Т?рік ?а?анаты 7 сынып саба? жоспары
СабаK жоспары
Сынып: 10 KазаK.
П‰н: JазаKстан тарихы.
СабаKтыS таKырыбы: Т_рік KаCанаты(552-603 жж.)
СабаKтыS маKсаты:
Білімділік: ОKушыларCа JазаKстан жерінде алCаш пайда болCан ортаCасырлыK мемлекет туралы, саяси-экономикалыK Kaрылымы туралы білім беру.
Т‰рбиелік: ОKушыларды отаншылыдыK, адамгершілік Kасиеттерге т‰рбиелеу, KазаK даласын мекендеген халыKтардыS тарихымен таныстыру.
ДамытушылыK: ОKушыныS ойлау Kабілетін _немі жетілдіру маKсатында жаSа сабаK мазмaнын дамыта отырып, Т_рік KаCанатыныS дипломатиялыK Kатынастары, м‰дениетініS дамуын Kазіргі JазаKстан жетістіктерімен aштастыру.
БазалыK aCым: Т_рік д_ниесі мен ™ркениеті.
Тірек aCым: Т_рік KаCанатыныS тарихы.
К™рнекі Kaралдар: Т_рік KаCанатыныS картасы, хронологиялыK кесте, тірек-сызбалар, кесте, карточкалар, тест.
СабаKтыS т_рі: Аралас сабаK.
СабаKтыS типі: ЖаSа білім беру.
СабаKтыS ‰дісі: т_сіндіру, жеке тапсырмалар орындау, миCа шабуыл, тест ойыны.
СабаKтыS т‰сілі: топпен ж‰не жеке оKушымен жaмыс.
СабаKтыS барысы:
І. `йымдастыру кезеSі. ОKушыларды т_гендеп, сыныптыS тазалыCына к™Sіл б™лу.
ІІ. ЖаSа сабаK.
Тарихи кезеSдеу
Орта CасырлардаCы JазаKстан тарихы
Ерте ортаCасырлыK кезеSі ДамыCан ортаCасырлыK кезеSі Кейінгі ортаCасырлыK кезеS
(VІ-ІХ CC.) (Х-ХІV CC.) (ХV-ХVІІ CC.)
Т_рік KаCанаты Jарахан мемлекеті біртaтас JазаK хандыCыныS
Батыс т_рік KаCанаты Наймандар Kaрылуы
Т_ргеш KаCанаты Керейіттер
JарлaK KаCанаты Жалайырлар
ОCыз мемлекеті JараKытайлар
JимаK KаCанаты JыпшаK хандыCы
МонCол империясы
Алтын орда
АK орда
МоCолстан
€мір Темір мемлекеті
НоCай Ордасы
€білKайыр хандыCы
Сібір хандыCы
Ерте орта CасырлардаCы мемлекеттер (VІ-ІХ CC.)
Мемле-кет
Тарихи шеSбері
Мекені
Астана
ЖоCарCы басшы титулы
Этнонимі
Jaрамына кірген тайпалар
Шаруа-шылыCы
JаCан
€лсіреу себебі
Т_рік KаCаныты
552-603
ШыCыста
Алтайдан
бастап,
батыста
Каспий теSізіне дейін
Суяб
JаCан
542 ж.
Jытай шежіресі
Теле
К™шпелі
ж/е
жартылай
к™шпелі
мал
шаруаш.
Бумын,
Jара-Еске,
МaKан,
Иштеми
Билік _шін талас-тартыс,
ішкі соCыстар
І. Тарихи уаKыт.
1. Дата мен оKиCаны с‰йкестендір.
1. «Т_рік» терминініS алCаш рет аталуы 552 ж.
2. Т_рік KаCанатыныS Kaрылуы 542 ж.
3. Т_ріктер ешбір тегеурінді KарсылыKсыз ™зіне Арал теSізіне дейін жерлерді Kаратты 555 ж.
4. Т_ріктердіS Эфталит патшалыCын жаулап алуы 603 ж.
5. Т_рік KаCанатыныS Батыс ж‰не ШыCыс KаCанатKа б™лінуі 563-567 жж.
ІІ. Тарихи карта.
КартаCа т_сір:
Т_рік KаCанатыныS алып жатKан аумаCын ж‰не этникалыK KaрамындаCы тайпаларды.
ІІІ. Тарихи тaлCа.
Бaл кім:
1. Т_рік KаCанатыныS негізін Kалаушы.
2. Jытай елініS билеушілері осы KаCанCа Kымбат баCалы сый-сияпат жасады.
3. Бумын KаCанныS інісі KаCан 10 т_мен Kол к_шпен `лы даланыS батысына жорыK жасады.
ІV. Тарихи aCым.
