Сыныптан тыс ж?мыс: Ж?лдызды са?ат
СабаKтыS маKсаты: «Физика ж‰не астрономия-табиCат туралы Cылымдар. ЗаттыS Kaрлысы. JозCалыс. Масса ж‰не к_ш» тарауы бойынша негізгі aCымдарды бекіту; оKушылардыS п‰нге деген танымдылыK KызыCушылыCын дамыту ж‰не ойлау Kабілетін арттыру.
СабаK барысы
Ойын т‰ртібі
ОйынCа сегіз оKушы Kатысады, сынып ішінен ойыншыларды іріктеп алу _шін физикалыK KaбылыстарCа байланысты сaраK Kойылады. Сол сaраKKа жауап берген оKушы ойынCа шаKырылады. Ойын _стелінде н™мірмен белгіленген (1,2,3,4,5,6) таяKшалар жатады. €р турда сaраKтар беріледі. Дaрыс жауапты к™рсету _шін ойыншы сaраK н™міріне с‰йкес таяKшаны к™теру керек. Дaрыс жауап берген оKушыCа бір жaлдызша беріледі. €р тур сайын жaлдызшалар саналып отырады.жaлдызшасы аз оKушы ойыннан шыCады. АKтыK ойында екі оKушы сайысKа т_седі. Ойын соSында жеSімпаз жaлдызды с™зін с™йлейді.
1.ОйынCа Kатысушыларды іріктеу
1-сaраK: Jатты денелерде диффузия Kaбылысын Kалай жеделдетуге болады?
-Jатты денелерде диффузия Kaбылысын жеделдету _шін дене температурасын жоCарлату керек, жоCарCы температурада диффузия Kaбылысы тез ж_реді.
2-сaраK: Неліктен вертикаль жоCары лаKтырылCан доп жерге т_седі?
Себебі ‰лемдегі барлыK денелер бір-біріне тартылады. Бaл жаCдайда допKа Жер тарапынан тартылыс к_ші ‰рекет етеді.
3-сaраK: Неліктен тайCаK,мaзды жолдарда Kaм т™сейді?
^йкеліс к_шін арттыру _шін.
4-сaраK: Jандай к_штіS ‰серінен бaлттан пайда болCан бaршаK жерге жауады?
БaршаK ауырлыK к_шініS ‰серінен жауады.
5-сaраK: Ш™меледегі пішенді тюк жасап престегенде оныS массасы ™згегере ме?
ЖоK. Массасы ™згермейді.к™лемі кемиді.
6-сaраK: Аузы тыCындалCан б™телкеге жартысына дейін су KaйылCан. Б™телкеніS жоCарCы жаCында су жоK деп айтуCа бола ма?
Б™телкеніS жоCарCы жаCында су болады,біраK ол басKа к_йде-газ т‰різді,су буы т_рінде болады.
7-сaраK: Неліктен стол _стіндегі сия даKтарын ол т™гілісімен тазарту оSайыраK та, ал ол кепкеннен кейін тазарту KиыныраK?
Егер даK пайда болCан мезеттен бастап к™п уаKыт ™тпеген болса,онда бояушы заттыS молекулалары материалCа тереS еніп _лгермейді. УаKыт ™ткен сайын бояудыS ену тереSдігі болып жатKан диффузияныS салдарынан арта т_седі де даKты кетіру KиынCа т_седі.
8-сaраK: Неліктен ж_к к™терктіS кранCа ж_кті дереу Kатты к™теруге болмайды?
