Сценарий внеклассного мероприятия Любящее сердце Абая

Абайдың ғашық жүрегі -- Любящее сердце Абая
Литературно-музыкальная гостиная к 170 летию Абая.
Учитель: Алдаберген Қ.Е.
Зав.библиотекой: Науменко Н.П.
КГУ «Специализированный экономический лицей»
г.АктауЦели:
Показать личность Абая как патриота, гражданина-гуманиста;
Формировать у учащихся представление о личности Абая как выдающегося казахского поэта;
Познакомить детей с жизнью и творчеством поэта;
Воспитывать уважительное отношение к имени Абая.
Задачи:
Формировать чувство патриотизма;
Расшироть кругозор по казахской литературе
Оформление:
книжная выставка «Гениальный поэт, просветитель, философ»
Оборудование:
ноутбук, мультимедиапроектор, экран, слайдовая презентация, музыкальное сопровождение.
Не все гении – поэты, не все поэты—гении. Абай был и тем, и другим.
С.Муканов
Жұлдыз. Абай өзінің кіршіксіз ақ жүрегін тебіренткен сансыз ойларын тамаша шығармалары мен жалынды жырларының бетіне маржандай төгілдірді.
Оның әрбір бетінен, әрбір жолынана, әрбір сөзінен бізге ,соншама ыстық, соншама жақын леп естіледі, ол леп жүрегімізге қонымды Абай лебі, Абай үні, Абай тынысы- заман тынысы, халық үні.
Даниил 8В. Абай –это гордость казахского народа. Философ, мыслитель, непревзойденный знаток и ценитель народный музыки, большой гуманист и талантливый художник слова, Абай поднял казахскую словесность до мировой славы. Генеральный директор ЮНЕСКО отметил в своей речи на 27 - Сессии , что «Абай не только казахский, а всечеловеческий поэт ... личность, стоящая вровень с титанами мировой поэзии
Мадина 8В. Әр халықтың ұлағатты даналығы, өнегелі өнері болады.
Өнегелі өнер дегенде халық тарихының биік шыңына шыққан
Жалғыз дара Абай есімі ауызға ілінеді.


Абай – адамзаттың өркениет тарихындағы ұлы тұлға. Кемеңгер ойшыл, сазгер, сөз өнерінің патшасы Абай арқылы қазақ әлемге танылды
Нұржан. Т.8Б.
Жүрегімнің түбіне терең бойла,
Мен бір жұмбақ адаммын оны да ойла.
Соқтықпалы, соқпақсыз жерде өстім,
Мыңмен жалғыз алыстым, кінә қойма, -- деп ақын өзінің жүрекжарды сөзін жас ұрпаққа арнайды.
Махамбет. 8Г. В душу вглядись глубже, сам собою побудь;
Я для тебя загадка, я и мой путь.
Знай,потомок, дорогу я для тебя открывал.
Против тысяч сражался –не обессудь.
Мадина.8В. С такими словами обратился Абай к будущему поколению. Такими сердечными строками говорил о грядущем поэт, прокладывающий тропу из мрачных веков минувшего к иному светлому будущему. Для своего века он был загадкой, для нас он совершенно ясен—светило казахской литературы, солнце казахской поэзий. Поэт, избравший себе судьбу, общую с судьбой своего народа, обретает бессмертие.

Бота 8В. « Поэзия –властитель»
Әмина «Өлең - сөздің»
Нұржан Л. 8а. Ахмет Байтұрсынұлы «Қазақ» газетінде жарияланған «Қазақтың бас ақыны» деген мақаласында «.. одан асқан бұрынғы – соңды заманда қазақ баласында біз білетін ақын болған емес»,-- деп жазды.
