Урокна тему:К.Кудажы. Дуруяалар — эжеш куштар11класс.

Ноябрьныё чээрби бежи.К.К. Кудажыныё 85 харлаанынга тураскааткан класстан дашкаар номчулга кичээлиКичээлхуваалдазыДидактиктигсорулгаларКичээл чорудууМетод-аргалар+=реникчилерниёажылы1.
ОрганизастыгКезээ ( 3 мин)
(3 мин) Уругларны кичээлге белеткеп, кичээнгейин хаара тударБашкы ==реникчилер-биле мендилежир:
- Экии, уруглар! Олуруёар! Б=г\н кандыг кичээл болур ийик? Ч\ге Кудажыга тураскааткан ийик бис?
Сорулгазын чугаалаар:
1.Чогаалдыё утказын болгаш тургузуун ында кирген овур-хевирлерни дамчыштыр сайгарар.
2.Дуруяалар кажан-даа чааскаан чорбас, эштиг чоруур , бот-боттарынга бердинген болгаш ынакшылдыё шынчы чоруктуё символу дээрзин чогаал дамчыштыр билиндирер.
3.Аас болгаш бижимел чугаазын сайзырадырЭпиграфты таныштырар:
Эрте шагда \е-д\пте тыва кижиЭжеш кущче октуг-боозун арнып чорбаан.
Эжен бурган ч\д\лгеден артык сагып,
Эртине дег ыдыктыг деп санап келген.
А. ДаржайАй-х\н\, теманы кыдыраашка бижидер Башкыныё с=з\
Беседа
Аянныг номчулгаБашкыныё аянныг номчулгазы+=реникчилер башкы-биле мендилежирКичээнгейлиг дыёнаар+=реникчиниё аянныг номчулгазыАй-х\н\, теманы бижиир2. Онаалга хыналдазы(8 мин) Онаалганы хынаарБ=л\ктерге сарлып алган:
Чуруктар : «Дуруяалар»
Дыёнадыглар: а. «К. К. Кудажы деп кымыл?», б. «Дуруяалар дугайында солун барымдаалар»
Аянныг номчулга: а. Даржай. «Дуруяалар.»,б. М.Доржу« Чараш куштар - дуруяалар» Хайгаарал, шинчилел, уран номчулга, презентация Чуруун тайылбырлаарДыёнадыгны номчуур,
ш\л\ктерни чугаалаар3. Чаа тема (15 мин) Кылган ажылдарга даянып, уругларниё билиин системажыдар, улам сайзырадыр1.К.К.Кудажыныё чогаадыкчы ажылынга блиц-турнир: «Кым мурнаарыл?»
-К.К.Кудажы деп кымыл ол?
-Ооё кандыг-кандыг чогаалдарын билир силер?
-Ол чечен чогаалдыё кайы жанрларынга х=й\-биле бижип чорааныл?
-Ооё чогаалдарыныё онзагай шынары чул?
«Уйгу чок Улуг-Хем» деп чогаалдыё жанры ч\л?
2. Ном-биле ажыл: К. Кудажы «Дуруяалар – эжеш куштар»|| «Шончалай», Кызыл, 2000, ар.50-62
Беседа, оюн,
Хайгаарал,
Башкыныё с=з\ (коментарийтайылбыр) Эё мурнай хол к=д\рген ==реникчи харыылаарС=з\глелди одуруглап «илчирбелей» шын, тода номчуур4. Быжыглаашкын(10 мин) С=з\глелдиё тема, идеязин,овур-хевирлерин сайгарар, таблица-биле ажылдаар1.Овур-хевирлерниё ч\\лдешкээ: презентацияны к=р\п, кыдыраашка бижиир2. сюжет, композициязын тодарадыр: таблицаны уругларга кылдырар3. Кол болгаш немелде темаларны айтыр.
4. Чогаалга ниити т\ёнел:
Экер Эресовичиниё овур-хевири кандыгыл?
Ооё кылдыныглары ажыл-ижи чул?
Маадырныё кол бодалдары кандыг т\ёнелге келирил?
Чогаалда болуушкуннарныё болуп турар черин, \езин тодарадыёар?
Чогаалдын тема, идеязы д\гж\п турар бе?
Чогаалда кол темадан аёгыда кандыг темалар к=д\рт\н\п турарыл?
Бот ажылдар, беседа Айтырыгларга харыылаар,
Схеманы бижиир.
Таблицаны к==р.
5. Онаалга бээри (2 мин) Уруглар бажыёга боттары ажылдаары-биле К. Кудажыныё дугайында критиктиг материалдар тып, бижип эккээр.
Башкыныё инструкциязы даалгазы-биле:
«Башкы», «Улуг-Хем» журналдарын к==р.
Тыва солун-сетк\\лдер.
Тускай номнардан тып болур. Башкыныё с=з\ Дневникке бижиир6.Т\ёнел (3 мин) Кичээлди т\ёнээрБашкы уруглардан кичээлге чаа ч\н\ билип алганын айтырарБашкы демдектерни уруглар-биле кады \нд\рер. Башкыныё с=з\, беседа Айтырыгларга харыылаар