Ілініп тaрCан ж_к ™зініS тыныштыK к_йін саKтауCа тырысады. Ал кран ж_кті дереу к™тегенде жіп _зіліп кетеді(Инерция Kaбылысы)
1-тур
ТаKтада н™мірмен белгіленген физик Cалымдар белгіленген:
1.Попов А.С
2.€бу Насыр ‰л-Фараби
3.Циолковский К.Э
4.М.`лыKбек
5.€уб‰кіров Т
6.Аристотель
1-сaраK: BылымCа «физика»-деген с™зді енгізген Cалым кім?(Аристотель)
2-сaраK: СамарKанда астрономия маласында ™шпес із KалдырCан кім?(М.`лыKбек)
3-сaраK: ЕS алCаш радионы ойлап тапKан орыс Cалымы кім?(Попов А.С)
4-сaраK: ЕS алCаш CарышKа aшKан KазаK Cарышкері кім?(€уб‰кіров Т)
5-сaраK: Радиоактивті KозCалыс заSдарын зерттеген Cалым-инженер кім?(Циоковский К.Э)
6-сaраK: «Физика» с™зініS маCынасын байытуда тарихта «екінші aстаз» атанCан aлы бабамыз кім?(‰л-Фараби)
2-тур
ДемонстрациялыK столCа назар аударыSыздар. СтолCа ‰р т_рлі т‰жірибелер жасау _шін Kажет Kaрал-жабдыKтар KойылCан Kай Kaрал Kандай т‰жірибе жасау _шін Kажет екендігіне жауап берулеріSіз керек.
1.Су KaйылCан мензурка
2.СызCыш пен білеуше
3.Жіпке ілінген шар
4.Су KaйылCан пробирка, KaрCаK спирт, сіріSке
5.Мензурка, таразы, кірлер, ж_к.
6.Мензурка, таразы, кірлер, ж_к,су KaйылCан ыдыс.
1-сaраK: БілеушеніS ™лшемін аныKтау-2
2-сaраK: СaйыKтыS к™лемін аныKтау-1
3-сaраK:СaйыKтыS тыCыздыCын аныKтау-5
4-сaраK: АуырлыK к_шін аныKтау-3
5-сaраK: ДененіS массасын оныS тыCыздыCы мен к™леміне байланысты аныKтау-6
6-сaраK: ДененіS ™лемініS температурасын ™згерткенде ™згеретінін баKылау-4
3-тур
ТаKтада біздіS ата-бабаларымыз KолдаCан ™лшем бірліктер берілген:
1.ШаKырым
2.Шаршы
3.Пaт
4.Jас-KаKKанша
1. УаKыттыS ™лшем бірлігі секунд бaрынCы уаKытта Kалай аталCан? (Kас- KаKKанша)
2. Ертедегі ата-бабамыз KолданCан масса бірлігі? (пaт)
3. JазаK KыздарыныS таCатын орамалыныS ™лшемі? (шаршы)
4. Jазіргі орын ауыстырыру бірлігі километрді ата-баабмыз Kалай атаCан?
(шаKырым)
4-тур
1.Р=F/S
2.
· =S/t
3. m=pV
4. P=mg
5. p=m/V
6. F=mg
1.ТыCыздыKтыS формуласы-5
2. ДененіS салмаCыныS формуласы-4
3. JысымныS формуласы-1
4. ДененіS массасыныS формуласы-3
5. АуырлыK к_шініS формуласы-6
6. ЖылдамдыKтыS формуласы-2
5-тур
ЖылдамдыKтары ауыстырылып ‰р т_рлі денелер берілген:СолардыS дaрыс жауабын к™рсету керек.
1. ЖеSіл автомобиль-1,7м/с
2. Жаяу адам-15 м/с
3. К™гершін -0,0014 м/с
4. Jоян-40 м/с
5. `лу-30 м/с
6.ЖарыK жылдамдыCы-3*108 м/с
ЖеSіл автомобиль-4
Жаяу адам-1
К™гершін -5
Jоян-2
`лу-3
ЖарыK жылдамдыCы-6
6-тур
Берілген ‰ріптер арKылы 1 минут уаKыт ішінде еS aзаK физикаCа байланысты с™з жазу керек.
М
У
Е
Т
Я
Р
А
И
З
Н
^
7-тур
АKтыK ойын. АKтыK ойыCа Kатысатын екі оKушы «Динамометр» деген с™з ішіндегі ‰ріптерді пайдалана отырып, ™мірде наKты бар заттарды жазып шыCу керек.
Д
И
Н
А
М
О
М
Е
Т
Р
Жaлдызшаны к™п жинаCан оKушы ойын жеSімпазы болады.
13 EMBED PowerPoint.Slide.8 1415
Жaлдызды саCатTimes New Roman15