С?йектер ,б?лшы? ет , сі?ірлер –тірек ?имыл ж?йесіні? ??рамдас б?ліктері . Оларды? ма?ызы . ?а??ада с?йектерді? байланысуы Буындарды? ??рылысы .

СабаKтыS таKырыбы: С_йектер ,бaлшыK ет , сіSірлер –тірек Kимыл ж_йесініS Kaрамдас б™ліктері . ОлардыS маSызы . JаSKада с_йектердіS байланысуы БуындардыS Kaрылысы .

МаKсаты:Тірек Kимыл м_шелер ж_йесініS Kaрылысын,KаSKадаCы ‰рбірс_йектіS басKа с_йекпен ерекше байланысуын ж‰не буындардыS Kaрылысын т_сіндіру .
а) білімділік: тірек –Kимыл ж_йесініS Kaрылысы мен Kызметтері туралы жаSа анатомиялыK –физиологиялыK т_сініктерді Kалыптастыру KаSKаныS Kaрылысы мен Kызметтері туралы білімдерін Kалыптастыру
‰)дамытушылыK: АдамныS тік ж_руіне ж‰не еSбек етуіне байланысты KаSKасында пайда болCан ерекшеліктерді аныKтауCа _йрету .
б)т‰рбиелік: Салауатты ™мір с_руге _йрету санитарлыK –гигиеналыK даCдыларын Kалыптастыру .
П‰н аралыK байланыс: Жануартану
СабаKтыS т_рі: Д‰ст_рлі сабаK
СабаK типі: Аралас сабаK
€дісі: сaраK ,жауап, баяндау, тірек сызба

СабаKтыS барысы: 1.`йымдастыру кезеSі.
2.^й тапсырмасын тексеру кезеSі
3. Білімді тексеру кезеSі .
4. МаKсат Kою кезеSі.
5. Материалды т_сіндіру кезеSі .
6 .ЖаSа сабаKты т_сінгенін тексеру кезеSі .
7. Бекіту кезеSі .
8.^йге тапсырма беру кезеSі .
Жоспары:
1Тірек-Kимыл ж_йесініS маSызын ?
2Адам KаSKасыныS б™лімдерін ?
3С_йектердіS байланысын ж‰не буындардыS Kaрылысын орналасуы мен Kызметі Kандай ?
ЖаSа материлды оKыту
Jимыл –KозCалыс-бaл ™мір Шынында да,адам о бастан KимылCа бейімделген ,б‰лікім табиCат солайшешкенболар. Біз сондыKтан ж_реміз ,ж_гіреміз ,секіреміз,ж_земіз ,к_нде мыSдаCан ‰р т_рлі Kимыл жасап ,еSкейіп тік ж_реміз МaныS барлыCын с_йек-бaлшыKет ж_йесі немесе тірек –Kимыл апаратты Kамтамасыз етеді . БарлыK тірі аCзаларCа т‰н Kасиет –Kимыл KозCалыс . Jимыл –KозCалыс дененіS ™сіп , дамуына ‰сер етеді .ОныS адам денсаулыCын саKтаудаCы маSызы зор .
Jимыл-KозCалыссыз адамныS еSбек етуі м_мкін емес .ДененіS Kимыл –KозCалысы с_йектерге бекінген бaлшыK еттердіS жиырылып –созылуына байланысты . Тірек –Kимыл ж_йесі денеге тяныш болып, оны Kимыл-KозCалысKа келтіреді ж‰не ішкі м_шелерді KорCайды . JаSKа ж‰не бaлшыKет адамныS тірек Kaрылымы мен Kимыл –KозCалыс м_шелері болып табылады .Бaлардан KaралCан тірек –Kимыл ж_йесі адамныS тік ж_ріп , т_рлі еSбектермен шaCылдануына м_мкіндік туCызады . АдамныS иыK белдеулерініS эволюция тaрCысында дамуы ,олардыS ж_руге Kатыспауы ,оныS есесіне дене еSбегі т_рлерініS дамуы,ой еSбегініS ™рлеуіне _лкен KозCалтKыш к_ш болып ,‰серін тигізеді .Тірек-Kимыл ж_йесі бaдан басKа тіректік, KозCалтKыш ж‰не KорCаныш Kызметтерін атKарады .С_йек кемігінде Kан жасушалары т_зіледі.С_йектіS Kaрамында минералды тaздар мен микроэлементтер болатындыKтан минералды алмасуCа Kатысады .Адам KаSKасы бір-бірімен ™зара буын Kалталары арKылыбайланысKан жеке с_йектерден тaрады JаSKада 200-ден астам с_йектер бар. АCзада болатын барлыK с_йектер пішіні ,м™лшері жаCынан aзын с_йектер, KысKа с_йектер, жалпаK с_йектер деп б™лінеді . `зын с_йектеге Kол –аяKты Kaрайтын жіліктер жатады .`зын с_йектердіS жілік майы толтырып тaратын ортаSCы б™лігі Kуыс болCандыKтан т_тікті с_йектер деп те атайды.JысKа с_йектерге –омыртKа ,алаKан,табан ,саусаK с_йектері жатады .ЖалпаK с_йектердіS aзындыCы мен ені ‰рт_рлі. Жауырын , бас с_йектері , KабырCа ,т™с , жамбас с_йектері-жалпаK с_йектер .С_йектердіS байланысы. С_йектіS сыртында бaлшыKеттер, сіSірлер бекінетін ‰р т_рлі сайшалар т™мпешіктер ,Kантамырлары мен ж_йкелер ™тетін тесіктер болады JаSKаны Kaрайтын с_йектер ‰р т_рлі байланыыстар т_зеді. АтKаратын Kызметіне Kарай байланыстар KозCалмайтын ,жартылай KозCалмалы ж‰не KозCалмалы деп б™лінеді. JозCалмйтын байланысKа ми сауыты с_йектері мен сегізк™з жатады. Бaлар бір-бірімен тaтасып KозCалмайтындай болып байланысKан . Жартылай KозCалмалы-шеміршектер арKылы омыртKалар бір-бірімен байланысKан .JозCалмалы немесе буындыK байланыстарCа аяK-Kол с_йектерініS байланысы жатады . Буындар адам денесінде 230-дан астам буындар бар .Буын деп с_йектердіS KозCалмалы байланысатын жерін айтады .€рбір буыныS сырты тыCыз д‰некер aлпадант_зілген KабыKпен KапталCан .Оны буын KапшыCы дейді .Буын KапшыCында KабырCаларынан б™лінетін буын сaйыKтыCы болады. СaйыKтыK _йкелісті кемітіп ,с_йектердіS буын ойыCында еркін KозCалуына м_мкіндік береді .