Тарихи aCымдарCа т_сінік бер:
1. Теле 2. Елхан 3. JаCан
V. Тарихи дерек.
МиCа шабуыл:
1. Т_рік KаCанатында дипломатиялыK миссиямен болCан Византия елшісі.
1. Т_ркі KаCанатыныS тарихи мерзімі-
2. Ерте орта Cасырларда ірге тіккен алCашKы феодалдыK мем/діS бірі:
3. Бумын Т_рік KаCанатыныS билеушісі болды: ... жеSген соS
4. «Теле» с™зініS маCынасы:
5. Т_ріктер ш/Cы:
6. «Т_рік» этнонимі бірінші рет деректерде Kашан кездесті:
7. Т_рік KаCанаты: ... жылы Kaрылды.
8. Т_рік KаCанатыныS негізін KалаCан:
9. Ерте орта CасырлардаCы алCашKы феодалдыK мем/діS бірі:
10. ТелелердіS Kaрамына кіретін тайпалар:
11. Т_рік KаCанатыныS басым к™пшілігі-
12. Т_рік KаCанатыныS Kaрамына ...-дан аса ... тайпасы енді.
13. Бумын KаCан Jытаймен байланысты ныCайтуда:
14. Жужан KаCаны АнаCaйды женген соS Бумын Kандай атаK иеленді?
15. 552-554 жылдары Jара-ЕскеніS інісі МaKан кезінде:
16. Бумын KаCанныS інісі, 10 т_мен Kол бастаCан:
17. 555 ж. т_ріктер-
18. VІ C. 70-ж. Т_рік KаCанаты ... дейін _стемдік етті.
19. 568 ж. Т_рік KаCанатыныS Константинопольге (ВизантияCа) барCан елшілігін кім басKарды?
20. 568 ж. Т_рік KаCанатыныS к™пес Маниах бастаCан елшілігі Константинопольге барып, ... келісімін жасады ж/е ... Kарсы ‰скери келісімге Kол Kойды.
21. Т_ріктер жерлеу р‰сімінен еS алCашKы кезеSдерде -
22. JаCанаттыS ™з ішінде соCыстар басталды:
23. Бумын елді Kай кезеSде басKарды:
24. Т_рік KаCанаты мен Византия арасында келісім болCан жыл:
25. Т_ріктерде ‰улие ‰йел ана –
26. 603 ж. т_ріктер Батыс ж/е ШыCыс Т_рік KаCанаты болып ...
СабаKты бекіту:
1. Jытай жылнамаларында ... «т_рік» этнонимі белгілі болды:
а. 546 ж. в. 544 ж. с. 542 ж. д. 540 ж. е. 539ж.
2. Т_рік мемлекеті пайда болуы:
а. 552 ж. в. 562 ж. с. 522 ж. д. 532 ж. е. 572 ж.
3. Т_рік KаCанаты халKыныS негізгі шаруашылыCы:
а. мал шаруашылыCы в. металлургия с. жер ™Sдеу д. аSшылыK е. балыK аулау
4. Т_ріктердіS негізгі баспанасы:
а. _Sгірлер в. Kуыстар с. киіз _й д. к_ркелер е. арбалар
5. Т_рік басшысыныS лауазымы:
а. елхан в. KаCан с. елтебер д. г_рхан е. патша
6. Т_рік KаCанатыныS негізін Kaрушы:
а. МaKан в. Жег_й с. Бумын д. Істемі е. ^шілік
7. Т_рік KаCанатыныS саяси _стемдігі кезінде билеген KаCан:
а. МaKан в. Бумын с. Сулу д. Істемі е. Жег_й
8. Т_рік KаCанатыныS ыдырауыныS басты себебі:
а. KаCан Kаза тапты в. билік _шін талас-тартыс басталды с. эфтиалиттермен к_ресу
д. KытайлыKтардыS шапKыншылыCы е. биліктіS aлыстыKKа б™лінуі
9. Жужан KаCанымен соCысу _шін т_рік тайпалары VІ C. ортасында келісімге отырCан одаKтастары:
а. парсылар в. гректер с. KытайлыKтар д. орыстар е. Kидандар
10. Т_рік KаCанаты екіге б™лінген мерзім:
а. 602 ж. в. 605 ж. с. 603 ж. д. 600 ж. е. 601 ж.
11. Т_рік KаCаныты мен Византия арасында сауда ж™ніндегі келісім бекітілеген жыл:
а. 539 ж. в. 548 ж. с. 568 ж. д. 674 ж. е. 324 ж.
12. Jай KаCанныS кезінде жужандар бас к™терместей болып жеSілді:
а. Бумын в. АнаCaй с. Jара Еске д. МaKан е. Иштеми
^й тапсырмасы:
$1 оKу. «Ерте орта CасырлардаCы мемлекеттер» хронологиялыK кестесін Kaрастыруды бастау. Тесттерге жауап беру.
13PAGE 15
13PAGE 14115
15