Иә, Абай ақын айтпаған сөз қалмаған. Табиғаттың тамаша көріністері мен қатар адамның түрлі көңіл күйі, «кейбір кездері», қыз бен жігіттің мінез- сипаты, «ғашықтық тілі»,қазақ халқының тамаша салты, әдемі, есте қаларлық сурет, талайымыздың жадымызда қалған, «жаңғырып тұрар» – жазғы көш келбеті – бәрі –бәрі Абайда.
Махамбет.8Г. В поэзии Абая нашли отражение картины народной жизни, бескрайние просторы степей, жизнь и быт казахского аула. Летние кочевья, подготовка к зиме, соколиная охота. Абай любил свой народ, ему было дорого все, чем он жил, к чему стремился. Непревзойденными образцами пейзажной лирики стали стихи Абая о временах.
Кристина «Лето»
9. Нұржан. Л. Халық өмірінің көрінісі, шексіз де шетсіз кең дала, қазақ аулының тұрмыс –тіршілігі Абай поэзиясынан өз орнын тапты. Қысқа дайындық, жазғы жайлауға көшу, құс салып,аңға шығу – халықтың өмірін, тыныс-тірлігін бейнелейтін нәрсенің бәрі Абайға етене жақын, өте ыстық еді. Сондықтан да Абайдың жыл мезгілдері туралы өлеңдері табиғат лирикасының тамаша бір үлгісі болды.
Венера «Қыс».
Әмина. 8Г. О чем бы ни писал Абай, он низменно проявлял себя как поэт- мыслитель, философ, как гуманист – просветитель.
Пламя своих строк Абай адресовал мыслящий молодежи, в будущем который верил. Абайв стиках обращенных к молодым ,ресует идеал челавека благородного,искреннего,верного вчувстах, способного глобоко и нежно любит.Эти благородные качества могут сформироваться в человеке, если он пойдет путем труда и знаний.
Арайлым –«Пока незнаешь молчи».
Влад 8в. «Жігіттер,»
Жұлдыз. Абай - тек ақын ғана емес, ән,күй шығарған сазгер.
Кей өлеңдері қыздардың жасауы ретінде ұзатылған қыздың сандығында алысқа тарап жатса, кей өлеңдері ән болып жұртқа жайылған. Қазақ халық әндерінен нәр алып, сусындап өскен ақын өз әндерін де нәзік, ойшыл адамның мұңды сырын шертуге лайықтап жазған. «Туғанда дүние есігін ашар өлең» деп өлеңді ерекше бағалаған ақын жүрегінен сыршыл әндер тарады. «Әннің де естісі бар, есері бар», «әнді сүйсең, менше сүй» деп, Абай тек әнді сүйсініп тыңдаушы ғана емес, өз жүрегінің нәзік лүпілін жырлаушы да.
Ән «Желсіз түнде жарық ай». Диана.
11. Махамбет. . Великий казахский поэт обоготил новым, абаевским стилем и музыкальный язык.Песни, сочиненным Абаем передавались и уст в уста, из аула в аул, стали самыми любимыми в народе.
12. Нұржан 8б Абай не туралы жазса да ақын –ойшыл,философ,
ағартушы ретінде көрінді.Өзінің өлеңдерінің жалынды жолдарын болашақтан үміт күткен жастарға арнады. Жастарға арнаған өлеңдеріне сезімге адал,ізгі жанды,шыншыл,шынайы ,берік махаббат иесі бола алатын адамның бейнесін сипаттайды.Осындай ізгі қасиеттер еңбек пен білім жолымен жүрсең ғана қалыптасады.
13. Махамбет. Всем пресытиться может душа
Только песня всегда хороша.
Если ты вдохновенно поешь,-
Грудь ликует,свободно дыша.
Гордых дум пусть закружиться рой.
Пусть текут мои слезы ручьем,
Душу всю заполняют собой.
Кт о шатается по свету, тот,
Как невежда, меня не поймет.
Только твердый душой человек,
Этих звуков услышит полет.
