7 сынып физика саба?ы Механикалы? ?оз?алыс. Сана? денесі. ?оз?алысты? салыстырмалылы?ы.

СабаK таKырыбы: МеханикалыK KозCалыс. СанаK денесі. JозCалыстыS салыстырмалылыCы.
СабаK маKсаты:
ОKушыларCа механикалыK KозCалыс, санаK ж_йесі, KозCалыстыS салыстырмалылыCы туралы т_сіндіру.
ОKушыларды ™з бетімен Cылыми ой Kорытындыларын жасауCа жетелеу.
Жауапкершілікке, тиянаKтылыKKа, еSбекKорлыKKа т‰рбиелеу.
СабаK т_рі : аралас
СабаK ‰дісі: баяндау, сaраK-жауап.
Jaрал-жабдыKтар: компьютер, видеопроектор, слайдтар, штатив, шарик.
СабаK барысы:
І. `йымдастыру кезеSі. ОKушыларды т_гендеп, назарын сабаKKа аудару. Cыныпты топKа б™лу , топ ережесін Kабылдау. 2-минут
ІІ. `йымдастыру: Екі топтан екі бала шыCады.1. МензурканыS б™лік Kaнын табыSдар. К™рсетілген денелердіS к™лемін табыSдар да, ™лшеу Kателігін к™рсетіп, жазыSдар. 
2. Мына сандарды стандарт т_рінде жазыSдар.
0,00000125; 1200000000;
0, 00000045; 0,002;
14500000000; 0,0000005
3. ЗаттыS Kaрлысы тарауы бойынша Kайталау. 5-минут
Атом дегеніміз не?
Молекула дегеніміз не?
МолекулалыK кинетикалыK теорияныS негізгі KаCидалары Kандай?
Диффузия дегеніміз не? Бір сасыK KaмалаK, бір Kарын майды шірітеді.
БроундыK KозCалыс дегеніміз не?
ЗаттыS Kандай к_йлері болады?
Температура дегеніміз не?
III. С‰йкестендіру тесті беріледі.
-3минут
1 Ядро
 2 Дене
 3 Диффузия
 4 Атом
5 Температура
 6 Jатты дене Kасиеті
 7 АKKыштыK
 8 Су буы
1 ДененіS жылулыK к_йін сипаттаитын шама
 2 ХимиялыK элементтіS еS кіші б™лшегі;
3 Зат молекулаларыныS бір-біріне жайылуы, енуі;
4 €рт_рлі заттардан Kaралады;
 5 СaйыKKа т‰н Kасиет;
 6 АтомныS орталыK б™лігі;
 7 Пішіні мен к™лемін саKтайды;
 8 Газ;

