктерібөлінгішбөлгішсандықбөлшександар543+84 қосындысы 4 пен 3 сандарының қайсысына бөлінеді? жайкемелқұрамаегізбүтін84- 36 айырмасы4 пен 9 сандарының қайсысына бөлінедімен олнемесесандарәлде(Семантикалық картаны дұрыс шешкен оқушы айтып береді.)
Олай болса, бүгінгі сабағымыздың тақырыбы: Жай сандар, құрама сандар.
( Тақырыпты бүгінгі күнге жазады)
ІІІ. Топтық жұмыс. «Мәтінді талқылау» (7. 3. 1 минут)
Топтар мәтінді оқиды, өзара талқылайды..Топ болып бірігіп, тапсырманы орындайды.
Топта 5 рөлді анықтайды: көшбасшы, баяндамашы, хатшы, уақыт сақшысы және ішкі бақылаушы,сыртқы бақылаушы. Әр оқушы өзіне жүктелген рөлдің міндеттерін атқарады.
Бақылау парағы беріледі. Үш топ «Тұжырымдамалық карта» дайындайды. Плакат беріледі.Баяндамашылары қорғайды. Топтарды өзара формативті бағалау( Екі жұлдыз,бір ұсыныс).
3минут)
Бақылаушының бағалау парағы№ Бағалау өлшемдеріКөшбасшыХатшыБаяндамашыУақыт сақшысыСыртқы бақылаушы1 Тақырыптың ашылуына үлес қосу
2 Міндетін атқару
3 Топтық жұмысқа атсалысуы
4 Жеке жұмыс жасай алуы
Әр оқушы өзіне жүктелген рөлдің міндеттерін атқарады.
АКТ-ны пайдаланып жаңа сабақты түсіндіріп өтемін.
IV.Жұптық жұмыс. Оқушы оқушыларға сұрақтарды қойып, оқушылар жауап береді. (10минут)
V.Жеке жұмыс. Блум таксаномиясы. (10 минут)
Ойлау деңгейі Сұрақтар Жауаптары
БілуЖай сандар деп қандай санды атайды?
Құрама сандар деп қандай санды атайды?
ТүсінуОқулықтан №241, №242 есептерді шығар
Қолдану№244
Талдау75, 128, 47 сандарының бөлгіштерін жазып, осы сандардан жай санды табыңдар:
75 санының бөлгіштері:___________________
128 санының бөлгіштері:___________________
47 санының бөлгіштері:___________________
Жауабы; - жай сан
ЖинақтауТест тапсырмаларын орындау.
Тақтада көрсетіледі. Оқушы жауап жазады. Көршісі тексереді немесе өзі тексереді
І нұсқа 1) 27 санының бөлгіштерін ата:
А) 1;3;7;15;27В)1;3;9;27;С) 1;2;3;27; Д)1;9;12;27
2) 12 санының еселіктері болып табылады:
3) Құрама сандарды теріп жаз:
А) 2; 6; 12 В)30; 31; 32 С)12; 25; 57 Д) 18; 30; 47 Нұсқа:_______
БағалауЖай сандар кестесі.
2 7 17 29 41
3 11 19 31 43
5 13 23 37 47
Жай сандар кестесін пайдаланып Асқардың лабиринттен шығужолдарын сызып көрсетіңдер.
Асқар лабирингтің ішіндегі рет саны бір таңбалы ең үлкен сан
болатын бөлмеде тұр.
Ал лабиринттен шығу есігі А бөлмесінде.
Асқар тұрған бөлмесінен сыртқа рет саны жай сандарға теңбөлмелер арқылы ғана шыға алады. Жай сандар болатынбөлмелердің есіктері бөлменің қабырғасында немесе бұрышындаорналасқан.
Асқардың сыртқа шығу жолын көрсетіңдер.
Асқар №_______ бөлмеде тұр.
Ол сыртқа шығу үшін __________________________________
бөлмелерден өтеді.
Лабиринттен шығу есігі А № _____ бөлмеде.
1 20 38 3 47 19 8
34 14 37 4 27 32 2
21 5 26 33 41 29 15
9 31 49 7 39 28 40
30 23 6 16 24 46 22
44 42 11 43 17 35 36
12 25 48 16 45 А 18
VI. Кері байланыс. (3 минут)
Рефлексия
– Енді «Табыс» ағашын отырғызайық. (ағаштың суреті)
Ағаш діңі жаңа сабақта өтілген тақырып, жасыл желек – экология, ал ағаштың жемісі сендердің алған білімдерің(оқушылар өздері таңдаған алманы алып, ағашқа жапсырады).
Жасыл алма: Маған сабақ ұнады. Тақырыпты меңгердім.
Сары алма: Тақырыпты түсіндім, бірақ тез ұмытамын..Қызыл алма: Сабақ маған түсініксіз.
Кейінгі тапсырмаЖай сандар, құрама сандар. №244 есепКейінгі оқуБақылау жұмысына дайындалып келуСергіту сәті.
1) -Мен тақ сандарды атағанда – сендер тұрасыңдар, ал жұп санды атағанда отырасыңдар.