14. Саида.. В необозримом море народного песенного творчества произведения Абая выделяются своей мелодикой, особым оригинальным
стилем. Любимы в народе песни о любви. «Көзімнің қарасы» - « Ты –зрачок глаз моих» - эта широкая печальная мелодия передает взволнованные чувства человека, мучительно ищущего самые прекрасные слова, которыми он мог бы воспеть любимую.
«Көзімнің қарасы» 8б әні орындалады.
15.Нұржан.Т. «Әдемілік дегеніміздің өзі –өмір» деп,Чернышевский айтқандай, Абай осы сұлулықты қолдан емес өмірден іздеді.
Сұлу қыз, сұлу жылқы, саятшылық сұлулығын, сезім сұлулығын,табиғат сұлулығын Абайдан артық жырлаған ақын кемде - кем. Ендеше, ақын өлеңін тыңдалық.
Қақтаған ақ күмістей кең маңдайлы . (Ұлттық киімді қыз сахнада).
Мадина.А. 8А. Жарқ етпес қара көңілім не ғылса да
Абай: Тогжан! Боже мой, ведь это Тогжан! Моя Тогжан! Это ее голос, ее напев, это она! Что же это, Ербол? Где я? Ведь это Тогжан зовет меня, в той юрте!
Ербол (резко остановил его) : Стой, Абай! Что с тобой? В огонь нам бросаться, что ли? Сперва приди в себя!
Абай: Оставь меня! В этой юрте – Тогжан! Она! Правда же – она? Я сам хочу убедиться! Или пойди хоть ты разузнай!
Ербол: Хорошо. Но обещай потерпеть. С тобой вместе я не пойду – только один.
Абай: Так иди скорей! Взгляни и возвращайся. Но я уверен, что это – Тогжан
Ербол: Да ты бредишь, Абай! Откуда здесь Тогжан? Ее тут не может быть
Абай: Не спорь, она только что сама приходила ко мне. Сама подала весть.
(Ербол пошел в другую комнату и вернулся)
Ербол: Боже мой, Абай! Это не сон! Там она, она сама!
Абай: Правда? Милый, правда – Тогжан? Да? Ну, конечно, я так и знал! (И Абай бросился к юрте)
Ербол: Да постой ты! – схватил его Ербол. – Это вовсе не Тогжан!
(Абай резко повернулся к нему и гневно крикнул):
Абай: Так чего же ты болтаешь? О чем мелешь?
Ербол: Ну да, не она. Ее двойник! Боже мой – вылитая Тогжан, и такая же юная, какой была на Жанибеке, как будто вовсе не изменилась. Вошел – сидит девушка: вторая Тогжан!
Абай: Да что ты говоришь? Ну не чудо ли это? А песню пела – она?
Ербол: Не знаю... Я не стал и расспрашивать, кто она, как зовут. Увидел – и сразу остолбенел.
(девочки пришли)
Абай: Мы слышали чье-то прекрасное пение, очень прошу, не стесняйтесь нас!
Ербол: да, да, песня чудесная!
Шукиман: Это пела старая наша тетка, она осталась там! Позвать ее сюда? – опять рассмеялась
Абай и Ербол: Неправда, неправда, мы знаем , что пели вы!
Шукиман пришлось начать. После песни они уходят.
Абай: Что и говорить, настоящая корим!
Ербол: Ай керим! Ай керим!
Абай: Как ты сказал? Слушай Ербол... ты сейчас нашел имя: будем звать ее Айгерим!
16. Алина. Великие заслуги Абая Кунанбаева в укреплении дружбы казахского народа с русским.
Стремясь пробудить интерес к русской и зарубежной литературе Абай занимается переводами произведений Крылова,Пушкина,Лермонтова. Абай глубоко полюбилось одно из самых задушевных пройведений Пушкина – «Евгений Онегин».
17. Мадина . Он перевел «Письмо Татьяны» на казахский язык и положил его на музыку. Имена пушкинских героев Онегин и Татьяны стали такими же родными для казахского , как имена казахских акынов и героев казахского эпоса.