IV. Ой KозCау стратегиясы - 15 минут
JозCалып жаткан денелердіS суреттер топтамасын к™рсету бaл денелерге ортаK не т‰н? деген сaраK Kою аркылы ой тастау. (ОKушы жауабы KозC а л ыс)
 ОKушыларCа б_гінгі сабаKтыS таKырыбы, максаты айтылып содан кейін таKырып бойынша KысKаша аKпарат беріледі.
Олай болса бізді KоршаCан ‰лемнен ‰р т_рлі KозCалыстарды жиі баKылауCа болады екен.
Мысалы; KалыKтаCан бaлттыS,піскен алманыS жерге Kaлап т_скенін,_стел _стімен KозCалCан ойыншыK машинаныS,серіппеден тербеліп тaрCан шарды к™реміз. Бaл жаCдайлардыS б‰рінде дене KозCалады дейміз. Осы денелердіS KозCалысына зейін Kойып KарасаK Kайтеді.
Болжау стратегиясы. МаятниктіS KозCалысын баKылау.
МаятниктіS KозCалысын баKылаCанда оныS айналасынада зер саламыз.
Маятник бастапKыда Kалай болды?
Енді маятник KозCалысKа т_сті не байKадыSыздар?
ОKушылар жауабыныS жобасы: маятник бастапKы тaрCан орнын ™згертті ол ‰уелі біржаKKа сосын екінші жаKKа барды ж‰не осылай бірнеше рет KозCалды.
JозCалысты Kалай байKалды деп ойлайсыS?
ОKушы жауабыныS жобасы: KозCалыс маятниктіS айналасындаCы басKа бір KозCалмай тaрCан дене штативпен, _стелмен салыстырCанда байKалды ж‰не маятник KозCалCанда бір шама уаKыт ™тті.
Сонымен біз нені байKадыK?
дене KозCалCанда орнын ™згертті
уаKыт кетті
KозCалыс KозCалмайтын денемен салыстырCанда байKалды.
Бaдан Kандай болжам жасауCа болар еді?
Денелер уаKыттыS ™туіне Kарай бір-бірімен салыстырCанда бастапKы орнын ™згерте алады.
Дене тaтасымен KозCала ма? ‰лде кейде оныS б™ліктері де KозCала ма екен?
Сергіту с‰ті – б‰ріміз орнымыздан тaрамыз Kолымызды алCа созып тігінен тaрамыз да 3 рет отырып тaрамыз.
Бaл т‰жірибеден не байKадыSыздар?
ОKушылар жауабыныS жобасы: аяCымызбен бірге Kолымызда KозCалды
Олай болса бaдан Kандай Kорытынды жасауCа болады?
ДенелердіS б™ліктері де уаKыттыS ™туіне Kарай бір-бірімен
салыстырCанда бaрынCы орнын ™згерте алады.
ФизиканыS механика деп аталатын б™лімі денелердіS:ж_ретін, aшатын,суда ж_зетін к™ліктердіS зымырандардыS,планеталардыS,аспан денелерініS KозCалысын зерттейді.Бaл денелердіS KозCалысын м е х а н и к а л ы K KозCалыс деп атайды.
Сонымен, дененіS немесе дене б™ліктерініS уаKыт ™туіне Kарай бір-бірімен салыстырCандаCы орныныS ™згеруін механикалыK KозCалыс деп атайды.
СанаK денесі - KозCалмайды деп есептелетін басKа дененіS KозCалысы соCан Kарап салыстырып Kарастырылатын дене.
Демек кезкелген механикалыK KозCалыс салыстырмалы екен. Тек KозCалыс салыстырмалы емес тыныштыKта салыстырмалы. Абсолют тыныштыKта болатын дене жоK.
JозCалыс-барлыK денелерге, табиCаттаCы н‰рселердіS б‰ріне, б_кіл материялыK д_ниеге т‰н Kасиет.
Зерттеліп отырCан KозCалысты сипаттау _шін, яCни дененіS уаKытKа байланысты орнын Kалай ™згерткенін білу _шін санаK ж_йесі aCымын енгізу крек. Кординаттар ж_йесі+санаK денесі+саCат _шеуі бірігіп санаK ж_йесін Kaрайды. JозCалысты сипаттау _шін ‰р т_рлі санаK ж_йесін таSдап алуCа болады. БірCана дененіS KозCалысын баKылау _шін ‰р т_рлі таSдап алынCан ж_йе ‰р т_рлі к™рніс береді. .
№1. JозCалып келе жатKан жолаушылар поезыныS вагонындаCы _стелде
кітап жатыр. Кітап; а)_стелге,б)рельске в)вагон еденіне,г) телеграф
баCаналарына Kатысты тыныштыKта тaр ма ‰лде KозCалыста ма?
№2. `шаKтар тобы 20сурет бір мезгілде бастапKы жaптарын жазбастан
жоCарCы пилотаж фигурасын орындайды. `шаKтардыS бір-біріне
Kатысты KозCалысы жайында не айтуCа болады?
Тапсырмалар кері байланыс аркылы баKыланады.

V. ПысыKтау. 5-минут
1. МеханикалыK KозCалыс деп нені айтады? Мысал келтіріSдер?
2. СанаK денесі деген не? Мысал келтіріSдер.
3. ТыныштыK салыстырмалы дегеніміз не? Мысал келтіріSдер.
МаKал-м‰тел: Басында миы жоKтыS, аяCына дамыл жоK
VІ. Jорытындылау.
VІІ. БаCалау.
VІІІ. ^йге тапсырма: §17. 7-тапсырма.

спорт зал 050Рисунок 1спорт зал 05015