С?йлем ішіне ?ойылатын тыныс белгілері. ?тір
JазаK тілінен KысKа мерзімді жоспар
04.02.2015 ж.
JазаK тілі
45 минут
9 сынып
СабаK таKырыбы:
С™йлем ішіне Kойылатын тыныс белгілері. ^тір
Жалпы маKсат:
ОKушылардыS _тір Kою ж™ніндегі даCдыларын жетілдіру, ™з бетемен жaмыс істеуге даCдыландыру. С™йлем Kaрамына кездесетін тыныс белгілерініS Kызметі мен Kолданылу орны, _тір тыныс белгісін Kоюда aстанатын негізгі принциптерін оKып-_йренудіS жобасын тaтас KабылдауCа к™мектесу. ^тір Kандай орындарда, не _шін Kойылатыны, оны Kою _шін тілдік Kандай белгілерін білу керек екенін т_сіндіру.
Сілтеме:
НaсKаулыK, JазаK тілі 9- сынып оKулыCы «Арман-ПВ»2013 ж.
ОKушылар _шін оKу н‰тижелері:
Топта, жaпта жaмыс жасай алады, диалог Kaрастыра алады. ОKушылар бір –бірлеріне дaрыс сaраK Kоя алады.
ПроблемалыK жаCдайлар мен к_рделілік деSгейі артKан тапсырмаларды шешу кезінде дербес ойлана алуды дамытуCа жаCдай жасалынады.
Негізгі идеялар:
ОKушыныS ™з бетімен ізденуін топтыK жaмысKа баCыттау. Сыни тaрCыдан ойлау Kабілеттерін арттыру.
СабаKта Kолданылатын ресурстар:
НаKыл с™здер, суреттер, сызбалар, сергітуге арналCан _нтаспа, тыныс белгілеріне арналCан демонстрациялыK материал.
ОKыту ‰дістері:
Сын тaрCысынан ойлау.
ТоптыK жaмыс, диалогтік оKыту.
Интерактивті оKыту ‰дісі.
ОKыту _шін баCалау.
1.Жеке жaмыс
2.ТоптыK жaмыс
3.ЖaптыK жaмыс
4.К™шбасшылыKты аныKтайтын тренинг ойыны
Дерек к™здері:
Kосымша материалдар, Cаламтор.
Jолданылу аясы
М‰тіндерде,оKулыKтарда Kолданылады.
Негізгі Kызметі
АйтылCан ойды екі aшты етпей д‰л, т_сінікті жеткізу.
Jосымша к™мекші Kызметі
М‰тінді оKыCанда адам к™Sіліндегі жан д_ние ™згерістері мен ым ишара, кідіріс арKылы берілетін Kaбылыстарды білдіреді.
Ойлау деSг.
Т_рткі
(сaраK, тапсырма, жаCдаят)
МaCалімніS
іс-‰рекеті
ОKушыныS іс-‰рекеті
БаCалау
Білу
С™йлем ішіне ерекшеленіп, маCынасын айKындауды Kажет ететін Kаратпа, Kыстырма, одаCай, т™л с™здер мен бірыSCай ж‰не айKындауыш м_шелер бар . Оларды с™йлем ішінен Kалай айырып алуCа болады.
1. С™йлем ішіне Kойылатын тыныс белгілерін ата.
2. С™йлем ішіне Kойылатын тыныс белгілері Kандай Kызмет атKарады? (ерекшелеуші)
3.Jыстырма с™йлем дегеніміз не?
4.Jаратпа с™з дегеніміз не?
^тір (,) Шешендік с™з шешендікке, адамгершілікке т‰рбиелейді.
Jос н_кте (:) Ел деген мaз сияKты: аKырын aстасаS, - т_сіп кетеді.
ЖаKша () ЖаKсылыK–кісініS табандылыCында. (М.€уезов)
Берілген мысалдардыS тыныс белгілерініS дaрыс Kойылуын тексеру
ТоптыS спикері белсенді оKушыларды т_ртіп отырады.БаCалау параCын толтырады.