Бағалау критерийлері:
1.Тапсырмалардың барлығын қатесіз орындау.
2. Ережелерді толық білу.
3. Сұрақтарға жауап беру.
Жеке жұмыс парағыОқушының аты -жөні:___
Ойлау деңгейі Сұрақтар ЖауаптарыБілуЖай сандар деп қандай санды атайды?
Құрама сандар деп қандай санды атайды?
ТүсінуОқулықтан №241, №242 есептерді шығар75, 128, 47 сандарының бөлгіштерін жазып, осы сандардан жай санды табыңдар:
75 санының бөлгіштері:_____
128 санының бөлгіштері:__
47 санының бөлгіштері:_________
Жауабы - жай са Бағалау Жай сандар кестесі.
2 7 17 29 41
3 11 19 31 43
5 13 23 37 47
Жай сандар кестесін пайдаланып Асқардың лабиринттен шығужолдарын сызып көрсетіңдер.
Асқар лабирингтің ішіндегі рет саны бір таңбалы ең үлкен сан
болатын бөлмеде тұр.
Ал лабиринттен шығу есігі А бөлмесінде.
Асқар тұрған бөлмесінен сыртқа рет саны жай сандарға тең бөлмелер арқылы ғана шыға алады. Жай сандар болатын бөлмелердің есіктері бөлменің қабырғасында немесе бұрышында орналасқан.
Асқардың сыртқа шығу жолын көрсетіңдер.
Асқар №_______ бөлмеде тұр.
Ол сыртқа шығу үшін бөлмелерден өтеді.
Лабиринттен шығу есігі А № _____ бөлмедеЖеке жұмыс парағыМұғалімнің тексеру парағыОйлау деңгейі Сұрақтар ЖауаптарыБілуЖай сандар деп қандай санды атайды?
Құрама сандар деп қандай санды атайды? 1) 1-ге және өзіне ғана бөлінетін натурал сандарды жай сандар деп атайды2) Екіден көп бөлгіштері бар натурал сандар құрама сандар деп аталадыТүсінуОқулықтан №241, №242 есептерді шығар№241
Жай сандар:
97,139,311,503,641,991
Құрама сандар:
66,128,201,450,502,864,879.
№242
13 пен 57 с:13
31 мен 57 ;жай с: 31
73 пен 15; жай с: 73
17 мен 35&p; жай с: 17
71 мен 53&; жай с: 71, 53
Қолдану№244 1)Бір бөлгіші бар сандар:1
2)екі бөлгіші бар сандар: 3,7,23,37
3)екіден көп бөлгіштері бар сандар:6,9, 15,28
Талдау75, 128, 47 сандарының бөлгіштерін жазып, осы сандардан жай санды табыңдар:
75 санының бөлгіштері: 1,3,5,15,25,75
128 санының бөлгіштері: 1,2,4,8,16,32,64,128
47 санының бөлгіштері: 1,47
Жауабы :;жай сан
ЖинақтауТест тапсырмаларын орындау.
Тақтада көрсетіледі. Оқушы жауап жазады. Көршісі тексереді немесе өзі тексередінұсқа 1) 27 санының бөлгіштерін ата:
А) 1;3;7;15;27В)1;3;9;27 С) 1;2;3;27Д)1;9;12;27
2) 12 санының еселіктері болып табылады:
3) құрама сандарды теріп жаз:
А) 2;4;9В) 2;13;25 С) 15;32;93 Д) 17;32;86
ІІ нұсқа1) 35 санының бөлгіштерін ата:
А)1;3;7;15;35В)1;5;7;35С)1;2;3;27Д)1;9;12;27
2) 13 санының еселіктері болып табылады:
А)39; 52; 26В)39;76;112; С)1; 13 Д) 13; 33; 52
3) Құрама сандарды теріп жаз:
А) 2; 6; 12В)30; 31; 32 С)12; 25; 57 Д) 18; 30; 47 Нұсқа: І1.В
2.А
3.С
Нұсқа: ІІ1.В
2.А
3.С
БағалауЖай сандар кестесі. Жай сандар кестесін пайдаланып Асқардың лабиринттен шығу жолдарын сызып көрсетіңдер. Асқар лабирингтің ішіндегі рет саны бір таңбалы ең үлкен сан болатын бөлмеде тұр. Ал лабиринттен шығу есігі А бөлмесінде. Асқар тұрған бөлмесінен сыртқа рет саны жай сандарға тең бөлмелер арқылы ғана шыға алады. Жай сандар болатын бөлмелердің есіктері бөлменің қабырғасында немесе бұрышында орналасқан. Асқардың сыртқа шығу жолын көрсетіңдер.
Асқар №____9___ бөлмеде тұр.
Ол сыртқа шығу үшін _____________
бөлмелерден өтеді.
Лабиринттен шығу есігі А № __13___ бөлмеде.
1 20 38 3 47 19 8
34 14 37 4 27 32 2
21 5 26 33 41 29 15
9 31 49 7 39 28 40
30 23 6 16 24 46 22
44 42 11 43 17 35 36
12 25 48 16 45 А 18