18. Нұржан Л. Абай халық әндерінен нәр алумен қатар орыс, шетел музыкасын да тыңдап, танысып, үлгі алады. Әсіресе, Татьяна бейнесі оған тым ыстық еді. Онегин мен Татьяна бейнесінен бірін –бірі шын сүйген, бірақ қосыла алмай, опық жеген екі жастың күйін таныды.
19. Жұлдыз. Абай аударған Татьяна «Тәтіштің әні» болып, ауылдан –ауылға тарап, қазақтың кең даласын шарлады. Қазақ эпостарындағы Баян, Жібек бейнесіндей орыс қызы қазақ қызының ең бір сырлас ,жақын құрбысына айналды.
Инсценировка Арман - Айнұр..
20. Меруерт. Поэзия Лермонтова была очень близка Абаю, и в творчестве двух поэтов нетрудно уловить общие мотивы. Вот «Дума», где с болью в душе Лермонтов бросает упрек своему поколению в бездействии, в душевной апатии, внутренней пустоте, в малодушии перед опасностью и в рабской трусости перед властью. Такое же чувство горечи испытывал и Абай, обвинявший свое поколение в отсутствии высоких целей, в равнодушии.
21.Махамбет. А как было понятно Абаю чувство мучительного одиночества, которое испытывал Лермонтов в своем социальном окружении. Не случайно Абай переводит такие стихи, как «И скучно, и грустно», «Выхожу один я на дорогу», «Исповедь», «Парус». Такие же мотивы мы находим в лирике самого Абая, остро ощущавшего одиночество.
« Өзіңе сенбе жас ойшыл.
22. Влад. Абай (Ибрагим) Кунанбаев- как великий казахский поэт и философ, он внес колоссальный вклад в развитие казахской поэзии, философии и даже музыки. Его можно назвать просветителем в том смысле, что он способствовал сближению с русской и европейской культурами (например, он переводил на казахский язык произведения Пушкина, Лермонтова, Крылова, Гете и Байрона) , а так же явился основоположником казахской письменной литературы.
23. Жұлдыз. Абай баласы Әбдірахман, бауыры Қалиолла, скрипкашы Мұқа сияқты өнер адамдарын үнемі өз қасына жинап отырған. Бұл жайында досы Көкбай былай дейді:
Семейге Абай келсе бізде думан
Ән салып босамаймыз айғай-шудан
Бас қосып,бақастанып,мәжіліс құрып
Секілді бір ғылымның жолын қуған.
Әлия песня на домбре
24.Нұржан 8б . Ақын 90- 98 жылдар арасында «өз сөзім өзімдікі» деп, көргені мен көңілге түйгенін қағазға түсіріп, қара сөз деп атады. Қара сөздер немесе Ғақлия ақынның сөз өнеріндегі көркемді қуатын, философиядағы даналық дүниетанымын даралап көрсететін классикалық стильде жазылған прозалық шығармасы.
25. Жұлдыз. Өз заманы ,өз замандастары үшін Абай шын мәнінде жұмбақ еді, ал біз үшінол жанымызға жақын—қазақ поэзиясының күншуағы.
26.НұржанЛ. Егер сен адамгершілік пен арлылық, махаббат пен залымдық туралы білгің келсе, (хор) Абайды оқы!
27. Мадина Если хочешь знать о любви и злость,о гуманизме и о человечность (хор) Учись уАбая.
28.Жұлдыз. Егер сен жақсылық пен жамандық, әділдік пен қиянат туралы білгің келсе, (хор) Абайды оқы!
Абайдың ғашық жүрегі -Любящее сердце Абая
Литературно-музыкальная гостиная к 170 летию Абая.

Учитель : Алдаберген Қ.Е.
Зав.библлиотекой: Науменко Н.П.
Экономический лицей
Актау,2016