Сценарий внеклассного мероприятия по народоведению крымских татар на тему Хыдырлез байрамы (3 класс)

1 Мавиле2 ЭльвинаМераба, урьметли мусафирлер! Мераба, севимли балалар! Адет-узьре, къырымтатар къорантасына мусафир кельсе оны къавенен къаршылайлар. (музыка янъгъырай)
Бугунь биз къырымтатар халкъы севген, беклеген шенъ баарь байрамы – Хыдырлез байрамыны къайд этемиз! Бу байрамнынъ экинджи ады да бар, бу – Тепречтир! Чюнки бу табиатнынъ джанлангъан, яни тепренген девиридир: тереклер чечек ача, экинлер баш косьтермектелер, къойлар къозулай, инсанларынъ исе юреклери къуванч толып, байрамлар япа.
Бойле аджайип куньлер акъкъында халкъымыз масаллар, эфсанелер уйдургъан, йырлар йырлагъан, шаирлеримиз шиирлер токъугъанлар. Бугунь байрам иште, йырланъыз, ойнанъыз, динъленъиз!
Сизлер ичюн 3 «Б» сыныф талебелери шиир багъышлай:
Миляра: Ешилленди небататлар,
Озенлер «шыр-шыр» акъар,
Инсан, айван, къурт-къырмыскъа,
Эр кес ишини бакъар.
Исмет: Баарь киби мевсим олмаз,
Ферахланыр юреклер.
Къыдырильяс куньлеричюн,
Пиширирлер черенлер.
Айше: Сабанджылар чёльде энди,
Топрагъы аль этелер,
Акъшам олса топлашаракъ,
Йырлай, йырлай кетелер.
Лиля: Сызгъыртыр чобан дюдюгин,
Къой- къозулар мелерлер.
Отькюр сесли бульбульчиклерЮреклерни делерлер.
Эски заманлардан берли халкъымыз бу байрам куню дуа этип, Алладан бол-берекет истеп, ем-ешиль экенлерининъ устюне къалакъай тыгъырта. Къалакъай орьнегинен юкъары тюшсе, берекетимиз яхшы оладжакъ. Келинъиз, къалакъайны тыгъыртайыкъ.
(дуа окъула, къалакъай тыгъыртыла)
Шимди энди, сизлер ичюн 3 «А» сыныфнынъ чечеклери йыр азырладылар. Къаршыланъыз «Ягъ ,ягъ, ягъмурым»
(минус «Ягъ,ягъ,ягъмурым»)
Севимли балалар, «хыдырлез» сёзю эки аддан асыл олгъан. Хыдыр, яни Къадыр – мусульманлыкъта шахс сайылгъан ве о батаяткъан гемилердеки адамларны къуртаргъан, янгъынларны сёндюрмеге ярдым эткен, адамларны тюрлю хырсызлардан ве хаинлерден къорчалагъан.
Экинджи ад- Ильяс пейгъамбернинъ адыдыр. О, йылдырымгъа укюмдарлыкъ эткен, чокъракъларны , айванларны къоругъан. Олар бутюн дюньяны доланып, адалетли, мераметли, темиз гонъюлли адамларгъа ярдым эте экенлер. Тек Хыдыр дюньяны сагъ тарафтан айланса, Ильяс – сол тарафтан. Олар йылда бир кере ишкир, догъру къальбли адамлар олгъан ерде расткелишелер ве Хыдырлез олып келелер. Хыдыр кельсе, яхшы адамларнынъ истеги омюрге кече экен.
Биз де , балалар, Хыдырлезни беклеп чокъ шиирлер азырладыкъ. Къаршыланъыз, 4 сыныф талебелери шиирлер азырлады. (Гани Смаил, Чалбаш Найле, Куртнебиева Эсма, Мевлют Алим)
Къырым – дюнъянынъ энъ мукъаддес ери, онынъ темиз авасы, денъизи ич бир ернен тенъиштирильмез.
Къырымым-юрегим,
Ешиль адамсынъ,
Азиз анайымсынъ, ильки седамсынъ.
Тамырым кучь ала топракъ, ташынъдан,
Эдждадларым руху кезген фезамсынъ.
Балалар, шимди исе, сизинъ дикъкъатынъызгъа 3 «Б» сыныф талебеси Зевриев Ислям «Сен олмасанъ» шиирини эзберден айтаджакъ. (Къырым – презентация)
Бир данем, мерданем, меним диярым,
Сенсиз мен ярымман,
Менсиз сен ярым.
Сен меним багърымда, мен исе сенинъ.
Къырымым – юрегим, сен барсынъ-мен барым!
3 «А» сыныф талебелери бугуньки байрамгъа йыр азырладылар.
Къаршыланъыз _______________________(Минус 3А)
Балалар, сиз тапмаджаларны севесинъизми? (Тапмаджалар)
Машалла сизлерге! Пек яхшы ! Энди,балалар, сизлер ичюн 8 джи сыныфнынъ къызлары бахшыш азырладылар. Келинъиз,бакъайыкъ! (8 сыныф къызлары Агъыр ава ве хайтарма)
Сагъ олунъыз, къызлар! Машалла сизлерге!
7 сыныф талебеси, Бекберов Селим, «Ана тилини джоймайыкъ» адлы шиирини сизлер ичюн багъышлай!
Сагъ ол, Селим! Балалар, бугуньки байрамгъа бизим талебелеримиз, сизинъ достларынъыз ватанперверли оюн азырладылар! Къаршыланъыз! («Яша» А.Саале)
Шекер киби татлы,
Эй, ана тилим!
Сенсиз манъа огейБу гузель илим.
Ёкъмы бунъа чаре кореджек,
Тувгъан тильде гуллер ореджек?
Ялварам, таптаманъ ана тилини,
Акъаретлемейик баба илини.
Отьсинлер бульбуллер,
Биз къуванайыкъ.
Козюмизни ачыпТез уянайыкъ!
Чокъ сагъ олунъыз! Урьметли мусафирлер, севимли балалар, бугуньки байрамымыз сонъуна етти. Кельгенъиз ичюн, чокъ сагъ олунъыз!
Эр вакъыт бойле бераберликте байрамларымызны кечирмеге Аллах къысмет этсин. Сагъ олунъыз!