Конспект по ручному труду на тему Т?г?р?ккэ орнамент т??эрии

Тыараһа анал (коррекционнай) оскуолата.
Ручной труд аґа±ас уруогун конспега.
«Төгүрүккэ орнамент түһэрии»
Учуутал Маркова Алена Андреевна.
2016 сыл
Тема: «Төгүрүккэ орнамент түһэрии».
Сыала, соруга: Уруґуйтан кірін кэпсиир дьо±урдарын сайыннарыы, хартыынаттан билэр предметтэрин, фигураларын, кыылларын булан ааттаталааґын, бэйэ оҥоһугун оҥорон таһаарыы.
Үөрэтэр: араас матырыйаалларынан киэргэл оҥоһуллар өйдөбүлүн биэрии. Горох, макарон туһунан билиһиннэрии, , геометрическай быһыылары хатылааһын;
Коррекционнай сайыннарыы: саҥарар дьоҕуру, тарбах бытархай былчыҥнарын, харах таба мээрэйдээн көрүүтүн мээрэйдээн көрүүтүн сайыннарыы;
Иитэр: үлэҕэ көҕүлээһини, тулуурдаахтык уонна ыраастык үлэлээһини иитии.
Туттуллар матырыйаал: орнаменнар хартыыналара, пластилин, цветной картонтан геометрическай фигуралар, горох уонна макарон, о5уруо.
Уруок хаамыыта:
I Тэрийэр чаас.
О±олору уруокка бэлэмнээґин, ыалдьыттары кытта дорооболоґуу.
II СаІа теманы быьаарыы.
- Бугун биьиги аппликациябыт тематын салгыы барабыт. Бугунну уруокпутугар төгүрүккэ орнамент түьэриэхпит. Оҕолоор, ханнык билбэт тылбытын иьиттибитий? Орнамент. Саамай сеп.
Орнамент - латинскайтан киэргэтии, киэргэл диэн тылбаастанар эбит. Ол курдук, биьиги уруокпут тумугэр тегуруккэ бэйэбит орнамент онорон таьаарыахтаахпыт (бэлэм оноьугу кердеруу), ол эбэтэр тегуругу киэргэтиэхтээхпит.
-У: Орнаменнарбыт хас да керуннэ арахсар эбит. Ол курдук, олортон биир керуммут, геометрическай орнамент дэнэр эбит (хартыынанан улэ).
Бол5ойон бу геометрическай фигуралары керебут. Ханнык биьиги билэр фигураларбыт баалларый?
- О: Туерт муннук, ус муннук, тегурук.
- У: Нууччалыы туох диэн буолалларый?
- О:. Квадрат, треугольник, круг.
- У: Онтон бу ханнык фигураларый?
- О: Тегуруктэр.
Орнамент сурун уратыта, бэлиэтэ туох эбитий? Сеп. Биир уруьуй эбэтэр фигура хатыланыыта буолар эбит.
Учуутал дуоска5а ыйанан турар картонтан кырыллыбыт тегуруктэри кердерер , о5олор биир биир тахсан тегуруктэр дьуьуннэрин этэллэр, бэйэлэрэ себулээбит дьуьуннэрин талан ылаллар.
- У: Тегуруктэрбитин ылан кердубут, кинини кыраьыабай диибит да?( Бэлэм оноьугу кытта тэннээьин).О: Суох.
–У: Тегурукпут кыраьыабай буоларын курдук тугу гынабыт?? 
- О:Киэргэтиэххэ наада орнаменынан- У: Маладьыастар! Билигин оноьукпутун оноруохпут иннинэ кыратык сынньанан ылыаххайын.
III. Сынньалан.
О5олор тураллар
Биьиги мастарбыт
Лида, нарын да нарын хатын маскын,
Мичил, куустээх, кэтит да кэтит тиит маскын
Биьиги илиилэрбит – лабаалар. (илиилэрин уеьэ кете5еллер)
Оргууйдук тыал тустэ
Лабааларбыт хайыылларый?
Тыалбыт сыыйа-баайа кууьурэн иьэр.
Тыалга хамсыыллар (Тыал тохтоло суох урэр)
Тыалбыт бытаарда.
Аргыый бытаарабыт. Чуумпурабыт.
Уоскуйабыт, олоробут.
Сэргэхсийдибит да?
IV. Практическай чааc (бэлэм орнамены ырытыы).
У. Дьэ эрэ, аны улэбитин са5алыыбыт! Тегурукпутун илиибитигэр ыллыбыт, иннибитгэр паартага уурабыт. Пластилин ылабыт, себулуур дьуьуммутун талабыт. Ким ханнык дьуьуну талла? (эппиэттииллэр). Билигин пластилиммытын ылан сымныар диэри имитэбит, уонна биир тэнник тегурукпутугэр тар5атабыт (о5олор бэйэлэрэ улэлииллэр, учуутал кемелеһер).
- У: Барыбытыгар биир тэнник тар5анна?(тар5анна).
Аны билигин төгүрүкпүт ортотун булабыт, уонна биир макарон иилэбит. Иилэн баран, бу макарон тула биир тэҥник 5 макарон иилэбит. Билигин ити макароннарбыт истэригэр оҕуруо угабыт.
Хас оҕуруо уктубутуй?
О: 5
У: Оҕуруобут дьүһүнэ хайдаҕый?
О: От күөх
Аны бу кэнниттэн төгүрүкпүт кытыытынан түгүрүччү горох иилэбит. Гороҕу дьоннор туохха тутталларый?
Бутэрэн бараммыт хаалбыт сирбитин бэйэбит сөбүлүүрбүтүнэн оҕуруонан эбэтэр гороҕунан киэргэтэбит.
V. Словарнай µлэ.
Орнамент, оһуор, киэргэл диэн тыллары таба саҥарыы.
VI. Тµмµктµµр чаас.
- Бµгµн биґиги төгүрүгү орнаменынан киэргэттибит.
- Ханнык матырыйаалынан бүгүн уруокка улэлээтибитий?
(пластилин, картон, горох, оҕуруо).
- Горох диэн туох эбитий?
- О5олоор, эһиги санаа5ытыгар бу оҥорон таьаарбыт тегурукпутун туохха туттуохха себуй?
(Истиэнэ5э ыйыахха сеп, ийэбитигэр бэлэхтиэхпитин сеп…).
Манан биьиги уруокпут тумуктэнэр, паартабыт урдун хомуйабыт.