Урок по родному (тувинскому) языку на тему Созуглел 3 класс

3 класс. Тыва дыл.
Тема: Созуглел. Созуглелди тонген кезектерге чарары.

Сорулгалары: 1) ооредиглиг: созуглел дугайында билигни билиндирип ооредир, созуглелди аянныг медерелдиг номчуурунга уругларны чанчыктырар;
2) кижизидилгелиг: уругларны куш-ажылга ынак болурун, анаа харыысалгалыг болурунга, ном, кыдыраажынга ынак, камныг болуп, арыг-силиинге кижизидер;
3) сайзырадыглыг: оореникчилернин сос курлавырын байыдып, угаан-бодалын, дыл домаан сайзырадыр.

Дериг-херекселдери: сюжеттиг чурук, таблица, сылдысчыгаштар.
Арга-методтар: коргузуг, тайылбыр, айтырыг-харыы.


Кичээлдин чорудуу


Организастыг кезээ.
Мотивация
Эртенги хун, экии, экии!
Эдир булутар азынче, далайында корабль дег,
Таваар эштип унуп келдаан.
-эртенги хунувус-биле экиилежип алыылынар!
-уруглар башкынын соондан катаптаар
Онаалга хыналдазы
Ажылче сеннигип киреринче кичээнгейин углаары.
Оюн «Домактар чогаадыр»
-бердинген состерден домактар чогаадыр. Домактын кандыг кежигуну болурун тывар. Кол сос биле соглекчини тывар, шыяр.
-тывар, чуруптур, апарган, барыптурар.
-айтырыын салыр, самбырага 1 домактыбижиир.
4. Чаа тема
1.Сорулгазын уруглар боттары тывар.
- Уруглар бо бистин чогаадып алган домактарывыс, кандыг-дыр? (Чангыс т
·емалыг)
- Шын-дыр. Кичээливисте чуну ооренир-дир бис? (Чангыс темалыг домактарны)
- Чангыс темага угжуп турар болза ол чуу болурул, уруглар? (Созуглел)
- Богун бис чуу деп тема ооренир бис? ( Созуглел деп чул, чуну ынча дээр чувел.)

2. Ном-биле ажыл.
- Эр -хейлер! Ам мени кичээнгейлиг дыннанар. Номнарынарнын 149 дугаар арнын ажыткаш дурумну номчуптаалынар.
Мерг. 386–аас-биле сайгарар.
- Бо бердинген домактарнын кайызы созуглел тургузуп турарыл? (2 дугаары)
- Чуге ынча деп бодап тур силер, уруглар? (Чуге дизе чангыс темага дугжуп турар)
- Шын-дыр. Ам созуглелге аттан берээлинер.

Физминутка
Быжыглаашкын

1) Ажылчын кыдыраашка ажыл. Мерг. 387.
-бот-тускайлан ажылдаары. Бот-боттары хыналдазын кылыр.
2) Сюжеттиг чурук-биле ажыл.
«Ада-иемге кандыг дуза кадып турар мен» деп темага 3-4 утка талазы-биле харылзашкан домактарлыг созуглел тургускаш бижиир силер. ( тургускан созуглелдерин уруглар номчуур)


Рефлексия. Туннел.
Онаалга: бердинген состер-биле домактар чогаадыр. Бирги домактын кол созун болгаш соглекчизин шыйып алыр



15