Открытый урок по родному языку на тему: Ъ кытаанах бэлиэ буукубата. Съезд. (1 класс)

Муниципальное бюджетное образовательное учреждение «Линдинская малокомплектная основная общеобразовательная школа»









1 кылааска саха тылыгар ыытыллыбыт аhа5ас уруок
Тиэмэтэ: «Ъ кытаанах бэлиэ буукубата. Съезд»














Онордо: Лииндэ оскуолатын
алын кылааьын учуутала
Петрова Евдокия Прокопьевна



2017 сыл
Уруок тиэмэтэ: Ъ кытаанах бэлиэ буукубата. Съезд.
Уруок корунэ: сана матырыйаалы уорэтии
Уруок сыала:
- ъ кытаанах бэлиэ буукубата дор5оон буолбатын билии;
- тыллары сопко дор5оонунан ырыта уорэнии;
- тыллары таба аа5ыы;
- ыраастык суруйарга, туттарга иитии;
- ситимнээх сананы сайыннарыы;
- улэ5э, идэ5э тапталы иитии.
Тэрилэ: презентация, карточкалар, кинигэ, тэтэрээт.

Уруок хаамыыта

Тэрээhин чаас.
-Куутуулээх чуораан чугдаарда
Уруокпут са5аланна,
Кинигэ, тэтэрээт, уруучука бэлэм дуо?
Олус учугэй, уруокка бары бэлэммит.
Рефлексия.
- Билигин о5олор биhиэхэ ханнык уруок буоларый?
Уруокка хайдах улэлээтэхпитинэ элбэ5и билиэхпитий? (тургэнник, бол5омтолоохтук, эйэлээхтик)
Уруккуну чопчулааhын, ситиhии тугэнэ.
Сорудах «Карточкалаах суhуохтэри, тыллары аа5аллар» (5 мун)
- Биhиэхэ бэ5эhээ ханнык буукуба кэлбитэй? (Сымна5ас бэлиэ буукубата)
Бу буукуба ханнык тылларга саhа сылдьар этэй? Ханнык сибэккилэр ааттарыгар? (герань, тюльпань, сирень). Киhи аатыгар? (Ольга, Игорь, Илья)
Арай бу тылларга сымна5ас бэлиэтэ сутэн хааллын, биhиги кинилэри хайдах аа5ыа этибитий?
Тумуктэ онорун: кытаанахтык санарыа этибит, бу наадалаах бэлиэ, кинитэ суох бу тыллар кыайан тахсыбаттар. Собулэhэ5ит дуо?
Егерь туhунан кэпсээни аахтыгыт дуо? Егерь диэн кими ааттыыбытый? Айыл5а кыылларын, котордорун аhатар, харыстыыр, комускуур киhи эбит.
Иккис абзацтан о5олор текси аа5ан иhитиннэрэллэр.
3. Сана теманы арыйыы. Уруок сыалын туруоруу.
- Куобахчаан биhиэхэ биир дьикти ба5айы тыла а5алла. Истиэххитин ба5ара5ыт дуо? Съезд, съезд. Хас дор5оон иhиллэрий? Бастакыта с – кытаанах бутэй дор5оон, иккиhэ й, усуhэ э, тордуhэ з, бэсиhэ д. Суруйабыт: сезд. Тылбыт та5ыста дуо? Суох. С кэнниттэн киитэрэй буукуба е сурулунна. Кини манна {йэ} дор5оону бэлиэтиир. Ол иьин сатаан аа5ыллыбат. Кытаанах бутэй дор5оону сымна5ас курдук суруйарбыт соп дуо? Сатаммат. Оччо5о тугу гынабыт? С дор5оон кытаана5ын кордорор бэлиэ наада. Ол бэлиэни билэ5ит дуо? (слайда5а кордорор). Куобахчаан СЪЕЗД диэн тыл сурулларын билэр эбит. Бу суруйан а5албыт (кордорор, ити тылы хаста да аа5аллар).
- Тугу ыарыр5аттыгыт? Бу буукубаны урут уорэппиппит дуо? Оччо5о бугун уруокка ханнык буукубаны билиэхпитий? (О5олор уруок-сыалын туруораллар:
- Бугун биhиги уруокка кытаанах бэлиэ буукубатын билиэхпит
Куобахчаан оссо биир тылы а5албыт ПОДЪЕЗД диэн тылы аа5аллар, туох
ойдобуллээ5ин быhаараллар).
-Арай бу тыллар кытаанах бэлиэлэрэ сутэн хааллын, оччо5о туох диэн тыл тахсыах этэй? Тумук: бу эмиэ олус наадалаах буукуба эбит.
4. Сынньаныы
5. Тэтэрээккэ суруйуу. Суруллуута син биир бэчээтинэйин курдук. Туох атыннаа5ый? Атына диэн кэтэ5эр кыра тордуохтаах (Кытаанах бэлиэни со5отохтуу уонна Сотору съезд буолар диэн этиини суруйаллар).
6. Столбиктаах тыллары аа5аллар.
Искэ, таска, дор5оонноохтук аа5аллар.
7. Текси аа5ыы.
- Бугун аа5ар кэпсээммит аата туох диэний? Съезд – диэн тугуй? Съезд диэн мунньах (суруллубуту аа5аллар). Съезд туhунан бу кэпсээннэ туох суруллубутун аа5ан билиэххитин ба5ара5ыт дуо? (Бастаан ботугураан, онтон уочаратынан дор5оонноохтук аа5аллар.
УУРААХ – мунньах бутэhигэр этии, субэ, быhаарыы ылыныллар.
8. Уруок тумугэ:
- Бугунну уруоктан туох сананы биллигит?
- Ким хайдах улэлээтэ? Тугу ыарыр5аттыгыт?
- Кытаанах бутэй дор5оон кэнниттэн ханнык бэлиэ турар эбитий? Кытаанах бэлиэ буукубата турар эбит. Кини дор5оон буолар дуо? (Суох) Ханнык сана тыллары биллибит? (СЪЕЗД, ПОДЪЕЗД, КРЕМЛЬ, ПАРТИЯ, БАШНЯ). Бу барыта нууччалыы суруллар, киирии тыллар.
15