Т_сіну
Слайд бойынша жаSа таKырыпты т_сіндіру.
С™йлем ішіне Kойылатын тыныс белгілер ерекшелеуші Kызмет атKарады. ^тір Kаратпа, Kыстырма, одаCай, т™л с™здер мен бірыSCай ж‰не айKындауыш м_шелер Kолданылып тaрCан с™йлемдерде Kойылады.
С™йлем ішіне Kойылатын тыныс белгілер
·Kандай ерекшелеуші Kызметтер атKарады.
1.ТырнаKша (“”) Jазыбек биден бір адам “кім жаKын, не Kымбат, не Kиын?” деген _ш сaраKKа жауап беруін сaрапты.
2.СызыKша (-) Ашу – дaшпан, аKыл – дос, аKылыSа аKыл Kос.
3.Н_ктелі _тір (;) АKылды ісіне сенеді; АKымаK к_шіне сенеді;€Sг_дік т_сіне сенеді.
Мысалдарда KойылCан тыныс белгілерініS атKарып тaрCан Kызметін аныKта
БаCалау параCын толтырады.
Jолдану
Jазыбек, бір KолыS aрыс бастаса, екінші KолыS арашашы болсын.
Ойбай, білсем Jaдай aрсын, - деп Зейнеп те ‰зілдей жауап берді.
Сен, Емен‰лі, бір кезде алды-артына Kарамайтын сотKар болып едіS.
€ли, меніS ойымша, мемлекет отбасынан басталады. Jай жерде Kандай тыныс белгі KойылCан.
Тыныс белгілері с™йлем ішіндегі Kандай с™здердіS маCынасын Kызметін к™рсету _шін Kолданады.
159-жаттыCу К™шіріп жазыSдар.С™йлем ішіндегі тыныс белгілеріне назар аударыSдар.
Конфуций соSында к™птеген еSбектер KалдырCан. СоныS еS к™рнектісі «Луньюй»- «Jанатты с™здер»деп аталады.
ТоптыK баCалаулар жасау, оны талKылау.
Талдау
Сергіту с‰ті:
Тыныс белгілері ж‰не оларды Kолдану ж™нінде С.Жиенбаев,€.Хасенов,Ф.Мaсабекова,Р.СыздыKова,т.б.CалымдардыS еSбектері шыKKан
1. С™йлемдерді с™йлем м_шесіне талда. Бастауыштарын Kаратпа с™зге айналдырып, тиісті орынCа тыныс белгісін Kой.
2. Jаратпа с™здерді бірде с™йлемніS алдына, бірде ортасына, бірде аяCына Kойып, оларды тыныс белгілерімен айырып жазыSдар.
3. ОдаCай с™здерді тыныс белгілерін Kойып к™шіріSіздер.
160-жаттыCу М‰тінді оKып, с™йлем ішіндегі тыныс белгілерініS Kойылу м‰нін т_сіндіріSдер. Стилін аныKтаSдар. М‰тіннен кестеде к™рсетілген с™з таптарына _ш мысал тауып толтырыSдар.
1.Дара зат есім
2.Жалпы есім
3.Туынды зат есім
4.К™семше тaлCалы етістік
5.СабаKты етістік.
Белсенді оKушыларды баKылап отыру.
БаCалау параCына жазу.
Синтез /ЖинаKтау/
Тыныс белгілерге байланысты жетекші сaраKтар
Kою арKылы оKушылардыS алCан білімдерін бекіту.
СабаKтыS Kорытындысы, ой Kорыту (рефлексия). СaраK – жауап.
1. С™йлемніS ішіне Kойылатын тыныс белгілерін ата.
2. ^тір Kандай жаCдайда Kойылады?
3.Карточкамен жaмыс
^тірді KойCанда тыныс белгілерін KолданудыS грамматикалыK, маCыналыK , интонациялыK принциптерін есте саKтау Kажет.
Кестені толтырады.
ТоптардыS бірін –бірі баCалауы. МaCалім ™з баCасын жасайды.
15