Сонымен буында буын беті,буын Kуысы ,буын сaйыKтыCы ж‰не KапшыCы болады .С_йектіS бір-бірімен байланысатын шеті жылтыр ,тегіс шеміршекпен KапталCан . JозCалу кезінде шеміршек _йкелісті азайтып ,оKыс соKKыны ‰лсіретеді .
6.СабаKты т_сінгенін тексеру.

1. С_йектер Kандай aлпаCа жатады ?
А Эпителий
Б.БaлшыKет
В. Д‰некер
Г.Ж_йке
Д. БорпылдаK талшыKты д‰некер
2. БaлшыKет aлпасыныS т_рлері-
А .Безді эпителий
Б.К™лденеS жолаKты
В .Д‰некер
Г. БірыSCай салалы
Д. Ж_йке
3. Тірек –Kимыл ж_йесініS Kызметі
А Jимыл-KозCалыс
Б Сезгіштік
В Тіректік
Г JорCаныштыK
Д Реттеу
4. JысKа с_йектер
А ТоKпан жілік
Б JабырCалар
В ОмыртKалар
Г Білезік с_йектері
Д Жауырын
5. ЖалпаK с_йектер
А СираK с_йектері
Б Т™с
В Бас с_йектері
Г Жамбас
Д Жауырын.
7. Бекіту кезеSі. Тест тапсырмасы.
1. С_йектер Kандай aлпаCа жатады ?
А Эпителий
Б.БaлшыKет
В. Д‰некер
Г.Ж_йке
Д. БорпылдаK талшыKты д‰некер
2. БaлшыKет aлпасыныS т_рлері-
А .Безді эпителий
Б.К™лденеS жолаKты
В .Д‰некер
Г. БірыSCай салалы
Д. Ж_йке
3. Тірек –Kимыл ж_йесініS Kызметі
А Jимыл-KозCалыс
Б Сезгіштік
В Тіректік
Г JорCаныштыK
Д Реттеу
4. JысKа с_йектер
А ТоKпан жілік
Б JабырCалар
В ОмыртKалар
Г Білезік с_йектері
Д Жауырын
5. ЖалпаK с_йектер
А СираK с_йектері
Б Т™с
В Бас с_йектері
Г Жамбас
Д Жауырын

8. ^йге тапсырма беру.